'Gemini tigilan ang kahibangan'
Ulan ng love notes
Dear Kuya Ben,
Isa ako sa napakarami mong taga-subaybay ng nag-iisang palatuntunan ng bayan, ang Buhay at Pag-asa. Akala ko nga noon, mananatili na lang akong taga-basa ng mga nakakaantig pusong mga liham ng ating mga kababayan. Iyon pala magiging kabahagi rin ako ng inyong kolum. Salamat dahil nariyan ka at handang makinig sa aming mga problema at handang sumagot sa aming mga katanungan.
Kuya tawagin mo na lang akong Gemini, may-asawa at isang anak. Kuya sa awa ng Diyos, okay naman po ang aming anak, mga magulang, pero balita ko ang aking asawa, nahihibang na sa ibang babae. Pero hindi naman ako agad-agad naniniwala. Gusto ko kaseng mayroon akong prueba bago ako maniwala sa mga balita nila. Malakas din naman ang panalangin ko na hari nawa ilayo niya kami sa tukso. Pero mukha yatang sinusubukan ako ng tadhana. Sa ngayon po kase, mayroon akong masugid na manliligaw, bata pa siya, ako 32, samantalang 21 years old naman siya. Noong una, akala ko nakikipagbolahan lang siya, iyon pala seryoso. Hindi ako naniniwala sa kanya, dahil bata pa nga siya. Pero napatunayan ko ang pagmamahal niya nang ipakita niya sa akin ang pananamlay ng minsan sabihin ko sa kanyang wala akong nararamdaman sa kanya.
Galit na galit ang kanyang nanay ng mabuko ang isang love letter niya sa akin. Nakita iyon sa kanyang kama ng sarili niya mismong ina. Mag-kasama po kami ng Nanay niya sa trabaho. Habang siya, ipinasok ng Nanay niya sa business ng aming amo. Kaga-graduate pa lamang niya ng computer science at dinala siya dito ng Nanay niya para makasama niya at makapag-trabaho na rin. Pero, ayun, nakikipagbolahan na sa akin. Hindi ko alam kung bakit siya nahuhumaling sa akin. Pero hindi sa pagbubuhat ng sariling bangko, maganda naman kase ako.
Para hindi naman nakakahiya sa Nanay niya, kinausap ko ang anak niya, tinapat ko siya na wala akong gusto at nararamdaman sa kanya, pero ang lalo niyang ikinagimbal ay nang sabihin kong hindi kami puede dahil may-asawa ako at anak.
Mag-mula noon, napansin kong hindi na siya halos kumakain. Painon-inom na lang siya ng tsai, kapag naroroon sa amin, tila baga, nakitang kong nawalan na siya ng gana sa buhay, napansin ko rin ang pag-bagsak ng kanyang katawan.
Noong una, Kuya Ben, sigurado akong wala akong nararamdaman sa kanya, pero ayaw kong lokohin ang sarili ko, inaamin ko, mayroon akong nararamdaman sa kanya, parang gusto ko na siya.
Kuya Ben, pati ang nanay niya namu-mureblema sa anak niya. Ayaw niya kase akong tigilan, patuloy siya sa pagpapadala sa akin ng love notes. Hindi niya raw alam kung ano ang mabuti para sa kanyang anak, pagtatapat ng nanay niya sa akin. Pinayuhan niya akong layuan ko ang kanyang anak, pero, ang anak niya naman ang laging lumalapit sa akin. Pangit naman na basta na lang siyang babaliwalain, baka, kasi kung anong gawin. Ang totoo, kuya Ben, nahuhulog na ang loob ko sa kanya. Ano po ang mabuti kong gawin. Iyan lang naman ang nagpapagulo sa akin ngayon. Ano kayang salita ang pinakamagandang gamitin para hindi naman kami masyadong masaktan at mahirapan.
Gumagalang at Nagpapasalamat,
Gemini ng South Surra.
Maraming salamat sayong liham Gemini-sasagutin ko ang liham mong iyan next week. Abangan!-Ben Garcia
Sunday, March 30, 2008
Sunday, March 23, 2008
BUHAY AT PAG-ASA
'Ikaw ang hahango sa sarili mo'
Mapag-larong tadhana l
Dear Kuya Ben,
Ako po si Nuria, (di niya tunay na pangalan, itinago ko ang kanyang pangalan for her safety ) tubong Marawi City at dating nag-aaral sa Mindanao State University. Sa hirap ng buhay, kahit public school, hindi nakayanan ng mga magulang ko ang pag-aralin ako. Kaya eventually, natigil din ako sa pag-aaral. Naingganyo naman ako ng ilang kakilala upang mangibang bansa. Edad ko 19 ng tuluyan akong lumisan sa Pilipinas upang suungin ang magulo at mahirap na buhay abroad. Puno ako ng pag-asa ng lisanin ko ang aming bayan sa Marawi. Hinangad kong makatulong sa pamilya at maiahon ang aking mga mahal sa buhay sa kahirapan. Subalit sadyang mapaglaro ang tadhana. Biruin mo, naka-limang amo po ako. Unang amo ko, ang akala ko po ay mabait, pero may itinatago palang hindi magandang loob. Pangalawa po, ÔsalbaheÕ ang mga bata hindi ko kayang pakisamahan, ang susungit at sobrang matatapang. Pangatlo ay ayaw sa akin ng asawa. Pang-apat, muntik na akong ma-rape ng amo kong lalaki --- at pang-lima po ay matanda na ngunit hindi ko nakaya ang sobrang bunganga. Pabalik-balik ako ng ahensiya. Sa huli kong pagbabalik ahensiya, buo na ang loob ko noon na bumalik na lamang ng Pilipinas dahil hindi ko na nga talaga kaya, o baka, iniisip ko, wala akong suwerte dito. Pero hinarang ako ng ahensiya ko, bibigyan daw ako ng pagkakataong makapag-trabaho sa labas. Natuwa naman ako, dahil narinig ko sa labas. Kaya ayun, muli akong pumayag. Yun pala, naibenta na ako ng aking ahensiya sa isang lalaki (mayroon pangalang binanggit si Nuria, pero nagpasiya akong hindi banggitin). Ayaw ko man, pero wala na akong nagawa. Promised sa akin ng ahensiya na bibigyan ako ng iqama sa labas. Pero hindi naman ito nangyari. Nakisama ako sa kanya ng isang buwan, at matapos lang noon, pilit akong ibina-balik sa ahensiya dahil aalis daw siya sa Kuwait. Hindi na ako pumayag na muling maibalik sa ahensiya dahil natatakot akong muli nila akong ibenta sa ibang lalaki. Tumakas ako at yung tumulong sa akin na isang ring lalaki ay hindi ko alam kung hanggang kailan kami magtatagal. Babaero kasi siya at sa katunayan papalit-palit na siya ng babae, habang ako, itinatago niya at nagpupunta lang kung kailan niya ibig. Sa ngayon, nasa poder pa rin ako ng lalaking ito. Patuloy akong kinakabahan, dahil hindi ko alam kung hanggang kailan kami magtatagal. Iniisip ko kasi, papaano kung magsawa na siya sa akin? Wala naman akong pinanghahawakan mag-asawa kami. Baka pag nagsawa na siya sa akin, bigla na lamang akong itaboy sa labas. Papaano na ako? Gusto ko pong magkaroon ng trabaho sa labas, tulungan niyo naman ako kung papaano, dahil ayaw ko namang masayang na lamang ang buhay ko sa Kuwait. Ano po ang advice na puede mong ibigay sa akin?
Umaasa at naghihintay sa'yong advice,
Nuria
Nuria, maraming salamat sayong tiwala. Isa ka lang marahil sa maraming biktima ng mapaglarong tadhana. Kung papansinin nating maigi ang kasaysayang ito ni Nuria. Masasabi nating sobrang nakakalungkot. Pero, totoo, mayroong ganitong sitwasyon, at pihong, hindi lang ikaw ang nasa ganyang kalagayan. Pero balikan natin ang kanyang kuwento. Sa maikling panahon sabi nga niya, naka-limang amo siya. Ang mga dahilan, kung tutuusin ayun, binanggit niya---maliliit na kadahilanan--liban sa isa na gusto siyang pagsamantalahan. Unang amo, mayroon daw itinatagong masamang loob ang amo, kaya siya umalis. Pangalawa, masama daw ugali ng mga anak, pangatlo, ayaw daw sa kanya ng among babae, pang-apat, gusto siyang pagsamantalahan at ang pang-lima mabunganga ang amo. Nuria, hindi naman sa sinisermonan kita, pero noong umalis ka ba sa Pilipinas, inaasahan mo ba talaga ang magandang buhay house helper sa ibang bansa? Mabuting amo, mabuting pakisama ng mga anak, hindi nagbubungangang amo? Kung iyan ang inasahan mo noon, at kung iyan ang paliwanag sayo noon ng Pre-Departure Orientation Seminar (PDOS) [mayroon nang bagong tawag dito ngayon], hindi ako magtataka sa palipat-lipat mo ng sponsor. Pero, sa seminar, pa lang, alam kong ipinapaliwanag na sa inyo kung anong uri ng kultura at mga tao ang pagsisilbihan ninyo sa Gitnang Silangan. Sa mga balitang patuloy na lumalabas sa Pilipinas halos araw-araw patungkol sa mga household helper, alam niyo rin kung gaano talaga kahirap ang trabahong susuungin ninyo sa ibang bansa. Ang ganyang uri ng trabaho, kahit saan, mapa-America, Europa at maging sa kapitbahay nating Hongkong, Singapore, Malaysia, Brunei, abaÕy asahan nating kung mamalas-malasin, ay makakatagpo ka talaga ng mga masusungit na among tulad ng mga nabanggit mo. Hindi mo sinabi kung naka-ilang araw ka sa mga among binanggit mo. Pero sa trabahong tulad ng sayo, alam kong pasensiya at pagtityaga lamang ang katapat niyan upang maging matagumpay ka. Ang ganyang uri ng mga pagsubok sa trabaho ay hindi lang iyan limitado sa trabahong tulad ng sayo. Kami man na nangangamuhan sa labas ay pagkaminsan din, nakakaranas din kaming sigawan, sungitan, pero iyan ay normal na pinagdaraaanan natin, yaman din namang hindi tayo ang mayroon. Ibig kong sabihin, sila ang nagpapasuweldo sa atin, kaya, marapat lang na suklian natin ng hindi lang yung hinihingi ng trabaho, kundi, ibigay natin ang extra effort to please and satisfy them. Ibigay natin ang pag-galang o respetong nauukol lamang sa kanila. Hindi ko naman sinasabing to the extent na ibigay mo ang sarili mo sa amo mo, o purihin siya o sambahin sila, hindi iyon! Kundi, bilang manggagawa, ibigay natin ang hinihingi ng trabaho. Mamahalin ka ng trabaho mo, mamahalin ka ng amo mo, ng kumpanya mo at magiging successful ka. Iyan in fact ang virtue ng pagiging tunay na trabahante. Malay mo dahil sa husay mong follower, baka, next time, ikaw naman ang magpapasunod sa sarili mong trabahante. Nauunawaan ko ang kuwento mo Nuria. Nakakalungkot, pero, sa tingin ko, malaki ang naging papel sa kinasapitan mo sa papalit-palit mo ng amo. Sa common term, tila baga kinareer mo na ang pagpapalit ng amo. Kung tutuusin, hindi healthy ang patuloy na paglilipat-lipat ng amo. Minsan naman, subukan ninyong pakisamahan, sabi nga ng iba, habaan ang pisi/ pasensiya, after all, at the end of the day, nagta-trabaho ka sa kanya, dahil ginusto mo, dahil gusto mong kumita, unless kung iba nga marahil ang hanap mo. Gusto mo kamong makalaya sa ganyang sitwasyon. Kumilos ka! Ikaw lang at ang sarili mo ang gagawa niyan. Puede kang magpunta ng embassy at tatanggapin ka naman doon ng maluwag at hindi ka naman marahil ipagtatabuyan doon. Hindi ka puedeng i-rescue ng kung sinuman sa bahay na hindi alam, sa bahay kung saan ka nakatira at pansamantalang nagkukubli. Kung hindi mo tutulungan ang sarili mo, sino ang inaasahan mong tutulong sayo upang makalaya sa ganyang kondisyon? Tanging ikaw ang hahango sa sarili mo sa ganyang kalagayan. Gumawa ka ng paraan sa sarili mo. Umalis ka diyan, humingi ka ng tulong sa embassy!
Mapag-larong tadhana l
Dear Kuya Ben,
Ako po si Nuria, (di niya tunay na pangalan, itinago ko ang kanyang pangalan for her safety ) tubong Marawi City at dating nag-aaral sa Mindanao State University. Sa hirap ng buhay, kahit public school, hindi nakayanan ng mga magulang ko ang pag-aralin ako. Kaya eventually, natigil din ako sa pag-aaral. Naingganyo naman ako ng ilang kakilala upang mangibang bansa. Edad ko 19 ng tuluyan akong lumisan sa Pilipinas upang suungin ang magulo at mahirap na buhay abroad. Puno ako ng pag-asa ng lisanin ko ang aming bayan sa Marawi. Hinangad kong makatulong sa pamilya at maiahon ang aking mga mahal sa buhay sa kahirapan. Subalit sadyang mapaglaro ang tadhana. Biruin mo, naka-limang amo po ako. Unang amo ko, ang akala ko po ay mabait, pero may itinatago palang hindi magandang loob. Pangalawa po, ÔsalbaheÕ ang mga bata hindi ko kayang pakisamahan, ang susungit at sobrang matatapang. Pangatlo ay ayaw sa akin ng asawa. Pang-apat, muntik na akong ma-rape ng amo kong lalaki --- at pang-lima po ay matanda na ngunit hindi ko nakaya ang sobrang bunganga. Pabalik-balik ako ng ahensiya. Sa huli kong pagbabalik ahensiya, buo na ang loob ko noon na bumalik na lamang ng Pilipinas dahil hindi ko na nga talaga kaya, o baka, iniisip ko, wala akong suwerte dito. Pero hinarang ako ng ahensiya ko, bibigyan daw ako ng pagkakataong makapag-trabaho sa labas. Natuwa naman ako, dahil narinig ko sa labas. Kaya ayun, muli akong pumayag. Yun pala, naibenta na ako ng aking ahensiya sa isang lalaki (mayroon pangalang binanggit si Nuria, pero nagpasiya akong hindi banggitin). Ayaw ko man, pero wala na akong nagawa. Promised sa akin ng ahensiya na bibigyan ako ng iqama sa labas. Pero hindi naman ito nangyari. Nakisama ako sa kanya ng isang buwan, at matapos lang noon, pilit akong ibina-balik sa ahensiya dahil aalis daw siya sa Kuwait. Hindi na ako pumayag na muling maibalik sa ahensiya dahil natatakot akong muli nila akong ibenta sa ibang lalaki. Tumakas ako at yung tumulong sa akin na isang ring lalaki ay hindi ko alam kung hanggang kailan kami magtatagal. Babaero kasi siya at sa katunayan papalit-palit na siya ng babae, habang ako, itinatago niya at nagpupunta lang kung kailan niya ibig. Sa ngayon, nasa poder pa rin ako ng lalaking ito. Patuloy akong kinakabahan, dahil hindi ko alam kung hanggang kailan kami magtatagal. Iniisip ko kasi, papaano kung magsawa na siya sa akin? Wala naman akong pinanghahawakan mag-asawa kami. Baka pag nagsawa na siya sa akin, bigla na lamang akong itaboy sa labas. Papaano na ako? Gusto ko pong magkaroon ng trabaho sa labas, tulungan niyo naman ako kung papaano, dahil ayaw ko namang masayang na lamang ang buhay ko sa Kuwait. Ano po ang advice na puede mong ibigay sa akin?
Umaasa at naghihintay sa'yong advice,
Nuria
Nuria, maraming salamat sayong tiwala. Isa ka lang marahil sa maraming biktima ng mapaglarong tadhana. Kung papansinin nating maigi ang kasaysayang ito ni Nuria. Masasabi nating sobrang nakakalungkot. Pero, totoo, mayroong ganitong sitwasyon, at pihong, hindi lang ikaw ang nasa ganyang kalagayan. Pero balikan natin ang kanyang kuwento. Sa maikling panahon sabi nga niya, naka-limang amo siya. Ang mga dahilan, kung tutuusin ayun, binanggit niya---maliliit na kadahilanan--liban sa isa na gusto siyang pagsamantalahan. Unang amo, mayroon daw itinatagong masamang loob ang amo, kaya siya umalis. Pangalawa, masama daw ugali ng mga anak, pangatlo, ayaw daw sa kanya ng among babae, pang-apat, gusto siyang pagsamantalahan at ang pang-lima mabunganga ang amo. Nuria, hindi naman sa sinisermonan kita, pero noong umalis ka ba sa Pilipinas, inaasahan mo ba talaga ang magandang buhay house helper sa ibang bansa? Mabuting amo, mabuting pakisama ng mga anak, hindi nagbubungangang amo? Kung iyan ang inasahan mo noon, at kung iyan ang paliwanag sayo noon ng Pre-Departure Orientation Seminar (PDOS) [mayroon nang bagong tawag dito ngayon], hindi ako magtataka sa palipat-lipat mo ng sponsor. Pero, sa seminar, pa lang, alam kong ipinapaliwanag na sa inyo kung anong uri ng kultura at mga tao ang pagsisilbihan ninyo sa Gitnang Silangan. Sa mga balitang patuloy na lumalabas sa Pilipinas halos araw-araw patungkol sa mga household helper, alam niyo rin kung gaano talaga kahirap ang trabahong susuungin ninyo sa ibang bansa. Ang ganyang uri ng trabaho, kahit saan, mapa-America, Europa at maging sa kapitbahay nating Hongkong, Singapore, Malaysia, Brunei, abaÕy asahan nating kung mamalas-malasin, ay makakatagpo ka talaga ng mga masusungit na among tulad ng mga nabanggit mo. Hindi mo sinabi kung naka-ilang araw ka sa mga among binanggit mo. Pero sa trabahong tulad ng sayo, alam kong pasensiya at pagtityaga lamang ang katapat niyan upang maging matagumpay ka. Ang ganyang uri ng mga pagsubok sa trabaho ay hindi lang iyan limitado sa trabahong tulad ng sayo. Kami man na nangangamuhan sa labas ay pagkaminsan din, nakakaranas din kaming sigawan, sungitan, pero iyan ay normal na pinagdaraaanan natin, yaman din namang hindi tayo ang mayroon. Ibig kong sabihin, sila ang nagpapasuweldo sa atin, kaya, marapat lang na suklian natin ng hindi lang yung hinihingi ng trabaho, kundi, ibigay natin ang extra effort to please and satisfy them. Ibigay natin ang pag-galang o respetong nauukol lamang sa kanila. Hindi ko naman sinasabing to the extent na ibigay mo ang sarili mo sa amo mo, o purihin siya o sambahin sila, hindi iyon! Kundi, bilang manggagawa, ibigay natin ang hinihingi ng trabaho. Mamahalin ka ng trabaho mo, mamahalin ka ng amo mo, ng kumpanya mo at magiging successful ka. Iyan in fact ang virtue ng pagiging tunay na trabahante. Malay mo dahil sa husay mong follower, baka, next time, ikaw naman ang magpapasunod sa sarili mong trabahante. Nauunawaan ko ang kuwento mo Nuria. Nakakalungkot, pero, sa tingin ko, malaki ang naging papel sa kinasapitan mo sa papalit-palit mo ng amo. Sa common term, tila baga kinareer mo na ang pagpapalit ng amo. Kung tutuusin, hindi healthy ang patuloy na paglilipat-lipat ng amo. Minsan naman, subukan ninyong pakisamahan, sabi nga ng iba, habaan ang pisi/ pasensiya, after all, at the end of the day, nagta-trabaho ka sa kanya, dahil ginusto mo, dahil gusto mong kumita, unless kung iba nga marahil ang hanap mo. Gusto mo kamong makalaya sa ganyang sitwasyon. Kumilos ka! Ikaw lang at ang sarili mo ang gagawa niyan. Puede kang magpunta ng embassy at tatanggapin ka naman doon ng maluwag at hindi ka naman marahil ipagtatabuyan doon. Hindi ka puedeng i-rescue ng kung sinuman sa bahay na hindi alam, sa bahay kung saan ka nakatira at pansamantalang nagkukubli. Kung hindi mo tutulungan ang sarili mo, sino ang inaasahan mong tutulong sayo upang makalaya sa ganyang kondisyon? Tanging ikaw ang hahango sa sarili mo sa ganyang kalagayan. Gumawa ka ng paraan sa sarili mo. Umalis ka diyan, humingi ka ng tulong sa embassy!
Tuesday, March 18, 2008
BUHAY AT PAG-ASA
'Makinang na buhay, nalambungan ng madilim na ulap'
Pag-ibig na walang dangal
PAUNAWA: Ang mga sumusunod ay re-issue sa inilabas kong liham kasaysayan ni Rasmiya noong December 16, 2007. Sinagot ko ang kanyang liham a week after at iyon ay naka-post sa aking blogsite. Si Uztaz Abdulhadi Gumander ay pinalawak at binigyan ng mas malinaw na sagot ang kasaysayang ito ni Rasmia, kaya minabuti kong muli itong ilathala. Ang sagot ko ay malinaw na salat ang aking kaalaman sa relihiyong Islam, kaya nagtanong ako sa ilang Muslim at muli kong sinariwa ang minsang paliwanag ni Uztaz Gumander noong kami ay magkasama pa sa isang radio program, at iyon ang pinagbasehan ko ng aking paliwanag sa letter sender nating si Rasmia. Ang aking taos-pusong pasasalamat kay Uztaz Gumander sa kanyang malinaw na paliwanag dito. Heto pong muli ang liham kasaysayan ni Rasmia.
Dear Kuya Ben,
Tawagin mo na lang akong Rasmia. Sa hirap ng buhay, hindi ko natapos ang secondary. Sampu kaming magkakapatid. Ako ang bunso at ako rin ang walang natapos. Isang araw noon, dumating ang matinding pagsubok sa aming pamilya, namatay ang aming ama. Magmula noon ang dating makinang na pamumuhay ay biglang nalambungan ng madilim na ulap. Nagkanya-kanya kaming magkakapatid upang matustusan ang pag-aaral. Pero kapos pa rin talaga sa buhay. Nasa murang edad pa ako noon pero sinuong ko na rin ang pagta-trabaho. Iniwan ko ang Cotabato, baon ang pag-asang matatagpuan ko rin ang liwanag ng buhay sa dako paroon. Nakitira ako sa aking Kuya, wala man akong alam sa pasikot-sikot sa Maynila, hindi iyon naging hadlang upang hindi makahanap ng trabaho. Naging factory worker ako sa Quezon City, taga-bilang ng karton ng mga exported products sa may bandang Veterans Village.
Pinaghusay ko ang trabaho, dahilan upang gumaan sa akin ang loob ng aking supervisor. Marami nang tinatanggal sa trabaho, ayun at naroon pa rin ako. Sa trabahong iyon, nakaipon ako ng pera, hinikayat ko ang nanay na samahan ako sa Maynila. 19 years old ako nang tumibok ang aking puso sa isang lalaking pinag-alayan ko ng aking sarili. Sa matuling takbo ng panahon, nagkaroon din kami ng dalawang anak. Sa pagdaan ng panahon, kahirapan pa rin ang patuloy na sumasalamin sa aming pagsasama. Hanggang sa mapagpasiyahan naming bumalik sa probinsiya. Masipag kung tutuusin ang aking kabiyak, ulirang asawa, at sa konting kita, naipundar namin ang aming munting tahanan. Sa hindi pagtigil ng orasan, at pagsalubong sa bagong umaga, dalawa pang sanggol ang muling dumagdag sa pamilya, apat na ang naging anak namin. Nakakaraos pa rin kami kahit papaano, pero hikahos pa rin ang puwedeng salitang ikabit doon. Tutol man ang asawa ko, inisip kong ito marahil ang puwedeng makatulong sa amin.
Taong 2004, iniwan ko ang pamilya upang makibaka sa ibayong dagat. Sa Kuwait ako bumagsak...sa ilalim ng employer na sala-sa-init sala-sa-lamig. Tiniis ko iyon Kuya Ben. Sa una, halos araw-araw ang dating ng liham, naging linguhan; pero dumating din ang panahon na naging buwanan at minsan pa nga wala din sa isang buwan. Mayroong kirot na nararamdaman ako sa puso ko; pero hindi ko iyon ininda, sapagkat alam kong ang buhay ay talagang ganito.
Isang umaga, natanggap ko ang tawag ng aking Inay. Malungkot man ang balita; pero iyon marahil ang dahilan kung bakit sinadya niyang tumawag sa akin. Ang dalang balita, isang buwang kasal na raw ang aking asawa sa ibang babae. Dumilim ang aking paningin. At tila baga isa akong kandilang nawalan ng liwanag. Tatlong buwan ko ring ipinagluksa ang aking asawa. Tinanong ko rin ang aking asawa kung bakit nagawa niyang magtaksil sa akin. Ang sagot niya, wala ako, malayo ako sa piling niya. Hindi ko raw maibigay ang gusto niya. Sa awa ni Allah, dininig niya ang aking dalangin. Binigyan niya ako ng ibayong lakas upang mapaglabanan ang buhay at pakikibaka.
Sa ilalim ng kalungkutan, nakilala ko ang isang lalaking muling nagpatibok ng aking puso, isa ring Pinoy. Noong una, akala ko friend lang kami. Pero nung tumagal, patuloy na lumalapit ang loob ko sa kanya. Inilihim ko ang aking tunay na buhay, dahil inakala kong hindi naman kami magtatagal. Dumating ang panahong nagtapat siya ng pag-ibig sa akin; at handa niya raw akong pakasalan. Imbes na kaligayahan ang sagot, namutawi sa aking buong pagkatao ang pagkalungkot at pagkabahala, dahil alam ko, mayroon akong lihim na itinatago sa kanya. Matapos ang pag-uusap na iyon ng harapan, muli ko siyang tinawagan sa telepono, umiiyak akong nagtapat sa aking tunay na buhay. Naunawaan naman niya ako; pero ako, halata kong nagkaroon ng lamat sa aming pagtitinginan. Ang dating mainit na usapan, unti-unting lumamig at nararamdaman kong nalulusaw. Mas lalo akong nasaktan nang sabihin niyang mahal niya pa rin ang dati niyang nobya. Masakit man, naipayo ko sa kanyang sundin ang bulong ng kanyang puso.
Kuya sa kalagayan ko, mali bang umibig? Mali bang ibigin siya ng buong-buo? Sa una kong pag-ibig, ano ba ang nararapat gawin?
Gumagalang at nagpapasalamat,
Rasmia
****
Kapayapaan ay sumasainyo Bro. Ben at sinumang nakakabasa nitong blogsite mo, salamat sa pagsabi mong wala kang sapat na kasagutan sa tanong ni sister Rasmia sang-ayon sa Islam... Sa mga nabanggit mong kundisyon ng pag-asawa ng lalaki ng iba, wala rin problema sa mga iyon, subalit itong sa ikatlong kundisyon (kung papayag ang kanyang unang asawa na muli siyang mag-asawa ng iba), itoÕy sa Family Code ng mga Muslim sa Pilipinas under sa Batas ng Pilipinas lamang, hindi in general at hindi rin sa tamang Batas ng Islam. Magkaiba kase ang batas ng mga Muslim at Batas ng Islam, kapag sinabi mong Batas ng Islam ibig sabihin ay ang Banal na Batas na hindi gawa ng tao kundi mula sa Mahal na Panginoong Diyos (Allah). Ang natatandaan ko na nababanggit ko noong tayo'y sa Radyo Pinoy pa ay; Code of Muslim Personal Laws of the Philippines, lagi ko nililinaw na hindi lahat ng nabanggit dito ay 100% ay sang-ayon sa Batas ng Islam.
Tungkol naman sa sagot mo sa tanong ni Rasmia kung mayroon ba siyang karapatang umibig na muli?. (Kase po sa relihiyong Muslim, iba ang patakaran lalo na sa kalayaan ng mga babae. Mayroon akong kinausap na Muslim na babae, ang sabi niya sa akin, sa kanila, kung nag-asawa na raw po ang lalaki, mayroon nang karapatan si babae na umibig muli. Pero papasok daw ang problema, lalo na kung ang lalaki, hindi pumayag na mag-asawang muli si babae. Kase, sa mata raw po ng mga Muslim, asawa pa rin ni lalaki si babae, at hindi siya dapat mag-asawang muli. Pumapasok daw sa usaping ganyan ang honor killing, kung saan, mayroong kalayaan ang lalaking patayin ang babae kung naki-apid ito sa iba), hindi po gaano malinaw itong sinabi mo na sa relihiyong Muslim, iba ang patakaran lalo na sa kalaayan ng mga babae! Una po, itong relihiyong Muslim ay maling salita puwede pong sabihin mong relihiyon ng mga Muslim, pero hindi po puwedeng sabihing relihiyong Muslim kase Muslim ay tao at ang relihiyon ay Islam. Ikalawa, kung ang tinutukoy mo, walang kalaayan ang mga babae sa Islam in general mali po yon, kase sa totoo lang Islam ang nagbigay ng kalayaan sa mga babae.. mahaba ang usapan diyan pero katulad ng anumang kalayaan na may hangganan o limitasyon.. Sa tanong kung may karapatang umibig na muli ang sinumang tao? Sino kaya ang tao na magsasabing walang karapatang umibig ang babae o lalaki na muli? Common ang pag-ibig, sinungaling ang tao na sabihing hindi marunong o hindi na muli marunong umibig, hindi yan ang usapan o kaya hindi yan ang dapat itanong ni sister Rasmia kundi may karapatan ba siyang mag-asawa na muli? Sa puntong yon, sa Kristiyanismo kung mag-asawa itong babae kailan man ay hindi magiging legal, sapagkat hindi maikasal na muli sa simbahan o kaya ay saan dahilang hindi ipinapahintulot ang divorce.
Sa Islam naman, ang divorce ay ipinapahintulot at may tinatawag sa Shari'a na Khul'a, ang babae ay maaaring humingi sa husgado upang makipaghiwalay sa kanya si lalaki, hindi siya ang maghiwalay, hindi rin agad na maghanap ng lalaki bilang pangalawang asawa o kapalit ng una niyang mister, kase hindi siya (si babae) pinahintulutang mag-asawa ng dalawang lalaki, pero may karapatan siyang humiling ng diborsyo at ang husgado ang may kapangyarihang magpahiwalay sa kanila.. Itong sinabi ng isang babaeng Muslim na pinagtatanungan mo, na may kalayaan ang lalaking patayin ang babae.. Hindi rin malinaw yan.. Una, hindi maaaring pagbatayan sa Islam ang mga sinasabi lamang ng mga Muslim kung silaÕy walang nalalaman sa Islam, ikalawa nabanggit mo rin ang salitang naki-apid na ang ibig sabihin ay pangangalunya.. So, kung darating man sa puntong maaari na siyang patayin hindi ang lalaki ang magpasya kundi Batas at ang mga alagad nito kung napapairal ang Batas, sapagkat kung siya'y hindi pa nakapaghiwalay sa asawa at magasawa na muli ano kaya ang mararamdaman ng una niyang asawa? At ano rin ang mangyari kay Rasmia kung saka-sakaling mag-asawa ng dalawa o marami?
Sa huli, doon ako sanggayon sa sinabi mo na i-settle niya muna ang kanyang sarili saka mag-asawa muli, ang hindi maganda, mag-asawa na muli ng i-legal dito sa Kuwait, pagkatapos pagdating sa Pinas hanap-hanapin din niya si unang Mister.. At sana magising din itong mga kababayan natin na mga kababaihan dito sa ibayong dagat, sapagkat marami sa kanila ang ganito ang ginagawa.. Likas sa atin bilang mga tao na umibig habang may puso nga tayo, pero itong mga Batas nga ang nagbibigay sa atin ng mga limitasyon, at kung walang Batas at kung ito'y hindi sundin, wala tayong kakaiba kailanman sa mga hayop! Maraming salamat sa iyo Bro. Ben, paki-labas na lang nitong komentaryo ko para malinaw sa ating mga kababayan, higit sa lahat kay sister Rasmia.
Abdulhadie Gumander
abgislam@maktoob.com
Monday, January 28, 2008
BUHAY AT PAG-ASA
'Totoo po ang kasabihang 'kapag may tiyaga, may nilaga'
Ulan ng pagpapala!
Dear Kuya Ben,
Una sa lahat, bumabati po ako ng isang magandang araw sa lahat ng mga sumusubaybay ng iyong programang Buhay at Pag-asa. Tawagin mo na lang akong Josefina M. Villarey. Sumulat ako para ibahagi ko saÕyo ang aking buhay kasaysayan upang kapulutan ng aral ng mga kababayan nating nag-tatrabaho sa bahay. Ako ay pang-apat sa anim na magkakapatid. Taong 1980 ng kami ay maulila sa ama. Mula ng mamatay ang aking ama, ako na ang nagsumikap sa pamilya (bread winner) upang ma-survive namin ang buhay. Nagsipag-asawa na kase ang tatlo kong nakakatandang kapatid, kaya wala na rin naman kaming inaasahan mula sa kanila.
Taong 1983 nang maisip kong mag-abroad. Napadpad ako sa Damascus, Syria. Bata pa ako noon, pero ang tanging dasal ko lang, nawa makatagpo ako ng among mababait. Awa ng Diyos dininig niya ang aking dasal. Tumagal ako doon ng pitoÕt kalahating taon. Sa totoo lang Kuya Ben, umalis ako sa ating bansa ng wala kaming maituturing na sariling bahay, ni-relocate kami sa Novaliches, Quezon City; at para maging sarili namin ang lupang tinitirikan ng aming bahay, kailangan kaming maghulog ng monthly upang mapasa-amin ang bahay. Six months pa lang ako sa amo ko, naglakas loob akong humiram ng pera sa kanila para maibigay ko sa pamilya ko sa Pinas at mabayaran ang lupang kinatitirikan ng bahay namin. Laking gulat ko Kuya Ben ng sabihin sa akin ng amo ko na ibibigay niya ang perang hinihiram ko - hindi utang o salary deduction, kundi ibibigay niya raw gift sa pamilya ko, dahil sa mabuting tao raw kami. Dahil sa amo kong Syrian, narating ko ang mga bansang France, London, Switzerland, Portugal, Belgium, Canada, USA, Spain, Germany, Italy at Turkey and so on. Nalungkot ako ng mamatay ang amo kong babae, that was year 1990. Noong September bumalik kami ng Pilipinas at nakapag-asawa ako noong taong 1991. Mabait ang napangasawa ko. Biniyayaan kami ng 2 supling, isang babae at isang lalaki. At dahil na rin sa kahirapan ng buhay sa atin, muli akong nagbakasakali sa ibang bansa. Dito ako napadpad sa Kuwait noong taong 1999. Mabait ang naging amo ko sa Kuwait. In fact, mahigit siyam na taon na ako sa kanila ngayon. Every Friday, binibigyan nila ako ng day-off. Nag-convert ako sa Islam noong taong 2003. Pinag-aral ako ng amo ko ng Quran, Arabic, IT Computer, Office Management at Graphic Design. Sa ngayon, malaki na rin ang naitutulong ko hindi lang sa pamilya ko, kundi maging sa mga kamag-anakan ko. Totoo po ang kasabihang 'kapag may tyaga, may nilaga'.
Gumagalang at nagpapasalamat,
Josefina Villarey
Liham kasaysayan ni Ms Josefina Villarey. Balitaan niyo nga ako kung ano ang natatandaan niyo sa kanya? Kamakailan lang laman siya ng balita sa Pinas at maging sa Kuwait. Sasagutin ko po ang kanyang liham next week. Pero kung mababasa ito ngayon Ms Villarey, gusto kong magbigay ka sa amin ng at least 10 tips kung papaano ang magtrabaho sa loob ng bahay. Alam kong makakatulong iyan sa ating mga house managers. Kung mayroon kayong natatanging tip na gusto ninyong ibahagi sa ating mga kabayan, huwag po kayong mag-atubiling iparating sa akin at ipa-publish ko po iyan sa kapakanan ng nakararami. Sa mga kabayan na mayroong kuwento tulad ng kay Villarey, o kahit na sariling kuwento ng buhay, you are most welcome po. ipadala lamang sa address na naka-post sa itaas na bahagi ng column na ito. Maraming salamat!
Tunay pong nakakataba ng puso ang ilang mga text messages ninyo in-reaction po doon sa last week issue natin sa Buhay at Pag-asa. Si Jojo, isang regular reader sa Kuwait City ay nagsabing lubos siyang na-inspired doon at sana raw, dalas-dalasan natin ang pagpa-publish ng mga inspiring articles. Salamat ng marami saÕyong reaction. Si Christy ng Salwa ay buong pagmamalaking sinabi na gusto niya ring makita ngayon sa ating lifetime ang pag-unlad ng mga Pinoy! Sa ulan ng mga mensahe ukol sa inspiring na kuwento ng isang Polish Deputy Prime Minister, maraming maraming salamat po sa inyong pagsubaybay at tiwala sa palatuntunang ito, na sa taong 2008 ay nasa ika-walong taon na po ng paglilingkod sa bayan! Sa mga hindi nakabasa ng article ko last week, puwede pa po ninyong basahin iyon sa aking blogsite, visit www.buhayatpagasa.blogspot.com.
Ulan ng pagpapala!
Dear Kuya Ben,
Una sa lahat, bumabati po ako ng isang magandang araw sa lahat ng mga sumusubaybay ng iyong programang Buhay at Pag-asa. Tawagin mo na lang akong Josefina M. Villarey. Sumulat ako para ibahagi ko saÕyo ang aking buhay kasaysayan upang kapulutan ng aral ng mga kababayan nating nag-tatrabaho sa bahay. Ako ay pang-apat sa anim na magkakapatid. Taong 1980 ng kami ay maulila sa ama. Mula ng mamatay ang aking ama, ako na ang nagsumikap sa pamilya (bread winner) upang ma-survive namin ang buhay. Nagsipag-asawa na kase ang tatlo kong nakakatandang kapatid, kaya wala na rin naman kaming inaasahan mula sa kanila.
Taong 1983 nang maisip kong mag-abroad. Napadpad ako sa Damascus, Syria. Bata pa ako noon, pero ang tanging dasal ko lang, nawa makatagpo ako ng among mababait. Awa ng Diyos dininig niya ang aking dasal. Tumagal ako doon ng pitoÕt kalahating taon. Sa totoo lang Kuya Ben, umalis ako sa ating bansa ng wala kaming maituturing na sariling bahay, ni-relocate kami sa Novaliches, Quezon City; at para maging sarili namin ang lupang tinitirikan ng aming bahay, kailangan kaming maghulog ng monthly upang mapasa-amin ang bahay. Six months pa lang ako sa amo ko, naglakas loob akong humiram ng pera sa kanila para maibigay ko sa pamilya ko sa Pinas at mabayaran ang lupang kinatitirikan ng bahay namin. Laking gulat ko Kuya Ben ng sabihin sa akin ng amo ko na ibibigay niya ang perang hinihiram ko - hindi utang o salary deduction, kundi ibibigay niya raw gift sa pamilya ko, dahil sa mabuting tao raw kami. Dahil sa amo kong Syrian, narating ko ang mga bansang France, London, Switzerland, Portugal, Belgium, Canada, USA, Spain, Germany, Italy at Turkey and so on. Nalungkot ako ng mamatay ang amo kong babae, that was year 1990. Noong September bumalik kami ng Pilipinas at nakapag-asawa ako noong taong 1991. Mabait ang napangasawa ko. Biniyayaan kami ng 2 supling, isang babae at isang lalaki. At dahil na rin sa kahirapan ng buhay sa atin, muli akong nagbakasakali sa ibang bansa. Dito ako napadpad sa Kuwait noong taong 1999. Mabait ang naging amo ko sa Kuwait. In fact, mahigit siyam na taon na ako sa kanila ngayon. Every Friday, binibigyan nila ako ng day-off. Nag-convert ako sa Islam noong taong 2003. Pinag-aral ako ng amo ko ng Quran, Arabic, IT Computer, Office Management at Graphic Design. Sa ngayon, malaki na rin ang naitutulong ko hindi lang sa pamilya ko, kundi maging sa mga kamag-anakan ko. Totoo po ang kasabihang 'kapag may tyaga, may nilaga'.
Gumagalang at nagpapasalamat,
Josefina Villarey
Liham kasaysayan ni Ms Josefina Villarey. Balitaan niyo nga ako kung ano ang natatandaan niyo sa kanya? Kamakailan lang laman siya ng balita sa Pinas at maging sa Kuwait. Sasagutin ko po ang kanyang liham next week. Pero kung mababasa ito ngayon Ms Villarey, gusto kong magbigay ka sa amin ng at least 10 tips kung papaano ang magtrabaho sa loob ng bahay. Alam kong makakatulong iyan sa ating mga house managers. Kung mayroon kayong natatanging tip na gusto ninyong ibahagi sa ating mga kabayan, huwag po kayong mag-atubiling iparating sa akin at ipa-publish ko po iyan sa kapakanan ng nakararami. Sa mga kabayan na mayroong kuwento tulad ng kay Villarey, o kahit na sariling kuwento ng buhay, you are most welcome po. ipadala lamang sa address na naka-post sa itaas na bahagi ng column na ito. Maraming salamat!
Tunay pong nakakataba ng puso ang ilang mga text messages ninyo in-reaction po doon sa last week issue natin sa Buhay at Pag-asa. Si Jojo, isang regular reader sa Kuwait City ay nagsabing lubos siyang na-inspired doon at sana raw, dalas-dalasan natin ang pagpa-publish ng mga inspiring articles. Salamat ng marami saÕyong reaction. Si Christy ng Salwa ay buong pagmamalaking sinabi na gusto niya ring makita ngayon sa ating lifetime ang pag-unlad ng mga Pinoy! Sa ulan ng mga mensahe ukol sa inspiring na kuwento ng isang Polish Deputy Prime Minister, maraming maraming salamat po sa inyong pagsubaybay at tiwala sa palatuntunang ito, na sa taong 2008 ay nasa ika-walong taon na po ng paglilingkod sa bayan! Sa mga hindi nakabasa ng article ko last week, puwede pa po ninyong basahin iyon sa aking blogsite, visit www.buhayatpagasa.blogspot.com.
Saturday, January 19, 2008
BUHAY AT PAG-ASA
'25 year ago our sons and daughters are dreaming to become miners, but not anymore,'
Mayroong pag-asa ang Pinoy!
Noong nakaraang Linggo, nakausap ko po ang isa sa iginagalang na ekonomista ng Poland. Si Professor Grzegorz W. Kolodko. Siya ay dating Deputy Prime Minister ng Poland. Bigatin ika nga. Pangalawa sa pinakamataas na pinuno ng bansang Poland noon, pero hindi mo man kakitaan ng kayabangan. Naisip kong ibahagi sa inyo ang aking pakikipag-panayam sa kanya sapagkat bibihira lamang akong makaharap ng mga taong punong-puno ng kaalam tungkol sa ekonomiya at puedeng kapulutan ng aral nating mga Pinoy.
Kung tutuusin, ang aming pinag-usapan ay halos hindi abot ng aking kaalaman, sapagkat ang aming pinag-usapan sa pangkalahatan ay patungkol sa globalization. Hindi naman po kase ako ekonomista. Pero pinilit kong abutin at paghimay-himayin ang mga puntong aming pinag-usapan. Hindi ko po kayang palagpasin na hindi maibahagi ito sa inyo, dahil hindi lamang po ako na-inspired sa kanyang napakalawak na kaalaman, kundi ako'y lubos na humanga sa kanya. Isa siya sa mga itinuturing na arkitekto ng reporma at pag-unlad na tinatamasa ngayon ng bansang Poland. Sa mga hindi nakakaalam, ang Poland po ay bansa sa Europa na kaalyado ng tanyag ngayong European Union. Dito rin nagmula ang namayapa nang Pope ng Catholic church, na si Pope John Paul II. Alam kong kayo man ay matututo at mai-inspire sa kanyang kahanga-hangang galing at walang takot na pag-analisa at pagbabahagi ng kanyang kaalamang puedeng pakinabangan ng buong mundo sa hinaharap. Puede po nating kapulutan ng aral at gawing batayan sa pagtahak sa buhay, since ang kolum na ito ay patungkol sa Buhay at Pag-asa. Malalaman ninyo kung bakit ganun na lamang ang aking kagustuhang maibahagi ito sa inyo.
Naisulat ko na po ang isang artikulo patungkol sa aking panayam sa kanya, sa Kuwait Times, pero, tulad ng aking tinuran, sa pangkalahatan ay patungkol po iyon sa globalisasyon, Kuwait at Gulf Cooperation Council (GCC). Tinalakay niya sa akin ang kabutihan ng globalisasyon at kung ano ang naghihintay sa Kuwait at sa mga oil exporting countries sa hinaharap. Ayon nga sa kanya, hindi pang-habambuhay o pang-matagalan ang langis, iyan naman ang katotohanan. Mayroon itong hangganan at ang hangganang iyon ay hindi na gaanong katagalan. Kaya ipinapayo niya sa Kuwait at iba pang mga oil exporting countries na kailangan silang tumingin sa malayo (mag-invest sa mga industriya hindi konektado sa langis) upang hindi sapitin ang kawalan sa hinaharap.
Particularly nabuhayan ako ng loob nang marinig ko sa kanya---na ang tunay raw pong mayayamang bansa sa ngayon ay hindi yaong mga bansang mayroong ipinagmamalaking likas na yaman, tulad ng langis. Binanggit niya ang Finland, Denmark, Sweden, The Netherlands, Switzerland at Japan, kabilang sa mayayamang bansa, hindi dahil sa kabundukan ng ginto o langis, kundi, mayroon daw po silang mga yamang tunay na maipagmamalaki. Tulad ng edukasyon at mabuting ugali ng kanilang lakas-tao. Ito umano ay sandatang puedeng ipanlaban hindi lang sa kasalukuyan, bagkos sa pagharap ng tao sa susunod na henerasyon. Ang pag-unlad daw po ng isang bansa ay nakasalalay sa masidhing paninindigan at makatuwirang at matalinong pananaw at istratehiya ng isang lider. Alam kong ang mga bagay na ito ay hindi bago sa ating pamahalaan at sa katunayan ilan sa mga points na binanggit niya ay ilan lamang sa kasalukuyang ipinatutupad na programa ng kasalukuyang pamahalaan. Binanggit din niya na sa loob ng 50 taon, bababa ang pangangailangan o demand ng langis, dahil sa kasalukuyang hakbangin ng maraming pamahalaan na nag-uutos na bigyang pansin ang iba pang alternatibo at puedeng pagkunan ng langis o enerhiya, liban sa fossil oil, dahil nga sa inaasahang pagkaubos nito. Masuerte tayong bansa sa Asya sapagkat tayo ang unang bansa na nag-pasa ng batas sa biofuel. Kung saan ipinag-utos ang malawakang pagtatanim ng Jatropha (Jatropha, see page 4) at iba pang halamang puedeng maging source ng alternatibong enerhiya.
Malawak ang usapin ng globalisasyon, at hindi po kaya ng artikulo kong ito na maipaliwanag sa inyo ang lahat dahil sa kakulangan ng espasyon, ang sa akin lang, layunin ko po na maibahagi sa inyo ang nakaka-inspire na parte ng aming usapan ni Professor Kolodko. At iyon ay maykinalaman sa istratihiyang ginamit niya noong siya ay Deputy Prime Minister pa ng Poland.
Isa sa binanggit niya na talaga namang napahanga ako ay yung katotohanan na noong araw daw po--ang Poland-- ang pangunahin nilang pinagkukunan ng enerhiya-- ay ang pagmimina ng coal, (uling) yung maitim na karbong galing sa matagal na natabunan at napitpit na halaman (fossilized plants). Nakakapag-produced daw po ito (coal mine) ng may 200-million tonelada bawat taon. Ginagamit nila iyon (coal) sa domestic energy production at ini-export din nila iyon kung saan pangunahing nilang pinagkukunan ng hard currency, tawag sa atin ay dolyar.
Pero nakita raw po nila na kung magpapatuloy ito, isa ito sa mga nagdudulot ng malaking problema o nakakasira sa kapaligiran, dahil sa polusyon. Ang kagandahan, naganap ang malaking pagbabago sa loob ng 25-taon, kung saan pinamunuan niya ang pag-diversify ng ekonomiya,(pamumuhunan sa iba't-ibang negosyo upang mabawi sa pagkalugi sa ibang mahinang negosyo, tulad nga ng humihinang coal mining). Ang dati-rating 450,000 workers nila noong 1988 ay bumaba na ngayon sa 120,000 katao. Isa raw po ito sa pinakamahirap na katotohanang pinagdaanan nila. Sapagkat, maraming nawalan ng trabaho. Pero sa kanyang pamumuno, binuksan nila ang kanilang ekonomiya sa mundo. Nagtiwala at nag-invest sila sa kanilang domestic resources. Tinulungan nila ang mga walang trabaho, sinuportahan ang mga gustong mag-negosyo at nagbukas ang maraming Foreign Direct Investment (FDI) na naging daan upang ang dati-rating bansang umaasa lamang sa uling (coal) ay ngayon ay matatawag nang bansang puedeng makisabay sa mga kilalang industriya ng ibat-ibang makinarya, motorcar industries, equipment and machines at iba't ibang high tech industries.
Ang dati-rating bansa na ang mga anak ay walang ibang pangarap kundi ang maging minero o coal miners, ngayon ay halos wala nang pumapasok sa mga vocational schools na itinayo nila para sa mga gustong maging miners. Ang pagbabago sa kanilang bansa ay naganap sa loob ng 25-taon lamang. Napakaikling panahon, pero, kitang-kita ang pagbabago at pag-unlad ng Poland. Sa tingin ko, puedeng mangyari ito sa Pinas!
Ayon sa kanya, "We opened vocational schools for other professionals, and we help them, very much into small and medium scale businesses. There is not enough small and medium scale business in many parts of the world, so instead of just being a worker, they started owning their own small businesses. There are some people sent to early retirement which is not best solution but the only socially working solution, it is costly as such, but it was a long term approach, 25 year ago sons and daughters of miners are dreaming to become miners, but not anymore, now they all want to become computer programmers, doctors, engineers, construction managers or businessmen. We brought lots of FDI, which invested in alternative job opportunities. So instead of exporting coal we are exporting machines, pharmaceuticals, we are exporting cars, electronics it has taken a joint effort of about 20 years. I am proud to be an architect of this economic re-structuring which happened during my life time and service to Polish people," nakaka-inspire na pahayag ni Kolodko.
Sa ngayon, naibahagi ko po sa inyo ang isang bansang nagpunyagi, mayroong matalinong lider na nag-plano at nagpatupad ng mga pagbabago. Sino nga kaya ang mangangahas na magpuatupad nito sa ating bansa? Alam kong mayroong lider na sumusubok, pero kung walang suporta at limitado ang kanyang puedeng gawin, dahil sa ugali nating 'talangka mentality', wala tayong patutunguhan!
Mayroong pag-asa sa tulad ng bansang Pilipinas, kung mayroon lamang isang tulad ni Professor Kolodko na mangangahas na (tumayo) tatayo at handang harapin ang hamon ng pagbabago, baka, sa panahon din natin, makita na rin natin na ang mga anak natin ay mananatili na lamang sa ating bansa at pinatatatag ang sariling ekonomiya.
Aminin nati't hindi, marami sa Pilipinas, ang mga anak natin, pinag-aaral upang makapangibang bansa. Si Professor Kolodko, mayroong solusyon na ipinakita sa atin. Sinuportahan nila ang mga small ang medium scale enterprises, (unti-unti na iyang nagaganap sa atin), nagbukas ng iba pang mga industriya, at ang mga anak nila na dati ay gustong mag-aral upang maging minero, ngayon ay involve na sa iba't ibang uri ng negosyo at high-paying jobs. Isa sa maliwanag na binanggit niya, na ang ilan sa mga mayayamang bansa sa ngayon ay hindi dahil sa kanilang yamang likas, tulad ng langis, kundi dahil sa talino at galing ng kanilang lakas tao, kung saan mayroon tayong ganyan!
Sa sinabing iyan ni Professor Kolodko, dapat tayong mga Pinoy, alisin natin ang inggit sa mayamang bansa tulad ng Kuwait. Aminin natin, na-iinggit tayo, dahil mayaman sila at mahirap na bansa tayo. Ipinakita sa atin ni Professor Kolodko, na hindi lang yumayaman ang isang bansa dahil sa langis! Mayroong pag-asa ang Pilipinas. Naniniwala akong tayo sa Pilipinas ay mayroong talino at lakas na puedeng maging behikulo at maipantapat sa mauunlad na bansang tulad ng binanggit ko. Hindi ng isang tao, hindi ng isang tribu o pamilya, ng isang kumpanya, kundi ng buong bansang Pilipinas. Sino ba sa ating mga Pinoy ang ayaw makita na nakalaya na tayo sa kahirapan, sino ba sa ating mga Pinoy ang ayaw makitang hindi na tayo alipin ng ibang lahi, at maituwid ang kahulugan ng salitang 'Filipina' sa dikyunaryo, (sa ibang bansa) hindi bilang serbidora o katulong, bagkos Pilipinong, tulad nila ay mayroong yaman na hindi puedeng tapatan ng salapi. Puede iyang mangyari, lalo't kumpleto tayo sa mga elementong sangkap na binanggit ni Kolodko sa pag-unlad.
"It is my mission to the world to share my economic theory which comes out from my broad economic research, my experiences from various places, and from my political experience in Polish government and other agencies working with international organizations,' pagwawakas ni Kolodko.
Mayroong pag-asa ang Pinoy!
Noong nakaraang Linggo, nakausap ko po ang isa sa iginagalang na ekonomista ng Poland. Si Professor Grzegorz W. Kolodko. Siya ay dating Deputy Prime Minister ng Poland. Bigatin ika nga. Pangalawa sa pinakamataas na pinuno ng bansang Poland noon, pero hindi mo man kakitaan ng kayabangan. Naisip kong ibahagi sa inyo ang aking pakikipag-panayam sa kanya sapagkat bibihira lamang akong makaharap ng mga taong punong-puno ng kaalam tungkol sa ekonomiya at puedeng kapulutan ng aral nating mga Pinoy.
Kung tutuusin, ang aming pinag-usapan ay halos hindi abot ng aking kaalaman, sapagkat ang aming pinag-usapan sa pangkalahatan ay patungkol sa globalization. Hindi naman po kase ako ekonomista. Pero pinilit kong abutin at paghimay-himayin ang mga puntong aming pinag-usapan. Hindi ko po kayang palagpasin na hindi maibahagi ito sa inyo, dahil hindi lamang po ako na-inspired sa kanyang napakalawak na kaalaman, kundi ako'y lubos na humanga sa kanya. Isa siya sa mga itinuturing na arkitekto ng reporma at pag-unlad na tinatamasa ngayon ng bansang Poland. Sa mga hindi nakakaalam, ang Poland po ay bansa sa Europa na kaalyado ng tanyag ngayong European Union. Dito rin nagmula ang namayapa nang Pope ng Catholic church, na si Pope John Paul II. Alam kong kayo man ay matututo at mai-inspire sa kanyang kahanga-hangang galing at walang takot na pag-analisa at pagbabahagi ng kanyang kaalamang puedeng pakinabangan ng buong mundo sa hinaharap. Puede po nating kapulutan ng aral at gawing batayan sa pagtahak sa buhay, since ang kolum na ito ay patungkol sa Buhay at Pag-asa. Malalaman ninyo kung bakit ganun na lamang ang aking kagustuhang maibahagi ito sa inyo.
Naisulat ko na po ang isang artikulo patungkol sa aking panayam sa kanya, sa Kuwait Times, pero, tulad ng aking tinuran, sa pangkalahatan ay patungkol po iyon sa globalisasyon, Kuwait at Gulf Cooperation Council (GCC). Tinalakay niya sa akin ang kabutihan ng globalisasyon at kung ano ang naghihintay sa Kuwait at sa mga oil exporting countries sa hinaharap. Ayon nga sa kanya, hindi pang-habambuhay o pang-matagalan ang langis, iyan naman ang katotohanan. Mayroon itong hangganan at ang hangganang iyon ay hindi na gaanong katagalan. Kaya ipinapayo niya sa Kuwait at iba pang mga oil exporting countries na kailangan silang tumingin sa malayo (mag-invest sa mga industriya hindi konektado sa langis) upang hindi sapitin ang kawalan sa hinaharap.
Particularly nabuhayan ako ng loob nang marinig ko sa kanya---na ang tunay raw pong mayayamang bansa sa ngayon ay hindi yaong mga bansang mayroong ipinagmamalaking likas na yaman, tulad ng langis. Binanggit niya ang Finland, Denmark, Sweden, The Netherlands, Switzerland at Japan, kabilang sa mayayamang bansa, hindi dahil sa kabundukan ng ginto o langis, kundi, mayroon daw po silang mga yamang tunay na maipagmamalaki. Tulad ng edukasyon at mabuting ugali ng kanilang lakas-tao. Ito umano ay sandatang puedeng ipanlaban hindi lang sa kasalukuyan, bagkos sa pagharap ng tao sa susunod na henerasyon. Ang pag-unlad daw po ng isang bansa ay nakasalalay sa masidhing paninindigan at makatuwirang at matalinong pananaw at istratehiya ng isang lider. Alam kong ang mga bagay na ito ay hindi bago sa ating pamahalaan at sa katunayan ilan sa mga points na binanggit niya ay ilan lamang sa kasalukuyang ipinatutupad na programa ng kasalukuyang pamahalaan. Binanggit din niya na sa loob ng 50 taon, bababa ang pangangailangan o demand ng langis, dahil sa kasalukuyang hakbangin ng maraming pamahalaan na nag-uutos na bigyang pansin ang iba pang alternatibo at puedeng pagkunan ng langis o enerhiya, liban sa fossil oil, dahil nga sa inaasahang pagkaubos nito. Masuerte tayong bansa sa Asya sapagkat tayo ang unang bansa na nag-pasa ng batas sa biofuel. Kung saan ipinag-utos ang malawakang pagtatanim ng Jatropha (Jatropha, see page 4) at iba pang halamang puedeng maging source ng alternatibong enerhiya.
Malawak ang usapin ng globalisasyon, at hindi po kaya ng artikulo kong ito na maipaliwanag sa inyo ang lahat dahil sa kakulangan ng espasyon, ang sa akin lang, layunin ko po na maibahagi sa inyo ang nakaka-inspire na parte ng aming usapan ni Professor Kolodko. At iyon ay maykinalaman sa istratihiyang ginamit niya noong siya ay Deputy Prime Minister pa ng Poland.
Isa sa binanggit niya na talaga namang napahanga ako ay yung katotohanan na noong araw daw po--ang Poland-- ang pangunahin nilang pinagkukunan ng enerhiya-- ay ang pagmimina ng coal, (uling) yung maitim na karbong galing sa matagal na natabunan at napitpit na halaman (fossilized plants). Nakakapag-produced daw po ito (coal mine) ng may 200-million tonelada bawat taon. Ginagamit nila iyon (coal) sa domestic energy production at ini-export din nila iyon kung saan pangunahing nilang pinagkukunan ng hard currency, tawag sa atin ay dolyar.
Pero nakita raw po nila na kung magpapatuloy ito, isa ito sa mga nagdudulot ng malaking problema o nakakasira sa kapaligiran, dahil sa polusyon. Ang kagandahan, naganap ang malaking pagbabago sa loob ng 25-taon, kung saan pinamunuan niya ang pag-diversify ng ekonomiya,(pamumuhunan sa iba't-ibang negosyo upang mabawi sa pagkalugi sa ibang mahinang negosyo, tulad nga ng humihinang coal mining). Ang dati-rating 450,000 workers nila noong 1988 ay bumaba na ngayon sa 120,000 katao. Isa raw po ito sa pinakamahirap na katotohanang pinagdaanan nila. Sapagkat, maraming nawalan ng trabaho. Pero sa kanyang pamumuno, binuksan nila ang kanilang ekonomiya sa mundo. Nagtiwala at nag-invest sila sa kanilang domestic resources. Tinulungan nila ang mga walang trabaho, sinuportahan ang mga gustong mag-negosyo at nagbukas ang maraming Foreign Direct Investment (FDI) na naging daan upang ang dati-rating bansang umaasa lamang sa uling (coal) ay ngayon ay matatawag nang bansang puedeng makisabay sa mga kilalang industriya ng ibat-ibang makinarya, motorcar industries, equipment and machines at iba't ibang high tech industries.
Ang dati-rating bansa na ang mga anak ay walang ibang pangarap kundi ang maging minero o coal miners, ngayon ay halos wala nang pumapasok sa mga vocational schools na itinayo nila para sa mga gustong maging miners. Ang pagbabago sa kanilang bansa ay naganap sa loob ng 25-taon lamang. Napakaikling panahon, pero, kitang-kita ang pagbabago at pag-unlad ng Poland. Sa tingin ko, puedeng mangyari ito sa Pinas!
Ayon sa kanya, "We opened vocational schools for other professionals, and we help them, very much into small and medium scale businesses. There is not enough small and medium scale business in many parts of the world, so instead of just being a worker, they started owning their own small businesses. There are some people sent to early retirement which is not best solution but the only socially working solution, it is costly as such, but it was a long term approach, 25 year ago sons and daughters of miners are dreaming to become miners, but not anymore, now they all want to become computer programmers, doctors, engineers, construction managers or businessmen. We brought lots of FDI, which invested in alternative job opportunities. So instead of exporting coal we are exporting machines, pharmaceuticals, we are exporting cars, electronics it has taken a joint effort of about 20 years. I am proud to be an architect of this economic re-structuring which happened during my life time and service to Polish people," nakaka-inspire na pahayag ni Kolodko.
Sa ngayon, naibahagi ko po sa inyo ang isang bansang nagpunyagi, mayroong matalinong lider na nag-plano at nagpatupad ng mga pagbabago. Sino nga kaya ang mangangahas na magpuatupad nito sa ating bansa? Alam kong mayroong lider na sumusubok, pero kung walang suporta at limitado ang kanyang puedeng gawin, dahil sa ugali nating 'talangka mentality', wala tayong patutunguhan!
Mayroong pag-asa sa tulad ng bansang Pilipinas, kung mayroon lamang isang tulad ni Professor Kolodko na mangangahas na (tumayo) tatayo at handang harapin ang hamon ng pagbabago, baka, sa panahon din natin, makita na rin natin na ang mga anak natin ay mananatili na lamang sa ating bansa at pinatatatag ang sariling ekonomiya.
Aminin nati't hindi, marami sa Pilipinas, ang mga anak natin, pinag-aaral upang makapangibang bansa. Si Professor Kolodko, mayroong solusyon na ipinakita sa atin. Sinuportahan nila ang mga small ang medium scale enterprises, (unti-unti na iyang nagaganap sa atin), nagbukas ng iba pang mga industriya, at ang mga anak nila na dati ay gustong mag-aral upang maging minero, ngayon ay involve na sa iba't ibang uri ng negosyo at high-paying jobs. Isa sa maliwanag na binanggit niya, na ang ilan sa mga mayayamang bansa sa ngayon ay hindi dahil sa kanilang yamang likas, tulad ng langis, kundi dahil sa talino at galing ng kanilang lakas tao, kung saan mayroon tayong ganyan!
Sa sinabing iyan ni Professor Kolodko, dapat tayong mga Pinoy, alisin natin ang inggit sa mayamang bansa tulad ng Kuwait. Aminin natin, na-iinggit tayo, dahil mayaman sila at mahirap na bansa tayo. Ipinakita sa atin ni Professor Kolodko, na hindi lang yumayaman ang isang bansa dahil sa langis! Mayroong pag-asa ang Pilipinas. Naniniwala akong tayo sa Pilipinas ay mayroong talino at lakas na puedeng maging behikulo at maipantapat sa mauunlad na bansang tulad ng binanggit ko. Hindi ng isang tao, hindi ng isang tribu o pamilya, ng isang kumpanya, kundi ng buong bansang Pilipinas. Sino ba sa ating mga Pinoy ang ayaw makita na nakalaya na tayo sa kahirapan, sino ba sa ating mga Pinoy ang ayaw makitang hindi na tayo alipin ng ibang lahi, at maituwid ang kahulugan ng salitang 'Filipina' sa dikyunaryo, (sa ibang bansa) hindi bilang serbidora o katulong, bagkos Pilipinong, tulad nila ay mayroong yaman na hindi puedeng tapatan ng salapi. Puede iyang mangyari, lalo't kumpleto tayo sa mga elementong sangkap na binanggit ni Kolodko sa pag-unlad.
"It is my mission to the world to share my economic theory which comes out from my broad economic research, my experiences from various places, and from my political experience in Polish government and other agencies working with international organizations,' pagwawakas ni Kolodko.
Sunday, January 13, 2008
BUHAY AT PAG-ASA
Parusa ng Langit?
Sagot kay Lucky Girl,
Hinati ko sa dalawang bahagi ang liham kasaysayan ni Lucky Girl. Sa unang bahagi, nakita natin doon ang pagmamalupit na sinapit niya sa kanyang mga magulang. Daan upang lumaki siyang rebelde. Para daw kaseng kinunsider siyang salot ng pamilya. Iyan ay ayon sa kanyang kuwento. Pero kung babalikan natin ang kuwento ng kanyang mga magulang, itinakwil daw po ng pamilya nila ang mga magulang niya dahil sa magpinsan ang mga ito, nagkagustuhan at nabuntis ang nanay niya sa kanilang panganay. Mula sa Iloilo nagpunta ang pamilya niya sa Davao, kung saan doon sila muling nagsimula bilang isang pamilya. Noong dumating daw siya sa mundo, doon na nagsimula ang paghihirap ng pamilya nila. Kaya itinuring siyang salot. Sakitin daw siya noon at ayon na nga sa kanya, ibinigay daw siya sa tiyahin niya, pero kinalaunan kinuha rin siya ng sariling pamilya. Pero noong bumalik daw siya sa sariling pamilya, ginawa lang daw siyang alila.
Kung papansinin natin ang kanyang kuwento, para siyang classic novel o kuwento ng isang pamilya sa telebisyon, puno ng drama. Pero heto at nababasa niyo rin sa Buhay at Pag-asa. Kuwento ng isang kabayang minaltrato, subalit nagsumikap at patuloy siya sa pakikipagsapalaran sa buhay.
Hiling niya lamang ang konteng liwanag sa landas na kanyang tatahakin sa buhay. Harinawa ay magsilbi tayong ilaw sa kanyang daraanan. Maraming nagsasabi na ang salita ay isang makapangyarihang intrumento sa ikatatagumpay o ikapapahamak ng isang tao. Sa katunayan, kung babalikan natin ang mga banal na aklat o aklat ng buhay, nasasaad doon na nalikha ang mundo sa pamamagitan ng isang salitaÑ-salita ng buhay! Nilalang ang mundo sa isang salita, nilalang ang mga bagay na nakikita natin sa kapaligiran sa isang salita, nilalang tayo ng Diyos sa isang salita. Ganyan ang kapangyarihan ng salita. Kaya, alam nating lahat na nagtatagumpay at napapahamak ang tao sa isang salita.
Hindi po tayo naniniwala sa kapangyarihan ng kadiliman. Pero, kung hindi raw po tayo nakatuon sa liwanag ng Diyos, malamang na ang kapangyarihan ng kadiliman ang manaig sa ating buhay. Base sa kuwento ni Lucky Girl, itinakwil sila (pamilya nila) ng kanilang mga lolo at lola. Lumayas sila at nagtungo sa malayong lugar at ipinagpatuloy ang buhay. Lingid marahil sa kaalamn ng pamilya ni Lucky Girl, mayroon salitang nabitiwan ang mga ito laban sa kanila. At iyan marahil ang naging dahilan ng hindi matigil na pagkakasakit o pagkasira ng kanilang pamilya. Sa ganitong sitwasyon, Lucky Girl, ipinapayo ko saÕyong balikan mo ang iyong pinagmulan. Makipag-ayos kayo sa kanila at sabihin mo sa magulang mo na aminin sa kanilang mga magulang ang kanilang pagkakamali. Sa pag-aasawa ng mga magulang mo bilang mag-pinsan, iyan marahil ang hindi nila matanggap na kadahilanan kung bakit nakapagbitiw sila ng salitang hanggang ngayon ay dinadala ng pamilya mo. Makipagbati, makipag-ayos at humingi ng tawad sa kanila. Kung hindi sila handang tanggapin kayo, ipakita ninyo sa kanila na kayo ay nagsisisi at handang bumalik sa ilalim ng isang pamilya. Alisin ang galit at lumakad na mayroong Diyos. Lahat tayo ay nagkakamali, nagkakasala sa harap ng ating mga magulang, pero kung mayroon mang dapat humatol sa pagkakamali natin, iyan ay ang Diyos na ating pinaniniwalaan. Sagutin ng mga magulang mo sa Diyos ang pag-aasawa bilang mag-pinsan. Oo mayrooon karapatan ang mga lolo at lola mong magalit; pero wala silang karapatang magalit ng habambuhay. Sino ba tayo sa harapan ng Panginoon? Mayroon naman tayong kanya-kanyang kasalanan kaya, kung sinuman ang mayroong karapatang magalit sa atin ng tuluyan, iyan ang Diyos.
Hindi rin ako naniniwala sa iyong sinapit at sinabi mo ngang maaaring hindi ka anak ng mga magulang mo. Siguro ko, nararamdaman mo lang iyan dahil nga sa ipinapakita nila saÕyo. Naalala ko ang event na ipinakita nilang magulang pa rin sila saÕyo, noong minsang ipa-ampon ka sa tiyahin mo at kuhanin ka ulit, noong minsang nagkasala ka at ikinulong, ibenenta pa nila ang isang kalabaw para lang tubusin ka sa loob ng kulungan. Iyan at mga instances na ganyan ay maliwanag na mayroon pa rin silang malasakit saÕyo bilang magulang.
Sa tingin ko, pressured lang silang masyado, and unfortunately ikaw ang napag-babalingan. Ikaw na rin marahil ang magiging daan upang maisarado once and for all ang usapin nila sa kanilang mga magulang. Yung katotohanang mayroon silang dapat ayusin. HanggaÕt sila ay nabubuhay, patuloy silang hahabulin ng isang katotohanan/multo (magpinsan sila) na minsan nang ipinamukha sa kanila ng kanilang mga magulang, at hindi sila puedeng magsama. Dapat matapang nilang harapin ang katotohanang iyan, magpatawaran sa isaÕt isa at sa tingin ko, muling liliwanag ang dating madilim na daan tungo sa buhay. So ang problemang dapat lutasin Lucky Girl ay sa tingin ko hindi yung sinasabi mong legitimacy mo sa pamilya, kundi ang matagal nang usaping hindi pa rin hinaharap ng mga magulang mo.
Kung gusto ninyong basahin ang kabuuan ng kuwentong ito ni Lucky Girl, i-browse po ang www.buhayatpagasa.blogspot.com
Maraming salamat at magandang araw sa inyong lahat!
Sagot kay Lucky Girl,
Hinati ko sa dalawang bahagi ang liham kasaysayan ni Lucky Girl. Sa unang bahagi, nakita natin doon ang pagmamalupit na sinapit niya sa kanyang mga magulang. Daan upang lumaki siyang rebelde. Para daw kaseng kinunsider siyang salot ng pamilya. Iyan ay ayon sa kanyang kuwento. Pero kung babalikan natin ang kuwento ng kanyang mga magulang, itinakwil daw po ng pamilya nila ang mga magulang niya dahil sa magpinsan ang mga ito, nagkagustuhan at nabuntis ang nanay niya sa kanilang panganay. Mula sa Iloilo nagpunta ang pamilya niya sa Davao, kung saan doon sila muling nagsimula bilang isang pamilya. Noong dumating daw siya sa mundo, doon na nagsimula ang paghihirap ng pamilya nila. Kaya itinuring siyang salot. Sakitin daw siya noon at ayon na nga sa kanya, ibinigay daw siya sa tiyahin niya, pero kinalaunan kinuha rin siya ng sariling pamilya. Pero noong bumalik daw siya sa sariling pamilya, ginawa lang daw siyang alila.
Kung papansinin natin ang kanyang kuwento, para siyang classic novel o kuwento ng isang pamilya sa telebisyon, puno ng drama. Pero heto at nababasa niyo rin sa Buhay at Pag-asa. Kuwento ng isang kabayang minaltrato, subalit nagsumikap at patuloy siya sa pakikipagsapalaran sa buhay.
Hiling niya lamang ang konteng liwanag sa landas na kanyang tatahakin sa buhay. Harinawa ay magsilbi tayong ilaw sa kanyang daraanan. Maraming nagsasabi na ang salita ay isang makapangyarihang intrumento sa ikatatagumpay o ikapapahamak ng isang tao. Sa katunayan, kung babalikan natin ang mga banal na aklat o aklat ng buhay, nasasaad doon na nalikha ang mundo sa pamamagitan ng isang salitaÑ-salita ng buhay! Nilalang ang mundo sa isang salita, nilalang ang mga bagay na nakikita natin sa kapaligiran sa isang salita, nilalang tayo ng Diyos sa isang salita. Ganyan ang kapangyarihan ng salita. Kaya, alam nating lahat na nagtatagumpay at napapahamak ang tao sa isang salita.
Hindi po tayo naniniwala sa kapangyarihan ng kadiliman. Pero, kung hindi raw po tayo nakatuon sa liwanag ng Diyos, malamang na ang kapangyarihan ng kadiliman ang manaig sa ating buhay. Base sa kuwento ni Lucky Girl, itinakwil sila (pamilya nila) ng kanilang mga lolo at lola. Lumayas sila at nagtungo sa malayong lugar at ipinagpatuloy ang buhay. Lingid marahil sa kaalamn ng pamilya ni Lucky Girl, mayroon salitang nabitiwan ang mga ito laban sa kanila. At iyan marahil ang naging dahilan ng hindi matigil na pagkakasakit o pagkasira ng kanilang pamilya. Sa ganitong sitwasyon, Lucky Girl, ipinapayo ko saÕyong balikan mo ang iyong pinagmulan. Makipag-ayos kayo sa kanila at sabihin mo sa magulang mo na aminin sa kanilang mga magulang ang kanilang pagkakamali. Sa pag-aasawa ng mga magulang mo bilang mag-pinsan, iyan marahil ang hindi nila matanggap na kadahilanan kung bakit nakapagbitiw sila ng salitang hanggang ngayon ay dinadala ng pamilya mo. Makipagbati, makipag-ayos at humingi ng tawad sa kanila. Kung hindi sila handang tanggapin kayo, ipakita ninyo sa kanila na kayo ay nagsisisi at handang bumalik sa ilalim ng isang pamilya. Alisin ang galit at lumakad na mayroong Diyos. Lahat tayo ay nagkakamali, nagkakasala sa harap ng ating mga magulang, pero kung mayroon mang dapat humatol sa pagkakamali natin, iyan ay ang Diyos na ating pinaniniwalaan. Sagutin ng mga magulang mo sa Diyos ang pag-aasawa bilang mag-pinsan. Oo mayrooon karapatan ang mga lolo at lola mong magalit; pero wala silang karapatang magalit ng habambuhay. Sino ba tayo sa harapan ng Panginoon? Mayroon naman tayong kanya-kanyang kasalanan kaya, kung sinuman ang mayroong karapatang magalit sa atin ng tuluyan, iyan ang Diyos.
Hindi rin ako naniniwala sa iyong sinapit at sinabi mo ngang maaaring hindi ka anak ng mga magulang mo. Siguro ko, nararamdaman mo lang iyan dahil nga sa ipinapakita nila saÕyo. Naalala ko ang event na ipinakita nilang magulang pa rin sila saÕyo, noong minsang ipa-ampon ka sa tiyahin mo at kuhanin ka ulit, noong minsang nagkasala ka at ikinulong, ibenenta pa nila ang isang kalabaw para lang tubusin ka sa loob ng kulungan. Iyan at mga instances na ganyan ay maliwanag na mayroon pa rin silang malasakit saÕyo bilang magulang.
Sa tingin ko, pressured lang silang masyado, and unfortunately ikaw ang napag-babalingan. Ikaw na rin marahil ang magiging daan upang maisarado once and for all ang usapin nila sa kanilang mga magulang. Yung katotohanang mayroon silang dapat ayusin. HanggaÕt sila ay nabubuhay, patuloy silang hahabulin ng isang katotohanan/multo (magpinsan sila) na minsan nang ipinamukha sa kanila ng kanilang mga magulang, at hindi sila puedeng magsama. Dapat matapang nilang harapin ang katotohanang iyan, magpatawaran sa isaÕt isa at sa tingin ko, muling liliwanag ang dating madilim na daan tungo sa buhay. So ang problemang dapat lutasin Lucky Girl ay sa tingin ko hindi yung sinasabi mong legitimacy mo sa pamilya, kundi ang matagal nang usaping hindi pa rin hinaharap ng mga magulang mo.
Kung gusto ninyong basahin ang kabuuan ng kuwentong ito ni Lucky Girl, i-browse po ang www.buhayatpagasa.blogspot.com
Maraming salamat at magandang araw sa inyong lahat!
Sunday, January 06, 2008
'Dahil sa mantika, Lucky Girl, isinubsob sa sapa, gustong patayin'
Parusa ng Langit?
Dear Kuya Ben,
(Sa pagpapatuloy...) Nangako si Tatay na hindi na ako ulit sasaktan. Pero isang araw na naman, nung kainin ng pusa ang isdang piniprito ko, sandali lang akong nagpunta ng CR, pagbalik ko, iyon na nga, katakot-takot na namang palo ang natanggap ko mula sa aking ama. Mayroon pang isang pagkakataon na binuhusan ako ng kumukulong tubig sa puwetan, kaya ayon, grabeng lapnos ang tinaggap ko, pero ni isa sa mga kapatid ko, o nanay ko, di ko sila nakitaan ng suporta. Kaya hindi mo maiaalis ang galit ko sa kanila. Nagkaroon ako ng inferiority complex dahil sa ganung kahirap na pinagdaraanan ko sa buhay. Nung high school ako, doon ko naisip na makisali sa lahat ng kagagahang puedeng gawin, sugal, bisyo, drugs. Naging rebelde ako sa pamilya. Nakisali sa mga fraternity at noon ngang huli, nahuli kami ng pulis. Kung hindi rin sa kapitbahay naming pulis, hindi siguro alam ng pamilya ko na dalawang araw na ako sa kulungan. Ibinenta ang isang kalabaw para lang makalabas ako sa kulungan. Pero naghihintay na naman ang mas matitinding palo ni Itay. Isang malakas na suntok ang pinakawalan niya, kaya talsik ang isa kong ngipin sa harapan. Pinagsisihan ko ang pagsama sa mga fraternity. Wala rin talagang magandang ibinunga sa akin.
Matapos noon, pinalayas nila ako sa bahay at muli akong tumira sa tiyahin. Itinuloy ko ang pag-aaral, salamat na lamang at mayroon akong naging inspirasyon, si Eric. Galing siya sa may-kayang pamilya. Siya ang nangakong susuporta sa akin sa lahat ng aking pangangailangan. Hulog siya ng langit sa akin. Kinuhanan niya ako ng apartment malapit sa eskuwela. Pero hindi rin iyon nagtagal, kase, pinauwi ako ng magulang ko sa amin. May sakit daw ang Nanay. Gaano man sila kasama sa akin, hindi ko sila magawang tikisin. Kaya bumalik ako, ako pa rin ang alila, utusan sa bahay. Sinabihan pa akong kailangan kong bayaran ang halaga ng kalabaw na ipinang-tubos nila sa akin. Nagsumikap ako, tumanggap ako ng part-time job para makapag-aral sa kolehiyo. At the age of 18, nagtrabaho ako sa canning industry sa amin, kumikita naman kung tutuusin, pero ang lahat ay ibinibigay ko sa aking magulang na naisip kong kailangan kong bayarang lahat ang gastos nila mula ng isilang ako at hanggang sa akoy nabubuhay. Ginagawa ko rin iyon, dahil gusto kong patunayan sa kanila, na hindi ako salot sa pamilya, mayroon akong silbi. Kaya kahit halos 24 na oras ang trabaho sa canning industry, nagtitiis ako. Matapos ang six months, nag-pasya akong magtrabaho sa Taiwan. Nakaalis ako at nagtrabaho doon. Noong nakapagpadala na ako ng malaki-laking pera. Sa katunayan nakabili ng sasakyan ang tatay ko. Nabigyan ko rin ng pagkakataong makapag-aral ang panganay at bunso kong kapatid. Nagkasakit ako at kinailangang umuwi sa Pinas. Noong gumaling ako, nagdisisyon akong mangibang bansang muli. Singapore ang sumunod na bansang napuntahan ko. Dalawang taong straight ako sa Singapore at umuwi sa Pinas. Doon na nag-propose si Eric na magpakasal na raw kami. Lihim akong nag-file ng application papuntang Kuwait. A day before our wedding, nag-runaway ako, iniwan ko si Eric. Inisip ko kaseng mapapako ako sa Pinas, kaya ginawa ko iyon. Sa kabilang banda pinagsisihan ko ang pagkakataong iyon. Isa pa pinaubaya ko na kay Eric ang lahat, pero, dumating nga ang pagkakataon na kinakailangan akong umalis. Noong narito na ako sa Kuwait, umiiyak na tumawag sa akin si Eric, umuwi na raw ako at patatawarin niya ako, basta, matuloy lang daw ang kasal. Sinabi ko sa kanyang hintayin pa ako hanggang sa matapos ko ang kontrak ko, pero, isang araw, nabalitaan kong mayroon na itong iba, nagkaanak at hindi na siya puede pang agawing muli.
Kuya Ben tanggap ko ang nangyari sa akin with Eric, siguro ko nga ito ang aking tadhana. Pero hindi ko lubos maisip at parang hindi abot ng aking pag-iisip ang ugaling ipinakita sa akin ng pamilya ko. Gusto kong harapin once ang for all ang katotohanan sa buhay ko. Hindi ko alam, nararamdaman kong hindi nila ako parte ng pamilya. Para bang ampon ako? Iyan ang gusto kong malaman. Ano ang dapat kong gawin?
Gumagalang at nagpapasalamat,
Lucky Girl
(Lucky Girl, abangan mo ang aking sagot next week! Maraming salamat sa'yong tiwala)
Parusa ng Langit?
Dear Kuya Ben,
(Sa pagpapatuloy...) Nangako si Tatay na hindi na ako ulit sasaktan. Pero isang araw na naman, nung kainin ng pusa ang isdang piniprito ko, sandali lang akong nagpunta ng CR, pagbalik ko, iyon na nga, katakot-takot na namang palo ang natanggap ko mula sa aking ama. Mayroon pang isang pagkakataon na binuhusan ako ng kumukulong tubig sa puwetan, kaya ayon, grabeng lapnos ang tinaggap ko, pero ni isa sa mga kapatid ko, o nanay ko, di ko sila nakitaan ng suporta. Kaya hindi mo maiaalis ang galit ko sa kanila. Nagkaroon ako ng inferiority complex dahil sa ganung kahirap na pinagdaraanan ko sa buhay. Nung high school ako, doon ko naisip na makisali sa lahat ng kagagahang puedeng gawin, sugal, bisyo, drugs. Naging rebelde ako sa pamilya. Nakisali sa mga fraternity at noon ngang huli, nahuli kami ng pulis. Kung hindi rin sa kapitbahay naming pulis, hindi siguro alam ng pamilya ko na dalawang araw na ako sa kulungan. Ibinenta ang isang kalabaw para lang makalabas ako sa kulungan. Pero naghihintay na naman ang mas matitinding palo ni Itay. Isang malakas na suntok ang pinakawalan niya, kaya talsik ang isa kong ngipin sa harapan. Pinagsisihan ko ang pagsama sa mga fraternity. Wala rin talagang magandang ibinunga sa akin.
Matapos noon, pinalayas nila ako sa bahay at muli akong tumira sa tiyahin. Itinuloy ko ang pag-aaral, salamat na lamang at mayroon akong naging inspirasyon, si Eric. Galing siya sa may-kayang pamilya. Siya ang nangakong susuporta sa akin sa lahat ng aking pangangailangan. Hulog siya ng langit sa akin. Kinuhanan niya ako ng apartment malapit sa eskuwela. Pero hindi rin iyon nagtagal, kase, pinauwi ako ng magulang ko sa amin. May sakit daw ang Nanay. Gaano man sila kasama sa akin, hindi ko sila magawang tikisin. Kaya bumalik ako, ako pa rin ang alila, utusan sa bahay. Sinabihan pa akong kailangan kong bayaran ang halaga ng kalabaw na ipinang-tubos nila sa akin. Nagsumikap ako, tumanggap ako ng part-time job para makapag-aral sa kolehiyo. At the age of 18, nagtrabaho ako sa canning industry sa amin, kumikita naman kung tutuusin, pero ang lahat ay ibinibigay ko sa aking magulang na naisip kong kailangan kong bayarang lahat ang gastos nila mula ng isilang ako at hanggang sa akoy nabubuhay. Ginagawa ko rin iyon, dahil gusto kong patunayan sa kanila, na hindi ako salot sa pamilya, mayroon akong silbi. Kaya kahit halos 24 na oras ang trabaho sa canning industry, nagtitiis ako. Matapos ang six months, nag-pasya akong magtrabaho sa Taiwan. Nakaalis ako at nagtrabaho doon. Noong nakapagpadala na ako ng malaki-laking pera. Sa katunayan nakabili ng sasakyan ang tatay ko. Nabigyan ko rin ng pagkakataong makapag-aral ang panganay at bunso kong kapatid. Nagkasakit ako at kinailangang umuwi sa Pinas. Noong gumaling ako, nagdisisyon akong mangibang bansang muli. Singapore ang sumunod na bansang napuntahan ko. Dalawang taong straight ako sa Singapore at umuwi sa Pinas. Doon na nag-propose si Eric na magpakasal na raw kami. Lihim akong nag-file ng application papuntang Kuwait. A day before our wedding, nag-runaway ako, iniwan ko si Eric. Inisip ko kaseng mapapako ako sa Pinas, kaya ginawa ko iyon. Sa kabilang banda pinagsisihan ko ang pagkakataong iyon. Isa pa pinaubaya ko na kay Eric ang lahat, pero, dumating nga ang pagkakataon na kinakailangan akong umalis. Noong narito na ako sa Kuwait, umiiyak na tumawag sa akin si Eric, umuwi na raw ako at patatawarin niya ako, basta, matuloy lang daw ang kasal. Sinabi ko sa kanyang hintayin pa ako hanggang sa matapos ko ang kontrak ko, pero, isang araw, nabalitaan kong mayroon na itong iba, nagkaanak at hindi na siya puede pang agawing muli.
Kuya Ben tanggap ko ang nangyari sa akin with Eric, siguro ko nga ito ang aking tadhana. Pero hindi ko lubos maisip at parang hindi abot ng aking pag-iisip ang ugaling ipinakita sa akin ng pamilya ko. Gusto kong harapin once ang for all ang katotohanan sa buhay ko. Hindi ko alam, nararamdaman kong hindi nila ako parte ng pamilya. Para bang ampon ako? Iyan ang gusto kong malaman. Ano ang dapat kong gawin?
Gumagalang at nagpapasalamat,
Lucky Girl
(Lucky Girl, abangan mo ang aking sagot next week! Maraming salamat sa'yong tiwala)
Subscribe to:
Posts (Atom)