Buhay at Pag-asa

Jenny tumangging makisukob, makisalo sa isang lalaki


Mahal ko ang ex ko

(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)



Dear Kuya Ben,
Unang-una ang aking pasasalamat, in behalf sa marami nang taong iyong napasaya, dahil sayong nakakalibang na programa, Buhay at Pag-asa.
Ako po si Jenny Morales, bunso sa tatlong magkakapatid, taga-Cagayan Valley. Dalawampo at limang taong gulang na po ako ngayon. Isang guro subalit napadpad sa dakong ito ng mundo, dala ng kahirapan ng buhay sa atin. Nakilala ko po si Marvin sa huling taon ng aking kurso BS-Education. Marami ring nanligaw sa akin, pero si Marvin ang nagpatibok ng aking puso. Magkatabi ang aming kuwartong tinutuluyan malapit sa aming school, boarding house. Mula pa noong una, ugali ko na ang sumunod sa payo ng aking mga magulang. Hindi sa pagbubuhat ng bangko, masunurin po akong bata, lahat ng payo ng aking mga magulang, hindi ko iyon binubura sa aking isipan. Pero nang dumating si Marvin sa buhay ko, nag-iba ang takbo ng aking mundo. Masyado akong nahulog sa kanya, kaya, sa mga natitirang araw ko sa kolehiyo, ipinagkatiwala ko ang sarili sa kanya. Handa na akong suhayin ang mga magulang ko, alang-alang sa pagmamahal ko sa lalaking sobrang nagpatibok ng aking puso.
Isang buwan ang lumipas, nabuntis ako, iyan ang masakit na katotohanan na tanging iginanti ko sa kabutihan ng mga magulang ko. Kinausap ng Nanay ko si Marvin, sinabi niya ditong dapat akong pakasalan, bago mahalata ang dala kong sanggol sa aking sinapupunan. Nangako si Marvin na gagawin iyon, pero, bago nangyari ang pangakong pagpapakasal sa akin, mayroong babaeng dumating sa aming boarding house, babae ni Marvin-- buntis din ng apat na buwan. Lumabas daw ang babae para patunayan kung totoo ang balitang mayroon itong kinakasamang babae, ako nga iyon, at buntis pa raw.
Hindi ako makapag-salita, hindi ako makapaniwala dahil sa kuwento lang sa mga pocket books ko iyon nababasa, pero sa pagkakataong ito, ako na pala ang nasa riyalidad. Napakasakit, na malamang sa kabila ng pangakong ikaw lang at walang iba, the other way pala. Nang dumating si Marvin sa boarding house, nagulat siya sa kanyang naksaksihan, ang dalawang babaeng nabuntis niya, nag-uusap. Mabait ang babae, papangalanan kong Adel, agad kong nahalata ang kabaitan niya. Nung dumating si Marvin sa boarding house lumapit siya agad sa akin, humihingi ng tawad, hindi niya lang daw alam kung papaano niyang haharapin ang sitwasyon. Mahal niya raw ako at ayaw niya akong mawala sa kanya.
Hinintay niya kung anong gagawin namin sa kanya, pero nung wala kaming magawa, kumuha siya ng dalawang kutsilyo sa kusina at ibinigay sa aming dalawa. Patayin na lang daw namin siya kesa pagpiliin siya kung sino sa aming dalawa. Hindi ko natagalan ang eksenang iyon, pilit akong lumabas ng bahay para mapag-isa. Mabilis na dumating ang buwan ng kasunduan na maghaharap ang mga magulang namin para sa balak na pagpapakasal. Ng dumating iyon, tatlong pamilya agad ang nagkaharap. Ako at ang pamilya ni Adel. May-kaya sina Marvin, kaya, payag ang mga magulang ni Adel na magsama kami sa iisang bubong. Pero hindi sumang-ayon ang mga magulang ko sa ganuong arrangement. Ayaw daw nilang makita akong nagdurusa at mas-gugustuhin pa raw nilang sila na lamang ang magpalaki ng bata kesa pagsaluhan ang iisang lalaki. Tinanggap ng mga magulang ko ang kalagayan ko, masakit sa akin ang magparaya, pero iyon lang ang tanging solusyon sa problema namin. Sa paghihiwalay namin, araw gabi akong luhaan. Inilayo ako ng tuluyan ng mga magulang ko sa lalaki, hanggang sa ako'y makapanganak. Gusto mang puntahan ni Marvin ang bata, hindi iyon posible dahil may-bantang masama sa kanya ang mga kapatid ko. Inirehistro ko ang bata bilang single mother, hindi ko na rin tinanggap ang kahit anong sustento mula sa ama ng anak ko. Nung makarating ako dito sa Kuwait nagkaroon ako ng boy friend, kababayan ko rin, pero sa Saudi Arabia siya naka-base. Gusto niya akong pakasalan, pero alam kong kulang ang pagmamahal ko sa kanya. Hindi pa rin mawala sa isipan ko si Marvin, ipinagtapat ko ito sa kanya, okay lang daw, pero ang tanging gusto niya ay makasal kami at magsama, eventually, makakalimutan ko rin daw si Marvin. Kuya, ayaw kong lokohin ang sarili ko, pero ayaw ko na ring palagpasin pa ang pagkakataon, naguguluhan ako, paano nga kung pakakasal ako na half lang at hindi buo ang pagmamahal ko sa kanya, di ba unfair iyon sa lalaki? Payuhan mo ako!

Gumagalang at Nagpapasalamat
Jenny Morales.

Naglahong parang bula ang anak ni Emerlinda

Sa ngalan ng ina, anak

(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)

Sagot sa padalang liham ni Emerlinda

Dear Emerlinda,
At katapusan ng liham ni Emerlinda, ang iniisip ko, gusto niyang hanapin ang kanyang nawawalang anak. Mali pala ako, gusto niyang maghanap ng makakasama habambuhay. Hindi naman masama; unang-una, walang asawa si Emerlinda. Yes...may-anak, pero wala siyang asawa, nakisama siya ng anim na buwan sa ex-convict na nag-rape sa kanya. Ginawa niya iyon dahil sa takot - takot na baka patayin siya anumang oras, dahil ex-convict nga naman. Pero nung nagkaroon siya ng pagkakataon, lumayas siya. Naiwan sa kanya ang ala-ala ng pananamantala ng ex-convict sa kanya! Alam niyo hayaan niyo muna akong ilihis ko kayo ng konte sa gustong mangyari ni Emerlinda; pero sisikapin kong ibalik kayo sa aking payo para sa kanya.
Malaking usapin sa simbahan at estado ang pagpapalaglag (abortion) ng buhay sa sinapupunan ng babae. Patuloy itong pinag-dedebatehan sa simbahan at maging sa makabagong sibilisasyon. Ang mga katanungan ay ang mga sumusunod, paano kung ang ipinagbubuntis mo ay kailanman hindi mo ginusto? Papaano mo ito bubuhayin? Papaano mo ito palalakihin? Sa ilang bansang kanluranin, mayroon na silang sagot sa problemang ganyan. In fact, legal ang pagpapalaglag sa mga tulad ng kaso ni Emerlinda. Kasama diyan syempre, yung pagpapalaglag sa mga hindi plinanong pagbubuntis, mga napatunayang mayroong deformities bago isilang, payag silang i-abort iyon. Kasi idinadahilan nila, kung bubuhayin mo nga naman ang bata, pahihirapan mo pa ang bata, makakatikim pa ng pasakit sa mundong ito.
Pero, ang bagay na ito ay labag sa moralidad at prinsipyong Kristiyano at maging sa Muslim. Hindi ito matuwid sa mata ng tao at ng Diyos. Pero kung mayroong mga bansang nagpapatupad niyan, igalang natin sila. May karapatan sila bilang malayang bansa. Salamat na lamang dahil sa atin, alam kong matagal pa ito bago tanggapin ng ating sibilisasyon. Ika nga, mayroon pa kahit papaanong natitirang konsensiya, tulad ni Emerlinda. Ang buhayin ang inosenteng bata anuman ang kalagayan niya. Kung sakaling mayroong magtangkang itulad ang batas na umiiral sa ibang bansa sa atin, tiyak akong patuloy na bababa ang populasyon ng isang bansa, bababa ang moralidad ng community at marahil pati konsensiya ng tao, tuluyan nang babagsak. Sino pa ang katatakutan ng tao? Wala na!
Si Emerlinda ay iba. Despite the fact na alam niyang hindi niya ginusto ang ipinag-buntis niyang bata, binuhay niya. Pero, nangibabaw ang pagiging tunay na tao ni Emerlinda, kinamuhian niya ang kanyang anak. Pero hindi tayo dapat masurpresa, hindi rin dapat natin siya husgahan. Maliwanag sa kanyang kuwento ang kanyang madilim na nakaraan. Nakita ko sa kanyang kuwento na hanggat maaari, ayaw niyang pag-usapan, pero parte ito ng kanyang buhay. Kaya, paikutin man niya ang kuwento, babalik at babalik siya sa katotohanan --at papaanong maibabahagi sa kanya ang asam niyang payo ng kahit sinong individual kung hindi niya ilalatag ang katotohanan?
Balik siya sa katotohanan na ang kanyang iniluwal sa mundong ito ay parte ng kanyang dugo, nananalaytay ito sa pagkatao ng kanyang anak. At dahil diyan hindi niya maiiwasang maikuwento sa iba ang katotohanang ito.
Mapait sa kanya, pero sa tingin ko ang dahilan niyan ay dahil ayaw mo lang tanggapin ang naganap sa'yong buhay. Emerlinda, hindi kita puedeng digtahan sa kung ano ang dapat o tama sa'yong sitwasyon. Ang sasabihin ko sa'yo ngayon ay aking pakiramdam lamang. Hindi ko sinasabi ito para paniwalaan mo; sinasabi ko ito dahil bahagi ito ng trabaho kong paglingkuran kayo. Nasa iyo kung gustong mong gawin o hindi. Pero babalik ako sa pahiwatig kong mensahe sa unang bahagi pa lamang ng aking pagbibigay payo, hapapin mo ang anak mo! Isa siyang mahalagang bahagi ng buhay mo. Sigurado akong makikita mo pa rin siya. Ang rason kung bakit dis-oriented ka sa buhay ay dahil mayroong nawawala, mayroong kulang, mayroong hindi tama, mayroong kelangan ituwid sa'yong buhay. Nasubukan mo na bang may-naiwan kang isang mahalaga o imporanteng bagay sa bahay? Hindi mo alam kung ano iyon, dis-oriented ka. Pero deep within, mayroon kang hinahanap, mayroong kulang, mayroon kang nawawala. Oras na naalala mo kung ano iyon at iyong nakita, pakiramdam mo nabunutan ka ng tinik, babalik ka sa tamang konsentrasyon. Hindi ba para kayong nanalo ng hindi mabilang na halaga? Ang feeling na iyan ay batid kong naramdaman at patuloy na nararamdaman ni Emerlinda. Merong kulang, mayroong nawawalang bahagi, mahalaga, pero hindi mo alam dahil pilit mong idina-divert ang attention sa ibang bagay.
Sa tingin ko Emerlinda, yung feeling mo na mayroong kulang at ang sagot ay asawa, baka nga mali, baka dahil mayroon lang talagang kulang. At iyan ay walang iba kundi ang iyong anak. Kulang dahil buhay siya ng iyong buhay, dugo siya ng iyong dugo, nananalaytay ang katotohanang galing siya sa'yo, kaya kulang ka, mayroon kang nararamdamang kulang. Hindi mo pa tuluyang naipapadama sa'yong anak ang tunay na pagmamahal. Patunay niyan ang pagmamalupit mo sa kanya noong nasa pangangalaga mo pa siya. Alam kong patuloy mo itong ipinagkakait, kinikimkim mo ang galit, dahil sa ex-convict ang kanyang ama, sabi mo nga. Sa huling bahagi ng iyong liham, naghahanap ka ng makakasama habambuhay. Pero, ang totoo niyan, yung makita mo lang ang iyong anak, at maipadama sa kanya ang iyong pagmamahal bilang ina, sapat na iyon marahil upang sabihin mong kumpleto pala ang iyong buhay. Hindi pala asawa ang kailangan mo - "anak ko ang tunay kong kailangan." Hindi ko inaalis ang karapatan mo sa pag-aasawa. Pero, hangga't hindi mo inaako ang katotohanang mayroon kang anak na dapat na kilalanin, maipadama sa kanya ang tunay na pagmamahal bilang ina, makakita ka man ng makakasama sa buhay, kulang ka pa rin. Dahil mayroong nawawalang bahagi ng iyong katawan. Huwag mong tuluyang burahin sa iyong sisipan ang iyong anak! Hanapin mo siya, ipakilala mo sa kanyang tunay na ama. Alamin mo kung nasaan ang kanyang ama. Buhay pa ba siya? Nag-asawa na ba? O bumalik ulit sa kulungan? Ang mga bagay na iyan ay alam kong hindi mahalaga sa'yo. Pero isa iyang napakahalagang parte sa buhay ng anak mo. Ang makilala ng lubusan ang ina at maramdaman ang pagmamahal niya at makilala ang tunay niyang ama. Nawawala siya, umuwi ka. Hindi mo hinanap, hindi niya kasalanan ang ipanganak sa mundong ito na ikaw ang ina at ex-convict ang kanyang ama. Nagkataon lang po na ipinagkatiwala siya (anak mo) ng Diyos sa'yo. Pinili mong buhayin siya karapatan niya ngayon ang maramdaman ang tunay mong pagmamahal at maging mula sa kanyang tunay na anak.
Hanapin mo muna ang iyong anak, bago mo ituloy ang planong mag-hanap ng makakasama habang-buhay. Who knows baka siya ang sagot sa'yong matagal nang hinahanap.

Buhay at Pag-asa

Ni Ben Garcia

Kung gusto, maraming paraan, kung ayaw maraming dahilan

(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay, P0 Box 1301 Safat 13014 Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto nyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan, ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito pa ay optional. Para sa komento bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)

Dear Kuya Ben

Ako po si Venus G Santiago tobong Pangasinan-may-apat na anak. Apat na taon na po ako ngayon sa Kuwait. Di pa rin ako nakakauwi sa atin mula ng tumapak ako dito at di ko na halos mabilang kung ilang amo na ang pinagsilbihan ko. Yung huling nag-visa sa akin, hawak niya ako, pati puso ko hawak niya. Ang gusto niyang mangyari pakasal kami, kahit na alam niyang mayroon akong apat na anak sa atin. Pinag-aral niya ako ng pagiging Muslim, at sa katunayan nakuha ko ang certificate bilang kaanib sa pananampalatayang Muslim. Yung taong nag-visa sa akin, ibang lahi, pipilitin niya raw magbago para sa akin, pero ako, hindi na rin naman ako umaasa. Dumating ang unos sa aming buhay ng hindi inaasahan, dahilan upang ang lahat sa amin ay mawala, pati siya. Sa kabutihang palad kinupkop ako ng isang kabayan natin na mayroong business sa Kuwait. Dalawang taon akong walang trabaho at hindi nakakapagpadala ng pera para sa pamilya ko at apat kong mga anak. Pero alam nila ang kalagayan ko dito, kase halos araw araw naman akong nag-ti-text sa kanila.
May-ilang araw na ang nakakaraan, muli akong tinawagan ng taong may-hawak ng visa ko, sunduin daw niya ako at puntahan ang kanyang ina dahil mayroon daw sakit, pero wala naman pala. Kuya Ben naguguluhan ako, nererespeto ko siya bilang kaisa-isang taong dumamay sa akin noong wala akong mapuntahan, pero, ang ugali niya, kung kasama ang mga kaibigan niya, nawawala siya sa sarili. Gusto ko na pong umuwi dahil gusto kong makita ang mga anak ko, pero wala akong pamasahe, tama lang ang kinikita ko sa panggastos ko upang makatawid sa buhay dito sa Kuwait.

Gumagalang at Nagpapasalamat
Venus Santiago.

Hello Venus, nakita kong marami kang inireserve na kuwento sa sarili mo, kung kaya, hindi ko gaanong maintidihan ang tunay na kalagayan mo. Sabi mo, mayroon kang apat na anak, pero di mo sinabi kung mayroon ka pang asawa, nasaan siya? Sumakabilang buhay na po ba siya o nag-hiwalay na kayo ng tuluyan. Sabi mo, ang nag-visa sayo ay naging kasama mo sa buhay dito, wala kang gaanong naikuwento kung sino ba siya, ano ba siya sayo, ang tanging sinabi mo tungkol sa kasama mo ay yung taong sumalo o nag-visa sayo, nag-convert sayo, nawawala sa sariling katinuan kung kasama ang mga barkada niya. Naguguluhan man ako sa estorya ng buhay mo, pero sisikapin kong mabigyan ka ng katugunan at hari nawa umakma sa pangangailangan mo. Nakakalungkot ang sinapit mo Venus, pero kung tutuusin, kasama ka sa gumuguhit ng kapalaran mo, hindi iyan gawa ng ibang tao sayo, kundi, kasama iyan sa mga disisyon mo, kung kaya nariyan ka sa kalagayan mo ngayon. Kinunsente mo o sumang-ayon ka na ganyan ang mangyari sayo. Venus hindi ka bilanggo, hindi ka naka-posas upang hindi tangihan ang alam mong bagay na hindi sang-ayon sa kalooban mo, sa plano mo, hindi sang-ayon sa prinsipyo at pananaw mo sa buhay. Binigyan ka rin ng kalayaan o tamang pag-iisip upang matino mong mapag-pasihan ang buhay na alam mong mabuti at kaiga-igaya sayo.
Ang sabi mo, gusto mong umuwi, maraming mabuting paraan upang ang adhikaing iyan ay matupad mo. Maraming puedeng gawin. Unahin ko na ang dapat mong gawin, iyan ay ang pag-iipon ng pera ng unti-unti mula sa dugo at pawis mo. Alam kong kaya mong mag-laan ng halaga kung gusto mo talagang umuwi. Mag-tabi ka ng kahit konteng barya, (fils) o hanggang isang dinar, bawat araw, lingo, o buwan--then, eventually makaka-ipon ka ng halagang kakailanganin mo. Bakit sabi mo araw-araw kang nakakapag-text sa pamilya mo, pero hindi ka, makaipon ng halagang kailangan mo sa pag-uwi mo? Kung ikaw ay nasa emergency status, maraming puedeng lapitan, maraming mga Filipino organization dito ang puedeng makagawa ng paraan upang mai-raise ang halagang kailangan mo, ultimately kung walang-wala na, nariyan ang embassy natin, tumutulong sa kagaya nating OFW na wala talagang masilungan, na wala talagang magawa kundi ang umasa ng saklolo nila. Tiyak akong hindi ka ipagtatabuyan! Gusto ko lang ipakita sayo ang maraming paraan Venus. Sabi nga nila, kung talagang gusto mo, maraming paraan, kung ayaw maraming dahilan.