Sunday, December 30, 2007

'Dahil sa mantika, Lucky Girl--isinubsob sa sapa, gustong patayin'
Parusa ng Langit?


Dear Kuya Ben,
I am so grateful saÕyong Buhay at Pag-asa column. Nagbibigay po talaga ito ng inspirasyon sa amin. You make me smile and complete my day! Salamat ng marami. Alam mo, ang mga nabasa kong liham saÕyong programa ang nagbigay sa akin ng inspirasyon upang sumulat ako at ibahagi ko rin saÕyo ang kuwento ng aking buhay. Tawagin mo na lang akong Lucky Girl. Mula po ako sa Visayan province of Iloilo. Medyo may-kaya ang pamilya ko, pero dahil sa binuntis ng tatay ko ang nanay ko, na noon ay 14 years old pa lamang at mag-pinsan pa sila, itinakwil sila ng kanilang mga magulang. Sa Mindanao, itinuloy ng mga magulang ko ang kanilang buhay. Nagkaroon sila ng magandang negosyo, at muling isinilang ang pangalawa at pangatlong miembro ng pamilya. Kahit papaano, nakabangon pa rin ang mga parents ko sa buhay na wala ang mga malalapit na kamag-anakan. Pangalawa po ako sa tatlong magkakapatid. Mula sa aking pagkabata, nakamulatan ko ang magandang buhay. Pero, sa kabila noon, nararamdaman ko ang bigat ng aking mundo, kase po, ako ang sinisisi nila sa pagbagsak ng dating magandang negosyo. Salot sa pamilya ang ipinadarama nila sa akin. Lagi daw akong may-sakit at nasa-ospital, kaya naman naubos na halos ang kanilang kabuhayan sa akin. Wala silang magawa dahil ang salot o mikrobyong kumapit sa kanila ay nananalaytay ang dugong mula rin sa kanila. Dahil diyan, ipinamigay ako ng parents ko sa tiyahing malapit sa kanila. Sa kanila ko lang naramdaman ang tunay na kahulugan ng pagmamahal.
Pero Grade 3 pa lamang ako, kinukuha na akong muli ng Tatay ko. Umabot sa kapitan ang usapin sa kung sino ang may-karapatan sa akin. Nanalo ang Tatay ko, pero, alam kong ang purpose niya lang ay para pakinabangan ako sa mga gawain sa bahay at kung anu-ano pa. Sa murang edad Kuya Ben, banat na ang aking buto. Lahat sila, utos dito Ð utos doon, hindi ko nga maramdaman na kapatid nila ako o anak nila ako, para akong alila o utusang walang kuwenta. Buti kung utos lang, kadalasan, may-kasamang tadyak at suntok pa. Ang sama ng pakiramdan ko sa kanila, pero ano ang gagawin ko, salot daw nga ako sa pamilya nila. Naaalala ko pa nga, noong Grade five ako, pinabili ako ng Tatay ko ng mantika, aksidenteng natapon ko ito. Ang ginawa ni Tatay, kinuha niya ako sa bahay, dinala niya ako sa sapa, hindi ko alam kung gusto niya akong patayin, pero parang ganun na nga, isinubsob niya ako sa sapa at pinagpapalo. Buti na lang at nakita kami ng tiyahin namin at pinagalitan si Tatay. -Itutuloy

Sunday, December 23, 2007

'Makinang na buhay, nalambungan ng madilim na ulap'
Pag-ibig na walang dangal

Si Rasmia ng Cotabato ang ating letter sender last Sunday. Para sa mga hindi nabasa ang kanyang kuwento, siya po ay humihingi ng payo sa kanyang naging sitwasyon. Mayroon siyang asawa sa Pinas, pero nung narito siya sa Kuwait, nabalitaan niyang nag-asawa ang kanyang mister ng iba. Pareho silang Muslim. Kung tutuusin mayroong kalayaan ang Muslim na lalaki na mag-asawa ng hanggang apat, pero iyan ay sa ilalim ng maraming kundisyon. Sa aking pang-unawa, kaalamang aking natuklasan noong akoÕy nasa radio pa kasama si Ustaz Abdulhadi Gumander, Preacher ng Islamic faith, unang-una, makakapag-asawa ang lalaki o babae kung namayapa na ang unang asawa, pangalawa ay kung incapacitated ang babae na magbigay ng anak, pangatlo ay kung papayag ang kanyang unang asawa na muli siyang mag-asawa ng iba. Iyan ay sang-ayon sa mga nalaman kong katotohanan sa mga aral Muslim, sa pamamagitan ni Ustaz Abdulhadi Gumander. Ilan lamang iyan sa mga natandaan kong kundisyon. Kung mayroon pa o kung hindi man tugma o tamang lahat ang nabanggit kong rason, humihingi ako ng pang-unawa.
So ang rason na malayo o wala kase si babae, o si Rasmia, ng mag-asawang muli ang kanyang asawa ay hindi makatarungan para sa kanyang asawang si Rasmia, na nangibang bansa. Una, dahil hindi man lang siya in-inform sa balak ng lalaking muling mag-asawa. Mahalaga sa babaeng Muslim ang malaman ang rason kung bakit kinakailangan ng lalaki na mag-asawang muli.
Kung hindi iyon nagawa ng asawa ibig sabihin lumabag siya sa family code ng mga Muslim. Kung tutuusin, umalis si Rasmia sa Pinas, baon ang kanyang pag-asang matulungan kahit manawari ang kanyang asawa upang buhayin ang apat na anak. Pumayag ang lalaki na lumayo si Rasmia upang magtrabaho at makatulong sa pamilya. So mayroong karapatang magtanong si Rasmia, kung bakit ganun ang ginawa ng kanyang asawa.
Sa kalagayan ngayon ni Rasmia, na umibig muli, hindi ko masasagot ng tuwiran ang kanyang katanungan kung mayroon ba siyang karapatang umibig muli. Kase po sa relihiyong Muslim, iba ang patakaran lalo na sa kalayaan ng mga babae. Mayroon akong kinausap na Muslim na babae, ang sabi niya sa akin, sa kanila, kung nag-asawa na raw po ang lalaki, mayroon nang karapatan si babae na umibig muli. Pero papasok daw ang problema, lalo na kung ang lalaki, hindi pumayag na mag-asawang muli si babae. Kase, sa mata raw po ng mga Muslim, asawa pa rin ni lalaki si babae, at hindi siya dapat mag-asawang muli. Pumapasok daw sa usaping ganyan ang honor killing, kung saan, mayroong kalayaan ang lalaking patayin ang babae kung naki-apid ito sa iba.
So sa tanong mo Rasmia, kung mayroon ka bang karapatang umibig muli, mas-maganda sigurong kumunsulta ka sa iyong mga nakakatanda sa kumunidad. Tiyak na mas-lalong maliwanag ang isyu mo, kung sasangguni ka sa kanila. Inaamin kong salat ang kaalaman ko tungkol sa inyong paniniwala, kung usapin iyan may-kinalaman sa paniniwalang Kristyano, mas-madali kitang paliwanagan, dahil wala akong gaanong iniisip na pananagutan at malaya akong talakayin ang usaping ganyan, huwag lamang mapunta sa usaping legal dahil mayroon ding limit ang aking kaalaman.
Ayaw ko pong manghimasok sa inyong pinaniniwalaang relihiyon. Kung sa usapin ng mga Kristyano, malaya kong tatalakayin iyan isa-isa.
Makikita niyo sa larawan si Rasmia, inilabas ko ang kanyang larawan sapagkat alam kong wala naman siyang nilabag na kautusan. Oo mayroon siyang nagustuhan, pero, iyong lalaki ay nagustuhan niya, matapos na ngang mag-asawa ng iba ang lalaki o ang dati niyang mister. Ang maganda kay Rasmia, at least siya, nagtanong siya kung tama nga bang umibig pa siyang muli. Hindi mo rin maiaalis kay Rasmia na umibig muli, tao siya at mayroong pusong handang suungin ang panibagong mundo ng pag-ibig na minsan nang nanakit at naglagay sa kanya sa hinagpis at kabiguan. Muling kumatok ang puso, wala ba siyang karapatang umibig muli? Sa matuwid na pananaw, Muslim ka man o hindi, babae ka man o lalaki, kung malaki na ang lamat at wala nang paraan, sa Muslim sa Pinas, legal ang divorce, sa Kristyano, pinapayagan ang annulment. So kung gustong mag-asawang muli, para sa akin, i-settle ang lahat na mga balakid na maaaring mag-block sa inyong gustong gawin o susunod na hakbangin. Kung mangyayari iyan, malinis ang susunod na hakbang sa inyong panibagong susuunging buhay pag-ibig.
Once na nai-settle ninyo ang usaping legal hindi lang kaligayahan ninyo ang maise-settle, bagkos kaligayahan at usapin ng inyong mga supling.
Muli kong inuulit, hindi po malawak ang aking kaalaman sa paniniwalang Muslim. Puede po akong magkamali at ang inyong pang-unawa ang siya kong hiling. Sinagot ko ang liham ni Rasmia sa abot ng aking makakaya. Maraming salamat po sa inyong pagtangkilik! Happy Eid, Merry Christmas at Manigong Bagong Taon sa lahat!
(Sa mga gustong balikan ang padalang liham na nai-publish ng Filipino Panorama last week, puede po ninyong i-browse ang aking blogsite: www.buhayatpagasa.blogspot.com . Samantala, sa padalang liham ni Ms Adela Lopez, hintay lamang po sa kasagutan dahil tulad ng binanggit ko sa'yo, ito ay usaping legal na kailangan ang opinion ng experto. Naipadala ko na sa pamamagitaan ng email ang iyong liham sa isang abogado at kasalukuyan kong hinihintay ang kanyang sagot. Maraming salamat po!)--Ben Garcia

Sunday, December 16, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

'Makinang na buhay, nalambungan ng madilim na ulap'

Pag-ibig na walang dangal

Dear Kuya Ben,
Tawagin mo na lang akong Rasmia. Sa hirap ng buhay, hindi ko natapos ang secondary. Sampu kaming magkakapatid. Ako ang bunso at ako rin ang walang natapos. Isang araw noon, dumating ang matinding pagsubok sa aming pamilya, namatay ang aming ama. Magmula noon ang dating makinang na pamumuhay biglang nalambungan ng madilim na ulap. Nagkanya-kanya kaming magkakapatid upang matustusan ang pag-aaral. Pero kapos pa rin talaga sa buhay. Nasa murang edad pa ako noon pero sinuong ko na rin ang pagta-trabaho. Iniwan ko ang Cotabato, baon ang pag-asang matatagpuan ko rin ang liwanag ng buhay sa dako paroon. Nakitira ako sa aking Kuya, wala man akong alam sa pasikot-sikot sa Maynila, hindi iyon naging hadlang upang hindi makahanap ng trabaho. Naging factory worker ako sa Quezon City, taga-bilang ng karton ng mga exported products sa may bandang Veterans Village.
Pinaghusay ko ang trabaho, dahilan upang gumaan sa akin ang loob ng aking supervisor. Marami nang tinatanggal sa trabaho, ayun at naroon pa rin ako. Sa trabahong iyon, nakaipon ako ng pera, hinikayat ko ang nanay na samahan ako sa Maynila. 19 years old ako nang tumibok ang aking puso sa isang lalaking pinag-alayan ko ng aking sarili. Sa matuling takbo ng panahon, nagkaroon din kami ng dalawang anak. Sa pagdaan ng panahon, kahirapan pa rin ang patuloy na sumasalamin sa aming pagsasama. Hanggang sa mapagpasiyahan naming bumalik sa probinsiya. Masipag kung tutuusin ang aking kabiyak, ulirang asawa, at sa konting kita, naipundar namin ang aming munting tahanan. Sa hindi pagtigil ng orasan, at pagsalubong sa bagong umaga, dalawa pang sanggol ang muling dumagdag sa pamilya, apat na ang nagging anak namin. Nakakaraos pa rin kami kahit papaano, pero hikahos parin ang puedeng salitang ikabit doon. Tutol man ang asawa ko, inisip kong ito marahil ang puedeng makatulong sa amin.
Taong 2004, iniwan ko ang pamilya upang makibaka sa ibayong dagat. Sa Kuwait ako bumagsak. Sa ilalim ng employer na sala-sa-init sala-sa-lamig. Tiniis ko iyon Kuya Ben. Sa una, halos araw-araw ang dating ng liham, naging linguhan; pero dumating din ang panahon na naging buwanan at minsan pa nga wala din sa isang buwan. Mayroong kirot na nararamdaman ako sa puso ko; pero hindi ko iyon ininda, sapagkat alam kong ang buhay ay talagang ganito.
Isang umaga, natanggap ko ang tawag ng aking Inay. Malungkot man ang balita; pero iyon marahil ang dahilan kung bakit sinadya niyang tumawag sa akin. Ang dalang balita, isang buwang kasal na raw ang aking asawa sa ibang babae. Dumilim ang aking paningin. At tila baga isa akong kandilang nawalan ng liwanag. Tatlong buwan ko ring ipinagluksa ang aking asawa. Tinanong ko rin ang aking asawa kung bakit nagawa niyang magtaksil sa akin. Ang sagot niya, wala ako, malayo ako sa piling niya. Hindi ko raw maibigay ang gusto niya. Sa awa ni Allah, dininig niya ang aking dalangin. Binigyan niya ako ng ibayong lakas upang mapaglabanan ang buhay at pakikibaka.
Sa ilalim ng kalungkutan, nakilala ko ang isang lalaking muling nagpatibok ng aking puso, isa ring Pinoy. Noong una, akala ko friend lang kami. Pero nung tumagal, patuloy na lumalapit ang loob ko sa kanya. Inilihim ko ang aking tunay na buhay, dahil inakala kong hindi naman kami magtatagal. Dumating ang panahong nagtapat siya ng pag-ibig sa akin; at handa niya raw akong pakasalan. Imbes na kaligayahan ang sagot, namutawi sa aking buong pagkatao ang pagkalungkot at pagkabahala, dahil alam ko, mayron akong lihim na itinatago sa kanya. Matapos ang pag-uusap na iyon ng harapan, muli ko siyang tinawagan sa telepono, umiiyak akong nagtapat sa aking tunay na buhay. Naunawaan naman niya ako; pero ako, halata kong nagkaroon ng lamat sa aming pagtitinginan. Ang dating mainit na usapan, unti-unting lumamig at nararamdaman kong nalulusaw. Mas lalo akong nasaktan nang sabihin niyang mahal niya pa rin ang dati niyang nobya. Masakit man, naipayo ko sa kanyang sundin ang bulong ng kanyang puso.
Kuya sa kalagayan ko, mali bang umibig? Mali bang ibigin siya ng buong-buo? Sa una kong pag-ibig, ano ba ang nararapat gawin?

Gumagalang at nagpapasalamat,
Rasmia
Abangan Rasmia ang aking sagot next week. Samantala, sa padalang liham ni Ms Adela Lopez, hintay lamang po sa kasagutan dahil tulad ng binanggit ko sa'yo, ito ay usaping legal na kailangan ang opinion ng legal expert. Naipadala ko na sa pamamagitaan ng email ang iyong liham, at kasalukuyan kong hinihintay ang sagot. Maraming salamat po!--Ben Garcia

Sunday, December 02, 2007

Mga legal na sagot, abangan next week
Pangamba sa lupang hinirang


Dear Kuya Ben,
Magandang araw po sayo at sa lahat ng readers ng sikat-na-sikat na palatuntunang Buhay at Pag-asa. Mayroon lang po akong katanungan sayo, sana mabigyan mo ng kalutasan. 1974 ng patirahin kami ng may-ari ng lupa na kasalukuyan ngayong kinatitirikan ng bahay namin. Sa loob ng 33 years, ni hindi na dumalaw ang may-ari o nagpakita man lang sa amin. Pero isang araw - kamakailan lang - dumating ang anak ng may-ari. Ang sabi sa amin, patay na raw ang tatay niya. Siya ang bagong may-ari ng lupa. Ang bilin sa amin, kailangan daw bayaran namin ang lupa na kinatatayuan ng bahay namin, kung hindi, paaalisin daw kami sa lupang iyon.
Tanong
1. Kailangan ba talagang umalis kami sa lupang iyon o bayaran na lang ang pagtira namin doon? 33 years na kaming tenant sa lupang iyon na may-ari mismo ang nagsabing tumira kami doon.
2. May nagsabi rin na maaaring tamaan ng kalsada ang lupang kinatitirikan ng bahay naming. Maaari ba iyong gibain na lang ng walang bayad o relokasyon?
Maraming salamat po
Adela Lopez
Maraming salamat Adela. Dahil sa ang concern mo ay may kinalaman sa usaping legal, minabuti ko pong ilapit iyan sa expert. Ilalahad ko ang kanyang tugon next week, so hintay ka lamang Aling Adela.

Sunday, November 25, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

Bangkay ni Nanay Eva, nasa morge pa rin ng Farwaniya
Pagdurusa hindi nagtatapos sa kamatayan

Sa ayaw at gusto natin, isang hindi maiiwasang tagpo sa buhay ng tao ang haharapin natin--ang tinatawag na kamatayan. Iyan ay tiyak at hindi mapapasubaliang katotohanang haharapin natin sa takdang panahon.
Dahil diyan, ugali na ng iba sa atin na mag-sulat ng anumang testamento na maghahayag kung ano ang puedeng gawin sa naiwang katawan o maging sa kanyang kayamanan,(iyan ay kung meron).
Si Avelina Fernandez Briones, 63, tubong Pangasinan ay namatay noong November 14, 2007 dito sa Kuwait. Heart attack ang itinuturong dahilan ng kanyang pagkamatay. Ang tangi niyang hiling, na ipinarating sa kanyang kaibigan, maiuwi sa Pilipinas ang kanyang bangkay.
Subalit hindi ganun kadali. Wala siyang permanenteng trabaho simula noong 1991. Ibig sabihin iligal siyang naninirahan sa Kuwait simula noong matapos ang Iraqi invasion. Kilala si Mrs Briones ng kanyang mga kasama bilang Nanay Eva.
Kung tutuusin puno naman ng mga masasayang ala-ala ang mga huling araw ni Nanay Eva sa lupa. Walang kaalam-alam ang mga kaibigan nito, iyon na rin pala ang mga huling araw na makakapiling nila si Nanay Eva.
Isang araw bago siya mamatay, masaya pang ipinaghanda ng kanyang mga kaibigan ang pagbabalik nito mula sa mahabang part-time na trabaho sa malayong border ng Kuwait. Sa katunayan, pinilit niya talagang umuwi ng araw na iyon, dahil gusto niyang matapos ang pag-iimpake upang maipadala sa Pilipinas ang kanyang mga bagahe. Maingat niyang inihanda at isinilid sa karton ang mga personal nitong gamit. Ipinakita pa sa ka-roommate nito ang mga pasaporte at ilang mga mahahalagang dokomentos, kabilang ang isang ID ng mga unang taon niya sa Kuwait. Iyon daw ang dahilan kung bakit hindi siya nakukulong. Mahuli man siya ng mga parak, kagyat siyang pinakakawalan, kung inilalabas niya ang ID na iyon.
Sa kanilang pag-uusap noong gabing iyon, masaya niyang binalikan ang kanyang buhay sa Kuwait, habang humihithit ng segarilyo, isang hilig na hindi mabitiwan ni Nanay Eva. Subalit tulad ng dati, ayaw pa rin niyang pag-usapan ang pamilya.
"Wala, wala akong pamilya, huwag na lang nating pag-usapan, wala akong iniwan sa Pilipinas," banggit ni Nanay Eva sa matalik na kaibigang, kinilala nating si Tess noong nabubuhay pa ito.
KAIBIGAN AT PAMILYA
Maraming secreto si Nanay Eva, kahit na nga yung kaibigan niya ng mahabang panahon hindi siya gaanong kilala. Sa loob ng limang taon, kadalasan nag-uusap sina Tess at Eva, tungkol sa buhay, trabaho, pero madalas kapansin-pansing iniiwasan ni Nanay Eva ang usapin ng pamilya. Pero nahuhuli rin ni Tess si Nanay Eva na umiiyak ito, kadalasang dahilan pamilya. Pero ayaw nang ungkatin pa ni Tess kung ano, dahil mababa rin ang luha nito kung pag-uusapn ang pamilya.
"Napaka-imosyunal ko sa tuwing pag-uusapan ang pamilya. Ulilang lubos na rin kasi ako. Wala akong mga kapatid at namatay na rin noong maliit pa ang mga magulang ko. Kaya apektado ako masyado, kung pag-uusapan ang pamilya, huwag na lang," wika ni Tess.
Dahil dito, ngayon din lang talaga nalaman ni Tess na mayroon palang anim na anak na lalaki si Nanay Eva. "Hindi po talaga nabanggit sa akin ni Nanay Eva ang anim niyang anak na lalaki. Ang alam ko, tomboy po talaga si Nanay Eva. Pero nabanggit niya sa akin noon na pinagsamantalahan siya ng tatlong Iraqis noong invasion. Nauunawaan ko siya kung bakit siya mailap sa mga lalaki. Nirerespeto ko na lang kung ano ang kanyang nararamdaman," dagdag ni Tess.
Matapos ang maliit na piging noong gabing iyon, nagpasiya silang matulog. Kinaumagahan, alam nilang pagod at gusto pang magpahinga si Nanay Eva, kaya, hindi nila ito ginising para mag-almusal.
Subalit, tulos na ang araw at oras na ng pananghalian. Wala pa ring Nanay Eva. Kaya nagpasiya silang puntahan si Nanay Eva sa kanyang kuwarto. Pero huli na, malamig nang bangakay si Nanay Eva.
"Agad naming ipinaaalam sa awtoridad ang nangyari. Lahat kami sa bahay dinala sa prisinto at inimbestigahan. Pero sang-ayon sa mga doctor na nagpunta sa bahay, namatay si Nanay Eva sa atake sa puso. Salamat na lang dahil mayroon talagang mga gamot sa puso si Nanay Eva na nakasilid sa kanyang handbag, suspect po kasi kaming lahat sa bahay sa kamatayan ni Nanay Eva," mangiyak-iyak na sambit ni Tess.
Isang malayong kamag-anak ang nagsabi sa Kuwait Times na ang pinakahuling trabaho ni Nanay Eva ay sa isang kilalang bakeshop. Subalit sa pagkakaalam niya, nag-resign ito matapos ang isang alitan sa kasama.
Matapos noon, nagpalipat-lipat na si Nanay Eva, mula sa isang kumpanya tungo sa isa. Ang pinakahuli ang kanyang part-time job sa isang kumpanyang nagsisilbi sa mga Amerikano sa border.
Nang kontakin ang kanyang mga kamag-anakan sa Pangasinan, ayon sa kanyang 39-year-old na anak nito na si Modesto Jr., mahal niya ang kanyang ina, at gusto niya itong makita kahit na isa nang malamig na bangkay.
"Wala kaming misunderstandings, at sa pagkakaalam ko hindi siya puedeng makauwi dahil nga sa illegal siya sa Kuwait. Lagi niyang sinasabi sa amin na tago-siya-ng-tago sa awtoridad diyan," wika ni Modesto Jr., na nakikipag-usap sa akin mula sa kanilang probinsiya sa Pangasinan.
Ayon naman kay Maria, (nakababatang kapatid ni Nanay Eva na naroroon din sa Pangasinan), nakausap pa nila si Nanay Eva ng dalawang beses noong Setyembre.
"Sinabi niya sa akin na ipadadala nga raw niya ang mga personal niyang gamit. At ako raw ang bahalang tumanggap noon. Hindi ko talaga inisip na bangkay niya na pala ang sinasabi niya. Sinabi niya rin sa akin na magpapadala siya ng pera para sa Undas at sinabi niyang ako na lang daw ang bahala sa paghahati-hati ng perang ipadadala niya para sa kanyang mga anak. Naghintay kami, pero walang dumating. Pero noong katapusan ng September, tumawag ulit sa akin, humihingi ng paumanhin dahil hindi nga siya nakapagpadala ng pera. Pero sinabi niyang mangutang muna ako ng pera para makabili ng kandila para sa mga kamag-anakan naming namayapa na. Sinabi ko sa kanya okay at nag-promised naman siyang magpapadala ng pera. Darating daw ang cargo niya ako na lang daw ang bahala, hindi ko akalaan na bangkay niya pala ang sasalubungin ko," umiiyak na wika ni Maria.
Wala rin si Nanay Eva ng mamatay ang asawa sa Pilipinas, may-dalawang taon na ang nakakaraan.
Gustuhin man kasing umuwi ni Nanay Eva, hindi talaga ito mangyayari, dahil matagal nga siyang iligal sa Kuwait.
Noon, isa rin sa kanyang mga kakilala, na nakausap ko rin, ang nag-suggest na samantalahin ang amnesty upang makauwi sa Pilipinas, pero ang sagot ni Nanay Eva, dito na siya mamamatay.
Dumating si Nanay Eva sa Kuwait noong late 1980's upang magtrabaho bilang katulong sa bahay. Subalit noong sakupin ng Iraq ang bansang Kuwait, lumipad patungong France ang kanyang sponsor at naiwan siyang tila baga basing sisiw.
"Siguro ko talagang naapektuhan siya ng malaki sa giyera noon. Tapos nabanggit nga niya na ni-rape siya ng mga Iraqis. Siguro iniisip din ni Nanay Eva na bigo siya sa Kuwait," sambit ulit ng kanyang kakilala na napag-alamang kababaryo nito.
Binanggit din nito na sa sandaling makuha niya ang kanyang war claims uuwi na siya ng Pilipinas. Pero namatay na't lahat si Nanay Eva, wala pa itong natatanggap na compensation.
"Matagal siyang pabalik-balik sa embassy. Hinihintay niya nga ang kanyang war claim, pero nawala na siya, hindi niya pa rin nakuha," banggit ni Tess sa embahada noong magtungo ito noong Huwebes.
LIGALIDAD AT PARAAN SA PAG-UWI NG BANGKAY
Kasalukuyang nakaratay ngayon sa morge ng Farwaniya ang bangkay ni Nanay's Eva. Naghihintay na aprubahan ang repatriation ng kanyang bangkay na napag-alamang gobyerno natin ang sasagot.
Nalaman na nga ng kanyang pamilya ang sinapit ni Nanay Eva, pero dahil nga sa iligal ito matatagalan pa bago maiuwi ang bangkay.
Noong makausap ko si Administrative Officer Dr Tomara Ayo, siniguro niya na maibabalik sa Pilipinas ang bangkay ni Nanay Eva kung matatapos ang formalities na kinakailangan.
"Sa kaso ni Nanay Eva, ginagawa po talaga naming ang lahat ng makakaya para maiuwi sa Pilipinas ang bangkay. Normally kung walang kapamilya ang namatay, kami mismo ang kokontak sa pamilya niya upang ipaalam ang sinapit. Kung di nila kayang magbigay ng pera para sa pagpapauwi ng katawan, kami mismo ang mag-rerequest ng tulong sa Department of Foreign Affairs at ipu-provide po naming iyan. Wala pang request tungkol sa repatriation ng bangkay ang tinanggihan ng DFA, lahat ng kasong ganyan, tinutulungan ng gobyerno, yun nga lang medyo mabagal dahil sa maraming kailangang pagdaaan ng request," wika ni Ayo.
Mas madali umanong maiuwi ang bangkay kung mayroon itong immediate employer, pero kung tulad ni Nanay Eva, maghihintay ang mga kamag-anakan kung kailan aaprubahan ang request na assistance.
"Ang proseso ay kabilang ang paga-identify ng bangkay. Ang namatay ba talaga ay isang Pilipino. Kasama rin sa proceso ang 'letter of acceptance' na dapat ipadala ng pamilya sa DFA. Kailangan kasi mayroong tumanggap na kamag-anakan, dahil kung hindi baka hindi na nga iuwi ang bangkay. Kung maibigay agad ang death certificate, iyan ay kung tapos na ang imbestigasyon sa kanyang kamatayan, maiuuwi ang bangkay sa mas-lalong medaling panahon," dagdag ni Ayo.
Ang prosesong ito ay hindi sinusunod sa relihiyong Muslim lalo't mahigpit nilang ipinatutupad ang paglilibing sa bangkay 24 oras matapos siyang lagutan ng hininga. Pero inamin ni Ayo na mayroon ding exemptions. "As per traditions and belief, kailangang mailibing ang bangkay within 24 hours or at least a maximum of three days after death. Ngayon dahil sa malayo ang Kuwait sa Pilipinas, mayroong mga pamilyang Muslim ang gusto pa ring mailibing ang kanilang mga namatay na kaanak sa labas ng bansa sa Pilipinas, kaya pinapayagan din namang idelay ang libing, pero ang ganito ay bihirang-bihira," pagtatapos ni Ayo.
(Ang artikulong ito ay lumabas sa Friday Times isyu ng Kuwait Times, isinalin sa Filipino sa kapakanan ng mga kabayang nagbabasa ng Panorama tuwing araw ng Linggo. Nagpasiya akong ilathala sa Buhay at Pag-asa portion upang kapulutan ng aral ng marami sa ating mga kabayang nananatili pa ring illegal sa Kuwait. Oo ngat mayroon tayong makukuhang tulong sa gobyerno, pero gasino lang ba ang tulong na iyon, sa dinig ko pamasahe lang? Papasanin pa rin ng mga naiwan ang pagpapalibing at iba pang mga gastusin. Sa kaso ni Nanay Eva, nakita natin dito ang kawalan niya o kakulangan ng koneksyon sa pamilya. E papaano nga kung dumating ang oras ng ating kamatayan, (na hindi natin alam kung kelan), mag-iiwan pa ba tayo ng ligalig at paghihirap sa mga naiwang mahal sa buhay? Mahalaga rin pong mayroon tayong mapagkakatiwalaang kaibigan, myembro ng pamilya, yung hindi kayo pababayaan kahit na sa oras ng inyong kamatayan. Mahalaga ang regular communication sa kung sinuman sa pamilya upang sa malao't madali mayroon mang mangyaring hindi kanais-nais sa inyo, alam ng inyong mga naiwan ang inyong pinagdaraanan. At malaki ang maitutulong sa pagresolba ng kaso, kung mayroon man).

Saturday, November 17, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

Problema ni single mom

Asawa, nagsawa, nag-asawa ng iba


(Sagot sa liham kasaysayan ni Bing Lerio)

Hello Bing,
Tulad ng naipangako ko sayo, sasagutin ko ngayon ang iyong liham sa akin. Pero bago iyan, balik tanaw tayo sa kanyang kasaysayan. Noong mamatay ang ama ni Bing sa isang vehicular accident, nagpasiya siyang lumayo sa kanyang probisya sa Davao. Napadpad siya ng Maynila. Doon, na-meet niya ang ama ng kanyang isang anak. Nagsama sila ng walang kasal. Pero nung maramdaman niyang kailangan niyang magtrabaho upang makatulong sa kinakasama, nagpasiya siyang mangibang bansa. Decemeber 2003 nang dumating siya sa Kuwait. Hindi rin siya gaanong nagtagal dahil nga sa hindi siya mapalagay sa kalagayan ng anak at ng asawa na noon ay sinasabing hindi na raw halos umuuwi sa bahay. Umuwi si Bing sa Pinas. Pero, hindi rin sila nagsama ng matagal, nauwi rin sa hiwalayan ang pagsasama nila. Bumalik siya ng Kuwait. Nagkaroon ng asawa ang tatay ng kanyang anak, at nung bumalik siya ng Kuwait, nakatagpo rin siya ng lalaking handang magpakasal sa kanya.
Heto ngayon ang problema ni Bing, gusto niyang bigyan ng suporta ng dati niyang kinakasama ang anak nila. Tinatanong niya kung papaanong ma-oobliga ang tatay ng anak niya para suportahan ito. Para sagutin ang problemang iyan, tinawagan ko si Dr Tomara Ayo, ang eksperto sa larangan ng usaping legal ng pamilya. Ang payo ni Dr Ayo puede ka raw pong dumulog sa tanggapn ng Public Attorneys Office (PAO) sa iyong probinsiya. Pag-aaralan daw po ng tanggapn ng PAO kung puedeng madala sa settlement ang inyong usapin. Ngayon kung hindi, tuloy ang pagsampa ng kaso sa tatay ng anak mo. Mayroong habol kung naka-lagay sa birth certificate ang pangalan ng tatay o kung talaga bang kinikilala niya ang anak niya. Ngayon kung wala namang acknowledgement sa birth certificate ipapa-DNA ang bata. Ayon kay Dr Ayo mayroong karapatan ang anak mo na tumanggap ng suporta sa tatay iyan ay sang-ayon sa ating family law.
Pangalawang usaping idinulog sa akin ni Bing ay tungkol sa naiwan niyang utang umano sa nag-finace sa kanila para makapunta ng Maynila at makapunta dito sa Kuwait. Sinabi niya na inu-obliga naman daw sila ng financier na magbayad ng dalawang buwang sahod nila, at iyon ay pinirmahan nila bago sila umalis sa Manila.
Ang magandang balita para sayo Bing, wala naman daw nakukulong sa utang, maliban kung malaking halaga na at kakasuhan ka ng estafa. Sa ganyang kaliit na utang, payo sa iyo ni Dr Ayo, bayaran na lang ng kahit paunti-unti. Moral obligation mo raw po iyan sa kapwa na kung tutuusin nakatulong naman sayo noong panahon na kailangan mo ang pera.
Tungkol sa pag-aasawa mo, okay lang iyan dahil sabi mo nga hindi ka naman kasal sa dati mong kinakasama. Ngayon, kung tanggap ng bago mong BF ang iyong nakaraan, magpakasal kayo, at aral na sa iyo ang past relationship.
Alam mo na dapat ang hirap ng buhay, ang hirap ng pagsasama at ang magkaanak ng hindi kasal.
Ipaalam mo sa BF mo ang iyong nakaraan, at ipaalam mo rin ang nasa loob mo, tulad halimbawa ng katotohanang mayroon kang obligasyon bilang ina sa anak mo sa pagkadalaga. Alamin mo sa kanya kung ano ang tunay niyang nararamdaman kung sakali’t isama mo bilang pamilya ang anak mo sa labas. Isa iyan sa tutukoy kung magiging matagumpay o dili kaya’y failure ang iyong pinaplanong buo-ing pamilya. Mahalaga ang bahagi ng bago mong lalaki sa ngayon. Hari nawa ay bukas ang kanyang puso sa idea na isama mo ang anak mo sa bubuoin niyong pamilya. Kung mahal ka niya, tatanggapin niya iyan, (meaning kung ano ang nakraan mo) pero kung medyo mayroong siyang pag-aalinlangan, hindi mo rin siya masisisi, ituloy mo ang buhay, dahil sabi nga nila, ang anak ay anak hindi mo na puedeng palitan ang katotohanang iyan. Pero ang asawa, maraming possibilities, kasi sa ngayon, puede mong palitan ang asawa ng kahit na ilang beses, (sorry sa mga hindi naniniwala dito, pero iyan ang totoo). Although hindi sinasang-ayunan ng simbahan at ng estado, pero puede, lalo’t kung ma-annul ang kasal. Maligayang paglalakbay sa buhay at pag-asa Bing! Samantala sa mga gustong maging kabahagi ng programang ito, sumulat lamang po kayo sa akin. Ang address ay nasa itaas na bahagi ng portiong ito.-- Ang iyong lingkod Ben Garcia

Friday, November 09, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

Problema ni single mom

Asawa, nag-sawa, nag-asawa ng iba



Dear Kuya Ben,
Good day sayo at sa lahat ng staff ng Filipino Panaorama. Tuwa talaga kami tuwing Linggo lalo na at alam namin na mayroon kaming masasandalan sa oras ng pighati’t kasawian. I’am Bing Lerio from Davao. Salamat ng marami lalo na sayong column Buhay at Pag-asa, marami kayong nabibigyan ng pag-asa. Iyan ang dahilan kung bakit nahikayat akong ishare sa inyo ang aking buhay.
To start my story, mabuti nang malaman ninyo agad na ako ay single Mom. Year 2000 when my father died of a vehicular accident. Matapos ang malagim na trahedya, nagpasiya akong lumuwas ng Maynila. Kung tutuusin, okay naman ang trabaho ko sa Davao, sales clerk ako sa isang department store at regular ako sa trabaho, pero maliit ang kita. Nung makarating ng Maynila, habang naghihintay ng trabaho sa ibang bansa, pumasok akong helper sa isang pet-shop na pagmamay-ari ng isa kong pinsan. There, I met the father of my son. In other words, nagkagustuhan kami, nabuntis ako, umupa kami ng isang kuwarto at nag-sama kami bilang mag-asawa, minus kasal. Being a mom, nandoon ang feelings na kailangan kong ibigay ang best para sa anak ko. Mahirap ang buhay, tila baga, nakikinita kong hindi kaya ng asawa ko, kaya, nagpasiya akong ituloy pa rin ang planong pangingibang bansa.
Decemeber 2003 nang dumating ako sa Kuwait. Medyo mahirap ang sitwasyon ko, dahil yung napuntahan kong amo, second wife siya ng mister niya, kaya, nararamdaman kong marami siyang insecurities. Sbsob sa trabaho ang ginawa ko during my stay in Kuwait, kapalit ng aking pagpapakahirap ay ang mga negative news about my ‘husband’, na kesyo yung tatay ng anak ko, inuumaga sa beerhouse kasama ng ex-GF niya. Napapabayaan na raw ang aming anak. Napakahirap talaga ng sitwasyon ko noong una, alam ko sa sarili ko na umalis ako sa Pinas upang makatulong sa pamilya. Pero iniisip ko lagi ang pamilya ko, ang anak ko, ang asawa ko. Tuloy sinasabi ko sa sarili na siguro nga nagkamali ako sa pag-iwan sa asawa ko at anak ko. After a year, di talaga ako nakatiis, nakiusap ako sa amo ko na uuwi ako, pero di na ako bumalik. Nabigyan ng solusyon ang problema, inuwi ko sa Davao ang anak ko samantalagang yung asawa ko, nagpaiwan sa Manila, dahil naroroon kase trabaho niya. For the last four months, sustentado niya kaming mag-ina sa Davao, pero four months lang, nag-iba na ang lahat. Noong umuwi ako sa Davao, pilit ko siyang kinukumbinsing sumama na lang sa akin at doon na kami mamalagi. Pero hindi siya pumayag. Alam ko na ang dahilan. Ayaw na niyang makisama sa akin. Sa loob ng isang taon kong pamamalagi sa Kuwait, nakaipon din naman ako ng paunti-unti at ginamit ko iyon sa isang maliit na negosyo. Sa ganoong set-up ng pamilya, alam kong hindi iyon mag-tatagal, na nagkatotoo nga, nagkaroon siya ng bagong GF at kinalaunan pinakasalan niya. Iniwan ko sa Mom ko ang bata, pilit kong ipinagkakasiya ang aking kitang kakarampot para sa kanya. Kinalaunan, nagkaroon din ako ng BF ditto na handa akong pakasalan. He knows that I’m single mom. Ang problema ngayon ay ito. Sinabi ko sa dati kong asawa na suportahan naman niya kahit papaano ang anak namin, pero ang sagot niya, kung hindi ko raw kayang buhayin, ibalik ko sa kanya ang bata. Happily married na siya ngayon, hindi ako palagay kung iwanan sa kanya ang bata. Pero, sa kabilang banda-iniisp ko rin naman na hindi ko kayang buhayin siyang mag-isa, dahil lumalaki na rin siya at kailangan na niyang mag-aral. Ang isa pa, magkakapamilya rin ako. Ano po kaya ang mabuting gawin? Papaano kong maoobliga siyang suportahan financially at regularly ang bata?

About naman po sa work ko, bago ako umalis sa Pinas, mayroon kaming pinirmahang papel stating that we’ll be deducted with two months from our salary. Kung di raw namin iyon mababayaran, ipapakulong kami. Two months is just too much for me, wala naman talaga silang ginastos sa akin, land transport lang at accommodation for one months sa Manila. Sa katulad kong single mom, mabigat na amount ang hinihingi nila. Ang accommodation na pinatirhan nila sa amin ay 60 people sa dalawang room. Just imagine kung anong kalagayan ang dinanas ko bago mapunta ditto sa Kuwait. Tapos gusto nilang bayaran namin ng two months of our salary ang pagtira namin doon. Hanggang ngayon, hindi pa ako nakakabayad, wala pa namang tumatawag sa akin para bayaran iyon. Pero takot ako sa banta nilang ipapakulong kami. Yung embassy natin, nung tumawag ako para humingi ng suporta sa ganitong problema, ang sabi, ang tinutulungan daw nila ay yung present problem at hindi yung mga tulad ng problema ko. Bakit ba sila ganyan, payo lang naman ang hinihingi ko buhat sa kanila. Sana matulungan mo ako.

Gumagalang at Pangpapasalamat
Bing Lerio


Abangan ang sagot next isyu. Salamat sa tiwala. For your comments and suggestions, visit my blogsite. Kung gusto niyo namang maging bahagi ng palatuntunang ito, ipadala sa aking email address ang kuwento ng inyong buhay o kaya via snail mail. Matatagpuan ang mail box sa itaas na bahagi ng portiong ito. Again maraming salamat sa inyong tiwala!—Ben Garcia

Sunday, November 04, 2007

BUHAY AT PAG_ASA

Ituloy ko po ang naudlot na payo para kay Jessie. Pangatlong bahagi na po ito, kaya hindi ko na po ibibigay ang buod ng kanyang kuwento, bagkos sa mga gustong basahin ang kasaysayan ni Jessie, puede po ninyong ibrowse ang aking blogsite: www.buhayatpagasa.blogspot.com. Naroroon na rin ang first and second part ng aking payo sa kanya.
Kung inyong natatandaan, lima ang kanyang mga naging katanungan. Question four and five ay natugunan ko na during the first and second parts.
Minabuti ko pong kausapin si Dr Tomara Ayo, ang family legal expert at kasalukuyang administrative officer ng Philippine Embassy, dahil mas-maganda kung mula sa experto ng usaping pam-pamilya ang sasagot sa kanyang mga legal na kuwestyon. Maraming salamat kay Dr Tomara Ayo sa kahandaang bigyang tugon ang mga katulad na tanong ni Jessie.

Unang tanong niya ay kung mabibigyan daw ba siya ng hustisya matapos siyang magsampa ng kaso laban sa kanyang asawa. Hiningan daw po siya ng abogado ng P20,000 pero hanggang ngayon pending pa rin ang case sa hukuman. Tanong niya ay kung mayroon bang patutunguhan ang kasong iyon laban sa asawa?

Ang sagot po sa akin ni Dr Ayo ng idulog ko ito sa kanya, sinabi niya na malakas daw po ang laban ni Jessie. Pero tanong niya lamang ay kung anong uri ng kaso ang isinampa ni Jessie. In fact hindi ko rin alam dahil hindi niya binaggit ang kasong nakabinbin ngayon sa korte sa Pinas. Pero iniisip ko baka bigamy or adultery o kaya baka abandoning his family. Pero alinman sa dalawang iyan maaari daw pong manalo sa kaso si Jessi Ang sabi ni Dr Ayo, may-posibilidad na makulong ang lalaki, ayon sa batas natin ng 6-12 taon. Puedi ring makasama sa kaso ang kirida, (pangalawang tanong niya iyan) kung mapapatunayang alam ng babae sa una pa lang na pamilyadong tao si lalaki.
Sa pangatlong tanong niya kung puede raw bang idemanda o kasuhan din ang mga biyenan niya sa pagkonsinte at pakikisawsaw sa problema nilang pamilya. Ayon p okay Dr Ayo, mahirap daw pong mabigyan iyan ng katwiran sa korte. Ngunit kung mayroong mga masasamang salitang binitiwan laban sa kanya, at mayroon daw siyang matibay na ibidensiya (testigo) puede mo raw Jessie silang ihabla ng libelo. Pero ang babala ni Dr Ayo, sa kaso ng magpapamilya, bibihira lang daw po ang nagtatagumpay sa libel case, lalo na sa katulad na kaso ni Jessie.
Iyan ang bahagi ng payo o tugon sa liham kasaysayan ni Jessie na naputol dahil sa kakulangan space last week. Salamat sayong tiwala.
Sa mga gustong maging kabahagi ng programang ito. Ipadala lamang ninyo ang liham sa address na naka-post sa itaas na bahagi ng Buhay at Pag-asa. Abangan sa susunod na Linggo ang liham kasaysayan ni Bing Lerio. Maraming salamat po.-Ben Garcia

BUHAY AT PAG_ASA

(Pangalawang bahagi ng sagot sa liham nijessie)
Sa mga hindi nakabasa ng buhay kasaysayan ni Jessie, pwede pa rin po ninyong ma-access ang kanyang kuwento kung kayo ay mayroong Internet. just browse my blogsite: www.buhayatpagasa.blogspot.com pero sa kapakanan ng mga walang Internet paapyaw ko pong ilalatag ang buod ng kanyang kuwento.
Legally married si Jessie sa kanyang asawa at mayroong apat na anak. Iniwan niya ang babaerong mister ng magkaroon ito ng 2 anak sa kanyang babae. Sa ngayon, dahil wala nang nag-aasikaso sa apat niyang anak, nahihirapan siya. Dati kase mayroon pang Nanay si Jessie na puedeng mag-alaga sa kaniyang mga anak, pero namatay ang Nanay noong March 16, 2007, ni-hindi nga niya nadungaw sa huling sandali ang Nanay dahil narinito na siya sa Kuwait at hindi madaling umuwi. Nang mamatay ang Nanay, iniwan sa kapatid niya na mayroon ding pitong anak ang kanyang mga maliliit pang bata. Lima ang naging katanungan ni Jessie na gusto niyang mabigyan ng pansin ng ating palatuntunan.
1. Nagsampa ako ng kaso sa korte noong naroon pa ako sa Pinas laban sa asawa ko. Hiningan ako ng abogado ng P20,000, sa ngayon pending ang case. Ano sa tingin mo? Mayroon bang patutunguhan ang kasong iyon laban sa asawa ko? 0 mas mabuti pang i-drop ko na lang?
2. Kung makukulong ang asawa ko, ilang taon siya sa bilanguan? makakasama ba ang nangalunyang babae?
3. Yung biyenan ko, puede ba silang isama sa kaso? Dahil sumasama sila sa gulo naming mag-asawa. Pati yung kaibigan niya, kung anu-ano ang sinasabi laban sa akin. Lahat ng kapitbahay namin, galit sa kanila. Pinaaalis nga sila sa baranggay namin dahil masasama ang ugali.
4. Gusto ko sanang bigyan ng magandang kinabukasan ang mga anak ko. Mabubuting anak naman sila; pero nawawalan ako ng pag-asa, dahil kokonti lang kasi ang sahod ko. Sa bawat gabing ginawa ng Divos, umiiyak ako para sa kanila. Iniwanan kasi ng nanay ko sa kapatid kong pito rin ang anak. Naawa nin ako sa kapatid ko dahil maraming asikasuhin, pati ung mga anak ko. Kuya mayroon bang programa ang ating gobyemo para matulungan naman kami?
5. Kung mayroong gustong mag-asikaso sa mga anak ko, please, tulungan niyo naman kami. Gusto ko silang mapunta sa magandang kalagayan. Hindi ko kayang mag-isa.

Ang number four and five questions nauna ko nang binigyan pansin last week. Pero gaya ng naka-ugalian, paapyaw nating babalikan yung sinabi ko last week para maliwanag sa ating lahat. Sinabi ko pa last issue na ang DSWD (Department of Social Welfare and Development) ay mayroong mga programang laan sa pagtulong sa mga tulad ni Aling Jessie. Nariyan din ang mga private institutions na handang tumulong sa mga ganitong sitwasyon. Naipaliwanag ko na rin ang mga paraan kung papaanong mailalagay sa kalinga ng ibang tao ang mga bata, sa tulong ng gobyerno at ng iba pang pribadong institusyon. Nabanggit ko rin doon ang foster caring.
Ang foster care ay nangyayari kung ulilang lubos na ang mga anak, inaabuso ng magulang o kamag-anak. Sa pamamagitan ng third party, maaring bahay ampunan, pansamantala nilang iniiwan sa isang pamilya ang mga batang dinadala sa kanila. Ang objective ng foster caring ay upang maipadama sa mga bata ang normal na buhay pamilya. Mayroon Nanay at Tatay na kakalinga at titingin sa kanilang mga pangangailangan. Ibibigay ang mga pangangailangan ng walang kapalit. Ang mga umaaktong foster parents dapat ay yung mayroon ding mga kakayanang ibigay ang panganga-ilangan ng mga bata. Ang trabaho ng pagche-check ng background ng mga gustong maging foster parents ay nakaatang sa third party na sinasabi ko (depende kung DSWD, a pribadong home care center). Sa tingin ko kase sa kaso ni Jessie, gusto niyang mayroong pansamantalang mangalaga sa kanyang mga anak, habang siya ay naghahanap-buhay. Boluntaryo niyang ipinagkakatiwala ang kanyang anak sa iba dahil gusto niyang mag-trabaho, kumita then eventually, mai-provide ang pangangailangan nila.
Ayaw man gawin ito ni Jessie, pero, iniisip niya kase ang magiging kinabukasan ng kanyang mga anak. Kung mananatili nga naman sa kalinga ng kanyang kapatid ang apat na anak na mayroong ding pitong alagain, ang kinikita niyang KD45 bilang katulong ay talagang hindi sasapat sa 11 bata. Kung gusto niyong malaman ang detalye ng kanyang contact number, puede po kayong makipag-uganayn sa akin, 6876012. Baka gusto niyong maging foster parent, pero iyan ay depende pa rin sa kanya at sa third party—kung saan niya ipagkakatiwala ang pangangalaga ng kanyang mga anak. Iniisip ko rin kase na baka hindi pumasa si Jessie sa panuntunan ng mga bahay kalinga, dahil unang-una, buhay pa ang asawa niya, pangalawa, mayroon siyang trabaho sa ibang bansa.
Ang KD45 na suweldo, kung tutuusin ay sapat iyan sa pagbuhay sa apat na anak. Mayroon nga akong kilalang pitong anak, katu
long siya sa Kuwait, pero, kaya niyang buhayin sila. Ikaw pa kaya na aapat lamang ang iyong anak. Sa tingin ko Aling Jessie, kailangan ka lang sigurong umuwi ng Pilipinas, ayusin mo lang muna ang kalagayan ng iyong mga anak doon. Baka mayroon pang mga kamag-anak na puede mong pagkatiwalaan, kung hindi man doon sa kapatid mo na mayroong pitong anak, kailangan ka lang talagang naroroon muna sa ngayon, at least maayos mo ang kalagayan nila, bago ka magpatuloy sa pag-tatrabaho. Kung mahal ma ang mga anak mo, kung talagang para sa kinabukasan nila ang ginagawa mo, bigyan mo sila ng panahon. Hindi ko sinasabi sayong manatili ka doon at pare-pareho kayong magutom, kundi, ayusin mo muna ang kalagayan nila. Kung magtutungo ka sa DSWD office, mabibigyan ka nila doon ng sapat na gabay upang matulungan mo ang iyong mga anak. Sa Pilipinas, mayroong 12-14 ang anak, kaya nilang buhayin at palakihin, ano pa kaya ang apat na anak. Huwag mong ilalagay sa isip na mahirap ang buhay, huwag mong ilalagay sa isip na nahihirapan ka, dahil kung ano ang iyong iniisip, iyan ang nagkakatotoo. Isipin mong kaya mo silang palakihin, itaguyod kahit na wala ang kanilang ama. Nagtatrabaho ka naman ng maayos, nagsisipag ka naman, matyaga sa buhay. Huwag mong pangunahan ang Diyos sa pagkilos sayong buhay. Hindi ba ipinaalala na ng Panginoon sa atin, na kahit nga ang mga ibon sa himpapawid ay hindi niya pinababayaan, tayo pa kaya, na kanyang pinakatangi-tangi. Ang anak ay regalo ag Diyos sa atin, balang araw, magiging katuwang mo sila sa pagbangon sa buhay. Aling Jessie, huwag kang susuko, subalit kung ang tanging paraan na binanggit ko sa itaas ang sagot sa problema mo, bibigyan ka ng tamang pagpapasiya ng nasa itaas. Maghintay ka lang. — Itutuloy

Monday, October 15, 2007

BUHAY At PAG-ASA

Gusto mong maging foster parent?

Mga Anak ni Jessie, ipinamimigay...

Dear Kuya Ben,
Hello po! Ako si Jessi, isang masugid na taga-subaybay ng mga kuwento ng buhay ng ating mga kababayan sa Buhay at Pag-asa. Masaya kami sa tuwing dumarating ang Linggo, kasi nga exciting talaga ang mga kuwento ng ating mga kababayan. Galing din ng payong ibinibigay mo kaya saludo kami sa'yo!
Gusto ko lang mabigyan mo ng mabuting payo ang sitwasyon na kinasasadlakan ko ngayon. Legally married po ako. May apat na anak. Subalit naghiwalay kami ng mister ko dahil sa nambabae siya. Noon, sabi nag-eenjoy lang siya; pero tuluyan na siyang nag-enjoy. Pag-alis ko sa Pilipinas, mayroon na siyang anak sa babae niya at narinig ko ngayon, butis na naman. Ang nakakainis kasi Kuya Ben, ang biyenan ko, sumasali sa problema naming mag-asawa. Pati nga kaibigan niya, kasali rin. In fact, sinasabihan nila ang babae ng asawa ko na huwag iwanan ang mister ko.
Lumipas ang ilang buwan, pumasok ako bilang katulong sa Cebu. Pero ang sahod ay hindi kasiya sa mga anak ko, kaya nagpasiya akong mag-abroad. Sa awa ng Diyos nakarating ako sa Kuwait. Mula ng maghiwalay kami, hindi man lang mabibigyan ng mga pangangailangan ang mga anak ko. Ni hindi man lang mag-abot ng suporta sa mga bata. Mula ng maghiwalay kami ng mister ko, apektado pati ang nanay ko. Lagi siyang inaatake ng sakit sa dibdib, resulta daw iyon ng sobrang pag-iisip. Alam ko lang namang iniisip niya, ako, dahil okay naman ang ilan kong mga kapatid at tatay ko. Lagi niyang sinasabi na naaawa siya sa mga anak ko, dahil wala na nga raw ako doon, wala pa rin ang tatay. Noong March 16, 2007, namatay ang nanay ko, hanggang iyak na lang ako. Hindi naman kasi ako makauwi dahil sa bago lang din ako dito.
Ito ang mga tanong na gusto kong mabigyan mo ng konting kasagutan:
1. Nagsampa ako ng kaso sa korte noong naroon pa ako sa Pinas laban sa asawa ako. Hiningan ako ng abogado ng P20,000, sa ngayon pending ang case. Ano sa tingin mo? Mayroon bang patutunguhan ang kasong iyon laban sa asawa ko? O mas mabuti pang i-drop ko na lang?
2. Kung makukulong ang asawa ko, ilang taon siya sa bilanguan? Makakasama ba ang nangalunyang babae?
3. Yung biyenan ko, puede ba silang isama sa kaso? Dahil sumasama sila sa gulo naming mag-asawa. Pati yung kaibigan niya, kung anu-ano ang sinasabi laban sa akin. Lahat ng kapitbahay namin, galit sa kanila. Pinaaalis nga sila sa baranggay namin dahil masasama ang ugali.
4. Gusto ko sanang bigyan ng magandang kinabukasan ang mga anak ko. Mabubuting anak naman sila; pero nawawalan ako ng pag-asa, dahil kokonti lang kasi ang sahod ko. Sa bawat gabing ginawa ng Diyos, umiiyak ako para sa kanila. Iniwanan kasi ng nanay ko sa kapatid kong pito rin ang anak. Naawa rin ako sa kapatid ko dahil maraming asikasuhin, pati yung mga anak ko. Kuya mayroon bang programa ang ating gobyerno para matulungan naman kami?
5. Kung mayroong gustong mag-asikaso sa mga anak ko, please, tulungan niyo naman kami. Gusto ko silang mapunta sa magandang kalagayan. Hindi ko kayang mag-isa.

Dear Jessie,
Salamat sayong liham. Bibigyan ko ng kasagutan ang inilapit mong tanong sa akin next issue. Pero bago ako mawalan ng space, dako tayo sa question five ni Jessie. Kung saan sa kanyang tingin hindi niya kakayaning buhayin ang apat niyang anak mag-isa. Heto ang paunang payo ko para sa’yo. Puede kang lumapit sa DSWD (Department of Social Welfare and Development) sa ating bansa-- saan man sa Pilipinas-- pero mas-okay kung sa main office ka lumapit--sa DSWD main Bldg., Constitution Hills, Batasan Complex, Q.C., Philippines. Tel. (632)931-81-01 to 931-81-07. Tumutulong ang DSWD sa mga kababayan natin na wala talagang kakayanang buhayin ang kanilang mga anak. Mayroon din silang bahay na kumakalinga sa mga bata. Pero mangyayari lamang iyan (paglagak sa mga bata) matapos ang masusing imbestigasyon. Kung hindi ka man makapasa sa guidelines ng DSDW, nariyan naman ang mga private institutions na kumakalinga rin sa mga bata. Sa tingin ko, nahihirapan ka dahil nga siguro sa malayo sayo ang mga anak mo, walang nag-aasikaso sa kanila. Liban sa iniwanan mong kapatid na sabi mo nga marami ring anak. Ang lahat ng iyan ay ikukunsidera ng DSWD o kahit na ang anumang pribadong bahay ampunan kung voluntary mo silang pupuntahan at hihingi sa kanila ng saklolo. Mayroon ding tinatawag na foster or guardian care, na sa tingin ko iyan ang gustong mangyari para sa mga anak ni Jessie. Ang foster care ay nangyayari kung ulilang lubos na ang mga anak, inaabuso ng magulang o kamag-anak. Sa pamamagitan ng third party, maaring bahay ampunan, pansamantala nilang iniiwan sa isang pamilya ang mga batang dinadala sa kanila. Ang objective ng foster caring ay upang maipadama sa mga bata ang normal na buhay pamilya. Mayroon Nanay at Tatay na kakalinga at titingin sa kanilang mga pangangailangan. Ibibigay ang mga pangangailangan ng walang kapalit. Ang mga umaaktong foster parents dapat ay yung mayroon ding mga kakayanang ibigay ang pangangailangan ng mga bata. Ang trabaho ng pag-che-check ng background ng mga gustong maging foster parents ay nakaatang sa third party na sinasabi ko (depende kung DSWD, o pribadong home care center). Sa tingin ko kase sa kaso ni Jessie, gusto niyang mayroong pansamantalang mangalaga sa kanyang mga anak, habang siya ay naghahanap buhay. Boluntaryo niyang ipinagkakatiwala ang kanyang anak sa iba dahil gusto niyang mag-trabaho, kumita then eventually, mai-provide ang pangangailangan nila. Suriin natin ang problemang kinasasadlakan ni Jessi, kung bakit niya naisip na pansamantalang ipagkatiwala sa iba ang kanyang mga anak. -Itutuloy.

Monday, October 08, 2007

BUHAY At PAG-ASA

Pagbangon ni Yhana sa hamon ng buhay

Kabiguan hindi katapusan

Dear Yhana,
Ito ang sagot ko sa liham mo na nai-publish ko last week sa column na ito. Salamat ng marami sa tiwala. Magbibigay lang ako ng konteng buod sa liham mo para doon sa mga hindi nakabasa, ngunit sa mga nais matunghayan ang buong kuwento, you can browse my blogsite, at www.buhayatpagas.blogspot.com. Si Yhana po ay tubong Mindanao. Sa murang edad, nangibang bansa upang makatulong sa pamilya. Narating ni Yhana ang Saudi Arabia. Sa Saudi, nakilala niya ang nagpatibok ng kanyang puso, maraming naipangako sa kanya, pati na nga ang pagpapakasal nila. Pero hindi rin natuloy dahil nagsinungaling sa kanya ang lalaki. Mayroon na pala itong asawa. Matapos ang kabiguan, muli niyang nakilala ang isang prinsipe ng kanyang puso, naging mag-on sila. Pero, kinailangan niyang iwan ito, dahil sa muli niyang pag-aabroad. Nadako naman siya sa Qatar subalit, mahigit isang taon lamang siya tumagal doon, pero nawalan siya ng kumunikasyon sa lalaki. Kaya, kasama sa kanyang pagbabalik sa Manila ang pag-asang magkikitang muli siya ng kanyang kasintahan. Hindi nga siya nagkamali, nagpakasal sila at noong paalis na sana siya patungong Dubai, nabutis siya. Sa kasamaang palad, nakunan siya at na-ospital. Sa kalagitnaan naman ng mga pagsubok na ito, nagloko ang kanyang asawa. Gusto na sana niyang mamatay, pero tinibayan niya ang kanyang loob at muli siyang bumangon.
Muling nangibang bansa si Yhana. Sa katunayan, narito ngayon si Yhana sa Kuwait. Okay na sila ng kanyang asawa, dahil humingi na ito ng sorry sa kanya at napatawad na niya ito. Umaasa naman siyang hindi na muling mauulit ang pagtataksil sa kanya ng kanyang mister.
Muli, maraming salamat sa tiwala Yhana. Sa katunayan, nag-share lang naman si Yhana ng kanyang mala-telenobelang buhay kasaysayan. Isang OFW, na gustong abutin ang pangarap, na gustong makatulong sa pamilya at ngayon nagsusumikap upang mabuong muli ang minsan nang sinubok na relasyon nilang mag-asawa.
Dumarating po talaga ang mga pagsubok sa buhay ng tao, lalo pa sa isang relasyon. Iyan ay kakambal ng buhay. Sa buhay umaasa tayong maitatawid anumang hirap o pasakit ang suungin natin. Pero naniniwala akong hindi natin iyan kakayanin kung walang presensiya ng Diyos. Kinakailangan natin ang Panginoon. Minsan man tayong sumuhay sa kanyang utos, bukas palad ang Diyos upang muli niyang igawad ang kapatawaran at muli niya tayong tanggapin sa kanyang kanlungan. Iyan actually ang naging batayan ni Yhana upang igawad ang kapatawaran sa nagkasalang asawa. Sa ngayon okay nang muli sila, at magandang senyales iyan sa isang relasyon.
Subalit hayaan mong itanong ko saÕyo ang ganito: Sa buong buhay mo ba, ikaw na lang lagi ang magpapakahirap, magtatrabaho, para sa pamilya. Kung sabagay wala ka pa namang anak saÕyong asawa, pero nagtatrabaho ka ba para buhayin lang siya. Hindi naman din yata iyan kagandahan, dahil sa pagkakaalam ko, ang lalaki ang dapat na provider sa pamilya. Ang babae, hindi gaanong obligado, subalit, kung mayroong maitutulong bakit hindi. Gusto ko lang itong i-raise dahil minsan kung medyo matanda na ang babae, nahihirapan nang manganak o magkaanak, kinakailangan ang tamang pamamahinga, laloÕt kung gusto mong magkaroon ng anak.
Samantala, muli kong inaanyayahan ang mga kababayan natin, na magpadala ng inyong mga kasaysayan, nakakalungkot man, masaya, tagumpay o kabiguan. Lahat ng iyan ay puedeng magbigay inspirasyon o aral sa ating mga kababayan, lalo na sa ating regular readers. Ang address ay nasa itaas na bahagi ng portiong ito. Maraming salamat po!
Dahil sa kakulangan ng ispasyo, ang greetings portion ay muli kong ipinagpaliban hanggang sa susunod na issue. Send in your greetings and OFW labor questions sa 6876012. --Ben Garcia

Sunday, September 30, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

Pagbangon ni Yhana sa hamon ng buhay

Kabiguan hindi katapusan


Dear Kuya Ben,


Bago mo basahin ang liham na ito ay nais ko muna kayong batiin ng magandang araw sampo na rin sa libu-libong taong sumusubaybay ng natatanging Buhay at Pag-asa.
Tawagin mo na lang akong Yhana ako po ay tubong Mindanao, kuya mula ng mabalitaan ko itong Buhay at Pag asa, nagkaroon talaga ako ng lakas ng loob upang isalasay ko ang aking karanasan sa buhay.
Pito kaming magkakapatid pangatlo sa panganay. Broken family napo kami at kakambal ang hirap sa buhay.
Noong akoy nasa elementary, pumapasok ako sa eskwela na walang laman ang bituka, walang almusal kasi walang maluluto sa bahay.
Sa murang edad ko kuya, naisipan ko ang mangibang bansa. Pinangarap ko iyon dahil marami akong nakikitang iba sa lugar naming, na lumabas ng bansa at naging maganda ang buhay.
Mahirap mag-paalam kuya lalo na sa aking Inay sabi kasi napakabata ko pa para harapin ang hamon ng buhay sa ibang bansa. Pero kuya sa umpisa lang talaga ayaw ng inay ko, sa kalaunan pumayag na rin. Kuya sa totoo lang, natuto lang siguro akong mag-basa at magsulat, liban doon, hindi ako nakatuntong ng H-School. Kaya nga ako mangingibang bansa, dahil alam kong wala akong pag-asa sa Pilipinas. Umaasa ako na balang araw makakamtan ko ang buhay na kay ganda lalo na ang aking mga mahal sa buhay. Sept 1992 akoy lumipad patungong Kingdom of Saudi Arabia. Masaya ako noon kasi nga okay naman ang aking employer. Limang taong straight walang uwian.
Habang patuloy ako sa pag-tatrabaho, tuloy din ang buhay sa Pilipinas ng anim ko pang mga kapatid. Nakapag-asawa na ang iba, at habang ako tuloy ang suporta sa kanila.
Kuya 1994 pinapunta ako ng amo ko sa hajj, napakasaya ko noon, para akong ibon na nakalabas ng hawla. May mga na meet ako doon, isa sa kanila nagging BF.
Paano naman kasi kuya dalawang taon puno ng sulat ang aking bag, lahat galing sa kanya. Hanggang sa nagpasya na kaming umuwi ng Pinas at doon sana namin balak magpakasal. Masarap ang mga pangako niya sa akin. Kung totoong naaabot ang langit at mga bituin, baka ang mga iyon naibigay niya. Pero, puro salita lamang. Mga salitang lalong nagpatibok at naghulog sa aking puso sa kanya. Masarap talaga ang umubig...pero kuya guhit na siguro ng aking palad, hindi talaga kami para sa isat-isa.
Sa Pinas, natuklasan ko kasing mayroon siyang pamilya at mga anak. Oo Muslim ako, pero, ang hindi ko matanggap ay yung pagsisinungaling niya sa akin. Ok na rin siguro iyon, buti na lang hindi ako nagpaubaya sa kanya.
Sa kabila ng kabiguan at paghihinagpis sa napakong pag-ibig, itinuloy ko ang buhay.
Noong 1997, muling tumibok ang aking puso sa isang lalaki na nakilala ko sa Pinas. Naging mag-on kami, minahal ko siya tulad din ng naramdaman ko sa una. Pero, hindi kami nagkatuluyan, kasi, lumipad ako noong taon ding iyon patungong Qatar. Isang taon lang ako sa Qatar kase, salbahe ang amo.
Noong umuwi ako sa Pinas wala na ang aking BF, hindi ko na alam kung saan siya hahanapin. Kaya nagpasiya akong umuwi sa amin sa Mindanao. Sa pagbalik ko ng Maynila. Nagpaalam ako sa Inay na mag-aasawa na ako, oras na Makita kong muli ang aking BF. Una, nabigla ang aking Inay, pero sabi niya, kung nakita ko na raw ang lalaking puedeng magpakasal sa akin, okay lang daw.

Sa pagbabalik ko Maynila, muli kong hinanap ang aking iniwanang BF, may-nakapagsabing sa Tandang Sora na siya naninirahan, kaya nagtungo ako roon. Buo ang pag-asa kong wala pa siyang asawa kaya, hinanap ko talaga siya. Sa kabutihang palad, nagkita kami ng aking bf at nagpakasal kami. Ilang buwan lang kaming nagsama biglang tumawag ang agency at mayroon daw naghihintay na trabaho sa akin sa Dubai.
Wala na rin akong nagawa dahil ng mga panahong iyon, nagdadalantao na rin ako sa aking panganay. Pero naudlot ang aking pagbubuntis. Nalaglag ang bata, muntik na rin akong mamatay noon, ilang suwero din ang naubos ko at ilang bag din ng dugo ang naubos para lang mabuhay ako.
Ang masakit sa mga oras na grabe ang kalagayan ko, hindi ko kasama sa tabi ko ang aking asawa. Bukod doon naging sinungaling pa sya sa akin sa tulong ng nasa itaas nahuli ko sya nang mga time na pala na nasa ospital ako, doon sya na kikipag lambitinan sa ibang babae. Gusto ko nang magpakamatay noong mga oras na yun. Pero sadyang ayaw yatang magyari yun para sa akin ng Allah. Bumangon ako, at sa awa ng dios gumaling at nagpatuloy ng aking buhay.
Muli akong nag-apply ulit palabas ng bansa, at heto ako ngayon sa Kuwait. Ilang araw ko lang dito, muling nakipag-communicate sa akin ang aking asawa. Humihingi ng tawad sa nangyari. Kuya, mababa ang aking loob sa kanya, palibhasa, mahal ko siya, kaya pinatawad ko na siya. Nangako naman siyang hindi na niya kailan man gagawin iyon. Sa ngayon okay na kaming muli.
Maraming salamat sa pagbibigay puwang mo sa aking liham.

Gumagalang at Nagpapasalamat,
Yhana ng Ahmadi

Abangan ang aking sagot next week. Samantala, inaanyayahan ko kayong magpadala ng inyong mga kasaysayan, nakakalungkot man, masaya, tagumpay o kabiguan. Lahat ng iyan ay puedeng magbigay inspirasyon o aral sa ating mga kababayan, lalo na sa ating regular reader. Ang address ay nasa itaas na bahagi ng portiong ito. Maramaing salamat po!

Sunday, September 16, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

In-love si Abigail sa bagong BF
Paano ang kasal?
Dear Abigail,

Salamat sa tiwala. Bueno, sa mga hindi nabasa ang kuwento ni Abigail, puede po ninyong balikan sa aking blog site--ang address ay nasa itaas na bahagi po lamang ng artikulong ito. Now, para naman doon sa mga walang access sa Internet, heto ang buod sa padalang kuwento ni Abigail.
Hindi niya natapos ang high school dahil pinagsamantalahan siya ng asawa ng kanyang ate. Doon siya pansamantalang naninirahan noon upang makapag-aral. Sa nangyaring iyon, lumayas siya at nakitira sa kanyang kaibigan. Kinalaunan, nagpasiyang mangibang bansa. Dito siya napadpad sa Kuwait. Noong 1999, mayroon siyang nakilalang lalaki, aktibong miembro daw ng isang mapanganib na grupo sa Mindanao. Ikinasal sila dito, subalit nagsama lang ng ilang panahon. Noong umuwi sila ng Pilipinas, hindi siya ipinakilalang asawa. Naglaho rin ang kanyang asawang parang bula. Hindi niya alam kung patay na o buhay pa ang asawa. Wala silang naging anak.

Noong mapagisip-isip ni Abigail na kailangan siyang mabuhay at magka-trabahong muli, bumalik siya ng Kuwait. Dito, ilang panahon din lang ang lumipas, muli siyang umibig at gusto siyang pakasalan ng lalaki. Ang problema ngayon ni Abigail ay kung makakasal ba siya sa bago niyang lalaki, gayong kasal siya sa dati niyang asawa na nawawala ng mahigit 7 taon. Muslim nga po pala si Abigail.
Upang mas lalo kong mabigyan ng malinaw na payo si Abigail, minabuti kong makipag-ugnayan kay Dr Tomara Ayo, kilalang legal counsel at Sharia lawyer sa Kuwait. Ayon sa kanya, kung gusto raw po talagang magpakasal na muli ni Abigail, madali iyan kung magpa-file siya ng divorce. Allowed po kase ang divorce sa Muslim. Although kahit sa Christian ganun din, iba nga lang ang tawag, annulment. Ang sabi ni Attorney Ayo, Abigail, mag-file ka raw ng divorce sa Pilipinas kung saan kayo naninirahan. Dahil in the absence of six months daw po ng lalaki, puede na iyang malaking grounds ng divorce--ibig sabihin hindi na niya nagagampanan ang kanyang kapasidad bilang iyong asawa. Mas madali nga raw pong disisyunan ang iyong kaso dahil sa matagal na pagkawalay ng iyong asawa. HanggaÕt hindi mo raw naaayos ang iyong divorce hindi ka puedeng magpakasal sa iba.
Maraming salamat Dr Torama Ayo sa tulong at pagbibigay payo kay Abigail.
Sa mga gustong maging kabahagi ng palatuntunang ito, isulat po ninyo ang inyong kasaysayan sa address na inyong makikita sa itaas.

Saturday, September 08, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

In-love si Abigail sa bagong BF

Paano ang kasal?

Dear Kuya Ben,
Bago ko simulan ang aking kasaysayang hinding-hindi ko malilimutan, hayaan mo munang kumustahin ko kayong lahat at iparating ang aking taos pusong pagbati sa tagumpay ng Buhay at Pag-asa sa newspaper. Lingu-linggo ay hindi po talaga lumilipas kung wala akong newspaper. Siksik po talaga ito sa impormasyong puedeng gamitin sa araw-araw. Maraming salamat sa bumubuo ng Filipino Panorama, lahat ng artiklo sa Filpan ay binabasa ko, bitin pa nga eh!
Tawagin nyo na lang po akong Abigail. Kasalukyang nagtatrabaho sa Andalus. Lima po kaming magkakapatid. Ako po ang pang-apat. Isa sa mga kapatid ko ang tumulong sa akin mula ng mag-aral ako sa elementary at hanggang sa H-School na hindi ko natapos dahil sa isang pangyayari. Medyo matatanda na ang aming mga magulang at mahina na ang katawan para magtrabaho. Kinuha ako ng isa sa kapatid kong babae na may-asawa na. Magaan ang loob ng asawa ng ate ko sa akin. Kaya tumagal ako sa kanila ng medyo mahaba-haba ring panahon. Pero hindi ko alam, mayroon palang lihim na pagtingin ang asawa ng ate ko sa akin. Nang makakuha ito ng tsansa, hinalay ako sa loob ng kanilang kuwarto. Galit na galit ako sa ginawa ng kinakapatid ko. Pero binantaan niya akong papatayin kung magsusumbong sa ate ko o sa magulang ko, kaya inilihim ko na lang ang lahat.
Nang makakuha ako ng pagkakataon, lumayas ako sa kanila at nanirahan sa isa sa aking mga kaibigan. Walang nakaalm ng tunay na nangyari, basta, hindi na rin ako ginambala ng ate ko. Hindi ko alam kung nalaman niya ang totoo, pero mula sa akin, walang lumabas sa nangyari sa amin ng asawa niya. Ilang sandal lang ako dun sa kaibigan ko, inisip ko kaseng pabigaat ako doon at tanging paraan ay ang makalayo ako sa ate ko at sa asawa niya. Mayroon nag-alok sa akin ng trabaho sa ibang bansa. Kaya hindi ko na iyon ipinagpaliban. Napadpad ako sa Kuwait.
Nagkaroon ako ng pag-asa na matagpuan ko ang lalaking nagbigay sa akin ng pagkakataon, pero pansamantala lamang. Ikinasal kami noong April 8, 1999 dito sa Kuwait. Pero tatlong araw lang kaming nagsama, umuwi kami sa Pilipinas. Sa barko pa lamang parang ikinahihiya na niya ako. Ayaw niyang ipakilalang asawa niya ako. Kaya lalo akong nasaktan. Bukod doon, pagdating ko sa Mindanao, nalaman kong kasapi pala siya ng mga grupong nagtatago at nakikipaglaban sa pamahalaan. Iligal ang kanyang trabaho. Bihira kaming magkita mula nang dumating kami sa Mindanao, kaya hindi rin kami nagkaroon ng anak. Sa ganitong sitwasyon, muli akong nagpasiyang umalis at bumalik dito sa Kuwait. Mayroon akong nakilalang lalaki, mukhang seryoso naman siya sa buhay. Papaano kaya kaming magpapakasal gayong kasal po ako sa dati kong asawa, na hindi ko alam kung buhay pa o patay na.

Tulungan po ninyo ako.

Gumagalang at Nagpapasalamat,
Abigail

Dear Abigail,

Salamat ng marami sayong liham kasaysayan--abangan mo ang sagot next issue. Maraming salamat po!

Sunday, September 02, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

'Masaya kami at ginagawa namin ang mabuti para sa isat-isa'

Nang magkrus ang landas ng 2 Eva

Dear Eli (dela Cruz-letter sender last week),

Bago ako magpatuloy balikan natin briefly ang kasaysayang padala ni Eli dela Cruz--34 years old. Sa mga gustong tunghayan ang kabuoan ng kanyang liham, ibrowse lang po sa internet ang www.buhayatpagasa.blogspot.com o kaya isearch sa Google engine and word na 'Buhay at Pag-asa', matutunghayan po ninyo diyan ang kanyang liham sampo ng maraming iba pa na hindi ninyo nasubaybayan.
Si Eli ay isang babae. Nagkarelasyon siya ng lalaki sa Pilipinas at nagkaanak ng isa. Subalit naghiwalay din. Sa kanyang pangingibang bansa, nakilala niya ang isang babae, tomboy--at nagkaroon sila ng malalim na relasyon. Tanggap ni Eli ang kinasapitan niya--bagay na kinamulatan niya ang ganitong relasyon sa kanyang tita. Tanggap din ng kanyang mga magulang ang kinakaharap niya ngayon. Ang tanong niya ay ganito, bakit mayroong mga taong mapanghusga? Bakit mayroong mga taong pumasok sa ganitong sitwasyon at ikahihiya nila.
Obviously ang damdamin o nararamdaman ni Eli para kay Joe, (pangalan ng kanyang partner) ang nangingibabaw sa kanyang kuwento. Kaya lahat ng puedeng pagtatanggol sa relasyong kanyang pinasok ay gagawin niya. Oo, mali sa mata ng tao. Oo mali sa mata ng Diyos. Sino ba tayo para mang-husga? Sabi naman ni Eli, handa siyang harapin ang kanyang pagkakamali sa mata ng Diyos. Iyan ay kanyang damdamin for the mean time---hindi natin alam bukas, sa susunod na araw, buwan, taon. Dahil mahal ng Diyos ang kanyang mga anak-tayong lahat--gumagawa ng paraan ang Panginoon, ng hindi natin alam--para lang ituwid ang ating mga pagkakamali. Hindi natin batid o arok ang lalim ng kanyang kapangyarihan. Kung hindi man kaya ng taong unawain ang mga pangyayari sa ating kapaligiran, well SIYA, alam niya kung anong paraan ang mabuti, kung anong way ang puedeng daanan. Sa Panginoon, walang imposible! Alalahanin nating ang kaligayahang tinatamasa natin sa ibabaw ng lupa sa ngayon ay pansamantala lang. Dumaraan lang tayo dito sa lupa. Sabi nga ng iba, make the most of it. Kung ano ang nagpapaligaya sa inyo, bakit natin sila pipigilan, bakit natin sila pakikialaman. Subalit maliwanag ang reminder ng Diyos sa atin na ang lahat ay panumandalian lang...mayroong kaligayahang magpasawalanghanggan (for eternity), walang hanggan. Handa ba tayo doon? Ang buhay natin sa lupa, kung papalarin, 80-100 taon lang, mahaba na po iyan.
Marami akong natanggap na payo mula sa readers ng Filipino Panorama para kay Eli. Iyan ay mula sa kanilang mga puso. Hindi ko sinasabing tama sila subalit sa katulad na sitwasyon ni Eli, sino nga ba ang tama at sino nga ba ang mali. Naaalala ko tuloy ang kantang inawit ni Kuh Ledesma. May-title na 'Sino ang baliw'. By the way, yang awiting iyan ay hindi lamang pinapatu-tungkol sa lihitimong baliw. Kundi sa mga kapansanan natin sa ating buhay. Sino nga ba ang baliw. Sino nga ba ang malinis sa mata ng Diyos at sino ang hindi. Basahin po ninyong mabuti ang lyrics at kung alam nyo, kantahin po ninyo.
Sino ang Baliw?
Ang natutuwang baliw yaman ay pinagyabang . Dahil ari niya raw ang araw pati ang buwan. May isang sa yaman ay salapi ang hinihigan. Ngunit ang gintong baul panay kasalanan ang laman. Sinasambit ng baliw awit na walang laman. Ulo mo'y maiiling tatawagin mong hangal. May isang hindi baliw, iba ang awit na alam. Buong araw kung magdasal, sinungaling rin naman. Sinong dakila. Sino ang tunay na baliw . Sinong mapalad. Sinong tumatawag ng habag . Yaon bang sinilang na ang pag-iisip ay kapos. Ang kanyang tanging suot ay sira-sirang damit . Na nakikiramay sa isip niyang punit-punit . May binatang ang gayak panay diyamante at hiyas
Ngunit oras maghubad kulay ahas ang balat . Sinong dakila. Sino ang tunay na baliw . Sinong mapalad
Sinong tumatawag ng habag. Yaon bang sinilang na ang pag-iisip ay kapos Ooh.....Ahh.......
Sa kanyang kilos at galaw tayo ay naaaliw . Sa ating mga mata isa lamang siyang baliw. Ngunit kung tayo ay hahatulang sabay. Sa mata ng Maykapal, siya'y higit na banal. Sinong dakila. Sino ang tunay na baliw
Sinong mapalad. Sinong tumatawag ng habag. Yaon bang sinilang na ang pag-iisip ay kapos.
Kaya't sino, sino, sino nga. Sino nga ba. Sino nga ba. Sino nga ba ang tunay na baliw.

Heto ang ilan sa mga mensahe ng ating mga readers.
Lakas ng loob mo pare, okay lang iyan, tanggap na naman iyan ngayon ng lipunan--Greg.
Huwag kang mag-alala kung wala naman kayong ginagawang masama, hindi kayo umaapak ng damdamain ng iba, bakit pakiki-alaaman natin sila--Julie.
Go Girl, simbulo ka naming mga nagtatago, at least ikaw nariyan ka, tanggap ng magulang mo, tanggap mo, paano kaming hindi?--Lian.
Para kay Eli, enjoy ur life, nagpakatotoo ka lang di tulad ng iba diyan. Tulad ni Wendy ng PBB, hahaha. How sweet naman ng message mo para kay Joe, parang cotton candy. Life has to go on. -Dindy. Maraming salamat po!

Sunday, August 26, 2007

Nang magkrus ang landas ng 2 Eva

'Masaya kami at ginagawa namin ang mabuti para sa isat-isa'
Dear Kuya Ben,
May your family and the staff of Filpan be blessed always! I can't imagine I am sharing my life with you and the whole world. Alam kong mayroong mga reaksyon ang ating mga kababayan once na nai-publish mo ito, pero taas noo kong tatanggapin. Tutal nagpakatotoo lang ako at ayaw kong itago ito dahil lamang sa mapanghusgang sambayanan. Ako si Eli dela Cruz, 34 years old. Mayroon akong isang anak at nasa pangangalaga ngayon ng aking magulang. Ginawa ko ang lahat upang magampanan ko ang aking tungkulin sa aking anak at sa aking sarili. Sabi nga nila make the most of your life, after all sandali lang naman tayong mabubuhay sa mundong ito. Sa ngayon masaya akong namumuhay kasama ng aking partner, tawagin natin siyang Joe. Isa siyang lesbian, mali man marahil sa mata ng tao at ng Diyos, pero sa ngayon, dito ako masaya. Siguro destiny ko ito, dahil mayroon din akong dalawang tita na naroroon din sa ganitong kalagayan. Successful naman ang pagsasama nila, bilang mag-asawa. Na-meet ko ang aking partner accidentally. Na-touch ako sa kanya at tila baga lumukso ang aking puso ng makita ko siyang papatawid sa kalsada, nag-sign of a cross siya. Sinundan ko siya at nakipagkilala ako sa kanya. Di ba ang lakas ng loob!
Anyway kung tatanungin mo naman kung mayroon din ba akong mga manliligaw, aba, pinipilihan naman ako, sa kaliwa at kanan, pero naging totoo lang siguro ako sa sarili ko. Ayaw ko kasing pag-aralan ang pagmamahal, gusto ko, yung nararamdaman ko talaga sa puso ko. Actually mayroon ka-live-in si Joe, noong una, pakilala niya, cousin niya, pero ayun, syempre alam ko na ang ibig sabihin noon. Siyam na taon silang nagsama, pero nauwi sa hiwalayan dahil mayroon kasing inililihim si babae, isa pa, ayaw niyang ipakilala si Joe sa iba bilang kanyang partner. Kaya nauunawaan ko si Joe sa kanyang nararamdaman. Doon lalong nahulog ang kalooban ko sa kanya. Hindi naman masama ang loob ng dati niyang partner. In fact siya pa nga ang nag-encourage ng relasyon naming ito ngayon. Alam kong naka-moved-on na rin si Joe. The feeling is mutual, pareho ang aming nararamdaman sa isat-isa. Tinawagan ko ang aking Dad sa Canada noong officially naging kami na. Ang Dad ko, shock siya. Hindi niya akalain na mauuwi rin ako sa sinapit ng mga Aunties ko, pero sabi niya nga sa akin, bakit hindi, kung masaya ako at successful ang pagsasama namin. Kesa naman daw lalaki, na bubugbogin lang ako, pababayaan at pahihirapan pa. Tuloy ang kanyang papel sa akin, hindi siya nakakalimot na bigyan ako ng advice. Ganun din ang Mommy ko. In fact mas-close si Joe sa Mommy ko, kesa sa akin. Nagtatawagan sila na hindi ko alam, basta, dumarating na lang sa akin ang balitang nag-usap sila, kanina, kahapon noong isang araw. Di ba ang saya? Masyadong maalalahanin at supportive ang aking partner, kaya, sa bawat araw, nag-go-grow ang aming relationship. Masaya kami at ginagawa namin ang mabuti para sa isat-isa. Wala na akong hahanapin pa sa relasyon namin. Balak naming mag-sama ng tuluyan bilang mag-asawa . Balak naming umuwi ng Pilipinas kapag-sapat na ang ipon dahil may-plano kaming magkaroon ng business.
Ang tanong ko lang Kuya Ben, bakit mayroong mga taong mapanghusga? Bakit mayroong mga taong pumasok sa ganitong sitwasyon at ikahihiya nila. Ako I am very proud of myself and my partner, bakit kamo, wala naman kaming ginagawang masama sa harapan ng ibang tao, wala kaming ina-agrabyado at wala rin kaming niloloko. Masaya kami na magkasama, kung mayroon mang pananagutan kami sa Diyos, sa amin na iyon, handa naming harapin ang anumang hatol ang ibigay sa amin, dahil sa aming pagmamahalan. Hindi ko ito sinasabi dahil mayroong kaming experience na ganito, honestly, wala! Hindi ganyan ang mundong ginagalawan namin dahil personally at maging siya man, we rebuke it. Ayaw naming bigyang pansin ang mga ganyang bagay. Marami kasi kaming kilala na narito sa ganitong kalagayan na kung hindi man ikahiya, inaalipusta sila ng lipunan. Ayaw ko kaseng niloloko lang nila ang mga tulad nila, ginagamit at kapag natapos na ng pang-gagamit, iiwan.
Kung mayroon kang comment Kuya Ben at maging sa mga readers, buong puso kong tatanggapin. Yun nga lang, buo na ang loob kong hanggang sa huling hininga ng aking buhay, mamahalin ko si Joe unconditionally. Ito ang message ko kay Joe: My ever dearest husband, I just want you to know, I love u so much! Thanks for being a best husband a woman can have.

Gumagalang at Nagpapasalamat,
Eli
PS> Kuya Ben, lahat ng portion mo sa Buhay at Pag-asa, ginugupit ko at pinadadala ko sa Canada, kasi yung 2 sisters ko, fanatic masyado saÕyo, di ko lang alam kung papaano silang makakakuha ng picture mo. Ikaw na bahala.

Salamat ng marami sayong liham Eli. Kung mapapansin mo, tinakpan ko ang mga mata ninyo, hindi dahil sa ayaw kong i-publish ang mga larawan ninyo, kundi dahil sa protection sa inyong dalawa sa mapanghusgang mundo. Abangan mo ang aking sagot sa susunod na Linggo. Meanwhile, tungkol diyan sa ipinahabol mong mensahe, hindi mo na kailangan pang gupitin ang mga column ko at ipadala sa Canada, madali lamang iyan, i-access mo ang www.buhayatpagasa.blogspot.com. Matutunghayan ninyo diyan ang maraming file ng istorya ng ating mga kababayan na lumabas sa Filipino Panorama. Bukod diyan, mayroong bonus pictures! Kahit saang dako kayo ng mundo, sa Canada man, USA, Pilipinas, Kuwait, kapag naka-online kayo sa Internet, puede ninyong ma-access ang mga kuwento ng ating mga kababayan. Puede niyo ring i-search sa google search engine ang word na 'Buhay at Pag-asa', at matutunghayan ninyo ang aking blogsite. Maraming salamat po!

Saturday, August 18, 2007

BUHAY AT PAG-ASA


(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: http://www.buhayatpagasa.blogspot.com/)

‘I felt neglected by my own country’

Hinaing ng isang ‘disabled’

Dear MM,

Tulad ng naipangako ko sayo, ilalabas ko ngayon ang sagot ni Assistant Labour Attache Elmira Sto Domingo, hinggil sayong ibinahaging kuwento sa Buhay at Pag-asa. Sabi nga ni MM nagtatampo siya sa ating pamahalaan, dahil yung mga ipingakong tulong sa pamamagitan ng POEA ay hindi naman talaga ibinibigay sa mga tulad niyang nagkaroon ng kapansanan. Kung nabasa niyo ang kanyang kuwento, nakakalungkot dahil naospital si MM sa Kuwait, siya ang sumagot ng lahat ng mga gastusin sa ospital. Private pa naman dahil hindi raw nakaya ng Al-Razi sa Sabah ang kanyang sitwasyon. Kaya ipinadala siya sa Moawasat Hospital. Naging okay na siya, subalit kinakailangan niyang magpa-therapy kaya umuwi siya sa Pilipinas. Nung kukunin na niya ang umanoy disability benefit na ipinangako ng POEA, aba'y kulang na lang daw ipagtabuyan siya, habang siya ay naka-wheelchair pa naman daw noong siya ay bumisita sa POEA. Hindi raw lubos maisip ng kabayan nating ito, na sa kabila ng mga pangakong tulong ng gobyerno para sa mga OFW' aba ay wala naman daw talaga palang makukuha. Susubukan daw ni MM na lapitan ang mga tanggapan ng gobyerno kahit na raw si Pangulong Arroyo para masagot ang kanyang tanong sa gobyerno. Uuwi raw siya ng December at gusto niya ng sagot.

Sinubukan ko rin pong ipinadala sa tanggapan ni Kabayang Noli de Castro ang problemang ito ni MM, sa pamamagitan ng email, upang mula sa kanya ay malaman natin ang sagot ng gobyerno sa problema niya. Dahil kung inyong matatandaan, si de Castro po ang consultant ni Arroyo tungkol sa kalakaran ng mga OFWs. Habang hinihintay natin ang sagot ni de Castro o kaya ni Bunye dahil naka-CC (Carbon Copy) po sa kanya ang email ko kay de Castro, heto at ibabahagi ko ang sagot naman ng Labour Representative natin na si Sto Domingo. Of course hindi po ako nangangakong sasagutin iyon, ang mahalaga nag-try tayong ipaabot sa kanya ang problemang tulad ng naging pasanin ni MM. Sakaling wala man MM, ikaw na ang bahalang kumalampag sa kanilang opisina, ipakita mo itong katibayan, na ikaw ay lumapit sa Buhay at Pag-asa program sa Kuwait Times, ipaalam mo rin sa akin ang resulta. Okay?

Ngayon, ibibigay ko ang maikiling sagot ni Assistant Labour Attache Sto Domingo sayong sitwasyon. Pihong mayroong maganda siyang rekomendasyon sayong kinakaharap na problema. Basahin mo ito MM...


Sto Domingo: Sa iyo MM ito ang aking masasabi. Nauunawaan kita sayong kinasasadlakang sitwasyon ngayon. Ginusto mo sanang makuha ang sagot, pero hindi ka pinalad na makuha iyon.
Sang-ayon sa iyong salaysay, ikaw ay naaksidente at naospital at matagal na naratay at patuloy ang iyong therapy hanggang ngayon. Alam mo bago ka sana lumapit sa POEA ay sinagot mo muna ang mga katanungan na ito.
Ako ba ay legitimate OWWA member? Kung ang sagot mo ay oo. Ang susunod na itatanong mo ay, ano ba ang hahabulin kong benepisyo, disability benefit o refund of my medical expenses? Ang sagot mo sa katanungan na ito ang siyang magtuturo sa iyo kung saan kang tanggapan dapat sumangguni kung ikaw ay saklaw or may makukuhang benepisyo bilang OWWA member at anu-ano ang mga kailangan mong dalhin na dokumento.
Ang mahalagang dokumento na dapat mong ipakita ay ang recomendasyon at findings ng medical doctor na gumagamot sa iyo. Simple lamang ang maipapayo ko sa iyo at hindi mo na kailangan ang Wasta o kaya ay gumamit ng lakas ng ibang tao, ikaw ay siguradong aasikasuhin ng tamang ahensya ng pamahalaan na pupuntahan mo. Dalhin mo sa OWWA head office sa Pasay ang lahat ang dokumento ng iyong pagkakasakit at makipagugnayan kay Mr. Almario Cristobal at kung siya ay wala, lapitan mo ang Administrator ng OWWA na si Marianito D. Roque at siguradong tutulungan ka niya sa iyong pangangailangan. Salamat sa iyong pagliham at patuloy kanq sumubavbav sa Buhav at Pagasa ni Kuva Ben.

Elmira Sto Domingo, Assistant Labour Attache.

Sunday, August 12, 2007

BUHAY AT PAG-ASA
(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)
‘I felt neglected by my own country’

Hinaing ng isang ‘disabled’

Dear Kuya Ben,

Greetings!
I've been you avid listener/reader since you started. If I'm not mistaken, that was early 2000 when you started a program Buhay at Pag-asa on Filipino radio here. If you may recall, you had read my letters, I'm MM. That was the code name that I had given to myself, with all the poems and letters I have sent. Up to the present I'm still your big fan.
By the way, I'm sorry to learn that your father had passed away. I know you're brave and you can overcome the pain, yes it was really painful, but God is bigger than anybody else and may His consoling power reign with you and your family!
Alam mo disperado ako sa sistema ng ating pamalaan. Nakita ko kasi ang article ni Labor Attache Leopoldo de Jesus (Panorama-July 29) about the services and benefits na ibinibigay ng OWWA once you are a legitimate member. Sa insurance benefits (b. disability and dismemberment benefits). Kung hindi mo man ipagmamadamot, narito po ang buod ng aking kuwento.
Last August 2006, umuwi po ako ng Pilipinas, bago ako umuwi kumuha po ako ng OEC sa Philippine Embassy sa Kuwait. Bumalik din ako after 15 days or so. Then, umuwi ako just after a month or two, that was October 23, 2006 at bumalik po ako dito sa Kuwait Nov. 16, 2006. Sa POEA po ako nag-process ng Balik Manggagawa ko. At hindi po ako pinagbayad ng OWWA kasi valid pa daw po iyon. So, bali ang binayaran ko lang po ay an Philhealth at ang processing fee.

Sa hindi inaasahang pangyayari, nadisgrasya po ako last Jan. 23, 2007. Na-admit po ako sa Mowasat hospital for 23 days prior to my knee surgery. Hindi po kasi kaya ng Al Razi hospital for some reasons. I paid for the bills.(I had several fractures: clavicle fractures, pelvis factures, broken fibula and my knee was totally damaged). I underwent total KNEE RECONSTRUCTION Surgery which cost me a significant amount of money. After my surgery last Feb. 14, 2007,(same hospital) It's a must to have a therapy in order for me to walk. I did it for a month here in Kuwait. But due to the fact that hospitalization and medication here is very outrageous, I decided to continue my knee therapy in the Philippines, last March 2007 for a month. I went to Ortigas (POEA) as per the advice from the Philippine Embassy here in Kuwait. You know what they told me? I already came home so it means that I'm NOT Disabled anymore. I'm with my brace when I went to POEA, but they gave me that very UNFAIR answer. I showed all my police and medical reports, x-rays, but still nothing has happened. They just throw me out of the seat to entertain another guest. No OPTIONS at all. I felt neglected by my own country, Kuya Ben. I don't know what's the reason behind. Maybe because I don't belong to a known family. I don't have a 'wasta' perhaps like most Kuwaitis do.

I'm going home again this coming December, at gusto kong idulog ang bagay na ito sa Office of the President. Puwede kaya? Kasi alam ko, hindi lang sa akin nangyari at ayaw kong maulit pa ito sa iba pang kapwa Pilipino natin. Sana bigyan din tayo ng pansin lalo na sa aming maliliit na mamamayang Pilipino.

Thanks for your time. I hope na naiintindihan mo kung ano ang nararamdaman ko bilang isang OFW. Minsan tuloy wala na akong tiwala sa ating gobyerno. Magaling lang sila kung sila ang makikinabang, pero kung sa atin nang mga OFWs wala na silang nagagawa, kundi ang mangako at mangako ng wala. Paano na ang mga hindi inaasahang pangyayari tulad ng nangyari sa akin? Kung mayron kang maipapayong mas mabuti, I will really appreciate it. Maraming Salamat po.

Gumagalang at nagpapasalamat,
MM

Hello MM! Mmmmm..Maraming salamat saÕyong liham. Biruin mo mula 2000 ikaw ay masugid ko nang taga-subaybay ng Buhay at Pag-asa. Thank you very much! Isa lamang ang iyong liham sa mga kababayan nating naghahanap ng kasagutan sa tunay na serbisyong ipinangako ng ating pamahalaan para sa mga OFWs. Gusto kong iparating saÕyo ang katotohanang nai-forward ko na po ang iyong liham sa tanggapan ni Vice President Noli de Castro. Hintayin po natin ang kanyang sagot. Sa mga nagtatanong kung anong paki-alam ni de Castro sa affair ng OFW tulad ni MM. Siya po kase ang ini-appoint ni Pangulong Gloria Arroyo bilang consultant ng OFW affairs, so in a way, nagbaka-sakali po ang programang ito na bigyan niya ito ng pansin. Naka-CC rin po ang message kay Ignacio Bunye, ang ating Press Secretary at Spokesperson ni Pangulong Arroyo. Kung hindi man, kalampagin niyo po sila sa kanilang opisina sa Pilipinas pag-uwi mo ng December. Kung tutuusin, mayroong tamang ahensiyang tutulong saÕyo, nariyan ang OWWA at POEA; pero mas magandang mula sa kanila ay matugunan ang problema mo. Sabi mo nga 'wasta'. Sana maayos ang problemang ganyan, dahil, hindi lamang ikaw ang maaaring mangailangan ng tulong--- maaaring ako, kayo--kayong mga nagbabasa o maraming iba pa at harinawa ay maisaayos ang problemang ganyan.
Hintayin din po ninyo next week ang sagot nina Labor Attache Leopoldo de Jesus o assistant Labor Attache Elmira Sto Domingo. Maraming salamat po!

Saturday, August 04, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)

Para kaming basang sisiw, walang masandalan, walang mahingahan ng sama ng loob.

'Natutulog ba ang Diyos?'

Dear Danah
,
Kuwento ni Danah ang binigyan diin ng Buhay at Pag-asa last week. Kung hindi po ninyo nabasa ang kanyang kuwento, puede pa rin po ninyo itong ibrowse sa pamamagitan ng aking blog site. Ang address ay nasa-itaas lamang po ng artikulong ito. For the benefit of those who cannot access Internet, ibibigay ko po ang maikling buod ng kanyang kuwento. Ilongga po si Danah at naikuwento niya ang kanilang buhay noong nabubuhay pa ang kanyang ina.
Maganda raw po ang takbo ng kanilang buhay noon, pero nagbago ito nang mamatay sa aksidente ang kanyang ina. Nabundol ito at namatay on the spot. Syempre napakasakit sa kanila ang nangyari at tila baga hindi niya tanggap na sa ganuong kamatayan magwawakas ang buhay ng mabait niyang ina.
Nag-asawang ulit ang kanyang Tatay, pero, napabayaan na silang magkakapatid. Ni hindi raw siya natapos ng pag-aaral. Sabi niya nga sa kanyang kuwento, noong mawala ang kanyang ina, para silang mga basang sisiw. Ni walang mahingahan ng sama ng loob at problema sa buhay. Sa inis niya sa kanyang Tatay, lumayas siya at nakitira sa tiyahin sa Bulacan. Doon ay nangako ang kanyang kamag-anak na pag-aaralin siya, pero inabot daw ng kamanyakan ang tiyuhin niya-- kaya, mula doon lumayas siyang muli at nagtungo sa Maynila. Marami siyang challenges na kinaharap doon, nagtrabaho siya sa Divisoria bilang tindera at doon niya nga nakilala ang kanyang napangasawa. Nagkaroon sila ng apat na anak, pero noong masibak ang asawa sa trabaho, ni hindi na raw ito kumilos pa para mag-hanap ng iba. Kaya nagutom silang mag-anak at doon naman nakapag-isip-isip ni Danah na muling magtrabaho at nakaalis patungo sa ibang bansa. Dalawang taon na raw ngayon si Danah sa Kuwait at halos hindi rind aw nagbago ang kanilang buhay. Minsan, tinatanonmg niya ang Diyos kung kalian sila makakaahon sa hirap ng buhay. Tanong niya nga sa atin. Natutulog ba talaga ang Diyos?
Ang ganda ng kanyang kasaysayan. Iniisip ko---kaya niya naitatanong ito dahil sa pangit na kamatayan ng kanyang ina, o isa lamang iyan marahil. Marami pang nag-sanga-sangang pangyayari na hindi niya nakita kung nasasaan ang Diyos ng mga panahong iyon. Hindi natin maitatangi, na dumarating sa buhay ng tao ang nagtatanong tayo sa presensya ng Diyos. Nasaan kaya siya ng mabundol ang kanyang Nanay, kakampi nila sa buhay at tanging sandalan nila sa panahon ng pangangailanganÑnamatay sa isang gruesome na aksidente. Nasaan ang Diyos ng magbuo sila ng pamilya, dumating ang unos at nawalan ng lakas ang haligi ng tahananÉnagutom ang pamilya. Nasaan ang Diyos? Maraming katanungan na alam kong hindi lang ito tanong ni Danah, kundi tanong na marami sa atin. Nasaan ang nga ba ang Diyos? Natutulog ba ang Diyos? Iyan nga ang tanong ng isang awitin na pinasikat ni Gary Valenciano. Balikan nga natin ang lyrics ng kantang ito. Ang sabi sa kanta:
Bakit kaya, bakit ka ba naghihintay
Na himukin pa, pilitin pa ng tadhana
Alam mo na kung bakit nagkakaganyan
Lumulutang, nasasayang ang buhay mo
At ang ibinubulong ng iyong puso
Natutulog ba ang Diyos, natutulog ba?
At ikay ay kaagad sumusuko
Konting hirap at munting pagsubok lamang
Bakit ganyan, nasaan and iyong tapang
Naduduwag, nawawalan ng pag-asa
At iniisip na natutulog pa, natutulog pa ang Diyos
Natutulog ba?
Chorus:
Sikapin mo, pilitin mo, tibayan ang iyong puso
Tanging ikaw and huhubog sa iyong bukas
Huwag sanang akalaing natutulog pa ang Diyos
Ang buhay mo ay mayroong halaga sa Kanya.
Dapat nga ba na ikaw ay maghintay
At himukin pa, pilitin pa ng tadhana
Gawin mo na, kung ano ang nararapat
Magsikap ka at magtiwala sa Maykapal
Nakahanda ang Diyos umalalay sa 'yo
Hinihintay ka lang, kaibigan
Sa mga panahon ng kahinaan natin, sa mga panahon ng trahedya sa buhay, sa mga panahon ng kawalan, madalas tayong nagtatanong kung nasaan ang Diyos? Pero ang sagot ng kanta, dapat nga ba na ikaw ay maghintay? Maliwanag ang tanong ano po? Bakit kaya, bakit ka pa naghihintay? Na himukin pa, pilitin pa ng tadhana. Maraming puedeng isama sa tanong na iyan o maraming puedeng ibig ipakahulugan ng tanong na iyan. Tulad na lang halimbawa ng kailangan ba talaga na maghintay tayo ng mga dilubyo sa buhay natin, bago natin ilingon ang sarili sa itaas? Kailangan ba na mayroong mangyari sa buhay pa natin bago tayo umaksyon?
Rekumendasyon ng kanta, gawin mo na kung ano ang nararapat, magsikap ka at magtiwala sa Maykapal, nakahanda ang Diyos na umalalay saÕyo, hinihintay ka lang---kaibigan. Sa totoo lang naaalala natin ang Diyos sa oras ng kasawian. Oo, totoo po iyan! Pero sa oras ng kasaganaan, hindi siya kasali. Pero ang lakas ng loob nating magtanong kung nasaan siya? Hindi lang ito para kay Danah, ito ay para sa ating lahat! Pero ako man ay walang konkreto at akmang sagot sa tanong kung nasaan ang Diyos sa oras ng mga trahedya sa buhay. Alam ko rin pong walang puedeng sumagot ng tanong na iyan. Pero kayang sagutin ng Diyos ang simpleng tanong na iyan. Mayroong sagot ang bibliya sa mga tanong na ganyan. Hindi ko puede i-dis-cuss sa pahayagang ito, pero ini-encourage ko po kayong magbasa ng banal na aklat upang makita natin ang liwanag at ang sagot sa mga katanungang tulad nito. Hinihintay ka lang, kaibigan.

Saturday, July 28, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)

Para kaming basang sisiw, walang masandalan, walang mahingahan ng sama ng loob.


'Natutulog ba ang Diyos?'

Dear Kuya Ben,
Magandang araw po sa inyong lahat! Taga-Ilo-ilo po ako Kuya Ben. Uumpisahan ko ang kuwento ng aking buhay nang mamatay ang aking ina sa aksidente. Nasagasaan po siya ng jeep at dead-on the spot! Noong nabubuhay pa siya, masaya kami bilang isang pamilya. Pero noong mawala siya, para kaming mga basang sisiw na iniwan ng inahin. Masasabi ko rin kaseng iresponsable ang aking ama. Ang ina ko lang halos ang kumakayod para kami mabuhay. Nasa third year high-school na ako noon. Ang hirap nang mawalan ng ina, tapos sa napaka-pangit pang kamatayan. Naitanong ko sa Diyos kung bakit niya hinayaan ang ganun. Wala akong sagot! Mabait namang ina si Nanay. Si Tatay naman, iresponsable pa rin, kung kaya nga, high-school din lang ang natapos ko. Hiningi ko sa tatay na pag-aralin ako, pero hindi siya pumayag dahil katuwiran niya, marunong na daw akong magbasa at mag-sulat, iyon lang naman daw ang mahalaga.
Idinagdag niya na kung mag-aaral daw ako, iba lang daw ang makikinabang. Iyan ang ugaling naipakita sa akin ng tatay namin noon. Hindi ko iyon hihilingin sa kanya kung hindi ko naman nakikitang kaya niya dahil mayroon namang pera ang pamilya. Noon kaseng mamatay ang Nanay, alam kong mayroong malaking perang ibinayad ang nakasagasa kay Inay, pero kinuhang lahat iyon ni Tatay. Ang masaklap pati nga yung mga naipundar ni Nanay noong nabubuhay pa, ipinagbili rin niya at habang kaming mga anak niya, napabayaan.
Ginastos niya lang lahat sa napangasawa niyang iba matapos mailibing si Nanay. Ni hindi niya iniisip na mayroong naghihintay ring mga anak niya sa bahay. Minsan akong lumaban sa tatay, dahil hindi ko na talaga matiis ang ginagawa niya. Pero imbes na makinig, magkasamang sampal ang inabot ko mula sa kanya. Wala raw akong galang at mula nga noon, hindi ko na siya sinasagot at ni-hindi na rin ako nagtatanong kung nasaan siya at kung buhay pa ba siya.
Noong nag-asawa siya ng iba, gusto niyang gawin akong bridesmaid, saan ka nga naman makakita ng ama, na gagawin ang anak na bridesmaid ng asawa niya. Sa inis ko, lumayas ako at nagtungo ako sa Auntie ko sa Bulacan. Naging katulong ako nila. Taga-bantay ng bata. At nangako silang pag-aaralin ako sa gabi. Paalis naman noon sa abroad ang Auntie ko, ibig sabihin, maiiwan ako kasama ng Tito ko. Akala ko okay lang iyon, pero hindi, dahil sinumpong ng pagka-manyakis ang Tito ko. Gusto ba naman akong pagsamantalahan? Lumayas nga ako at nag-tungo ako ng Maynila. Palibhasa wala akong tinapos, sinung-gaban ko kahit na anong trabaho, basta hindi lang masama. Huli kong napasukan ang pagiging tindera sa may-Divisoria. At doon ko nakilala ang aking asawa. Ikinasal kami sa civil lang at nagkaroon ng apat na anak.
Kung kailan lumalaki na ang mga bata, doon ko nakitang iresponsable din pala ang aking asawa. Noon kaseng mag-sara ang pinapasukan niya, ni hindi na kumilos para maghanap ng ibang trabaho. Naging tamad na siya masyado at gustong sa bahay lang siya. Eh papaano kami kakain, papaano mabubuhay ang apat naming anak? Dahil sa ganun at ganuong sitwasyon, nagdisisyon akong makipag-hiwalay. Inuwi ko ang mga bata sa probinsiya, sa mga kapatid ko. Pati sila, sakripisyo ang ginawa para sa mga anak ko. Bumalik ako ng Maynila at bumalik ako sa dati kong amo sa Divisoria. Hindi ko alam kung papaanong bubuhayin ang mga bata na ako lang mag-isa. Kaya nag-isip akong mangibang bansa. Dalawang taon na ako dito sa Kuwait pero ni hindi ko pa rin makita ang liwanag. Hirap na hirap na nga ako, iba pa ang naririnig ko sa panig ng asawa ko, lumayas daw ako sa Maynila para sumama sa ibang lalaki sa Kuwait. Nagpunta ako dito para magtrabaho, tapos iyon pa ang maririnig mo.
Minsan naiisip ko tuloy, ang buhay ngayon ng mga anak ko, tila baga may-kahawig sa buhay din namin noong magkakapatid. Para kaming mga basang sisiw, walang masandalan, walang mahingahan ng sama ng loob. Ganyan din po ang nangyayari sa aking mga anak. Kuya, bakit ganito ang buhay? Hindi ba parang unfair--kase, ikaw na nga itong kumakayod ng tama--ikaw pa itong labis na nagdurusa at nahihirapan. Bakit mayroong mga masamang nangingibabaw? Bakit sila okay ang buhay, pero kami, mahirap pa rin kahit anong gawin?...Natutulog ba ang Diyos!

Gumagalang at Nagpapasalamat,
Danah

Hindi natin masisisi si Danah sa kanyang tanong. Natutulog nga ba ang Diyos? Abangan ang sagot sa susunod na edition. Maraming salamat sayong liham Danah!

Sunday, July 22, 2007

BUHAY AT PAG-ASA

(Ipadala ang kuwento ng inyong buhay sa P0 Box 1301, Safat 13014, Kuwait o mag-email sa radio_bengarcia@yahoo.com kung gusto ninyong ma-ilathala ang inyong kuwento kasama ng inyong larawan. Ipadala ang 2X2 photo o anumang klarong kopya ng inyong larawan. Ito po ay optional. Para sa komento, bumisita sa aking blog site: www.buhayatpagasa.blogspot.com)

Pagpupursige, susi sa maganda at maaliwalas na buhay
Subukan sa pangalawang pagkakataon

Dear Kuya Ben,
Tawagin mo na lang akong Ange. Maliit pa ako'y tadtad na ako ng trabaho. Nakapag-aral ako ng H-School dahil sa aking sariling pagsisikap. Kung tutuusin kaya ng mga magulang ko ang mapag-aral ako, pero atubili na silang gawin iyon dahil sa ginawa ng dalawa kong mga nakakatandang kapatid. Nagsipag-asawa matapos makapag-aral, at hindi na nga nila naalala ang aking mga magulang.
Noong matapos ako ng H-School hinayaan na rin akong makapag-asawa, dahil doon din lang naman daw ako pupunta, kahit ayaw din nila ang napangasawa ko.
Dahil siguro sa walang blessing ang pag-aasawa ko, napakaikling panahon lang kaming nagsama. Sa katunayan, anim na buwan pa lang ang tiyan ko noon nag-hiwalay kami. Masakit sa akin ang nangyari. Pero yun na rin siguro ang maganda dahil doon ko pa lang lubusang nakilala ang asawa ko.
Dahil sa buntis nga ako ng kami'y mag-hiwalay, minabuti kong lumapit sa aking panganay na kapatid. Tinanggap naman niya ako, pero ayun, bilang ganti, ako ang naging labandera nila at tumatanggap din ako ng labada mula sa iba. Nagtatabi ako ng pera para sa panganganak ko.
Todo ang panalangin ko na sana malagpasan ko ang kahirapang dinaranas ko. Salamat sa Diyos dahil nanganak akong libre sa ospital. Eksakto po kaseng alas-dose ng hatinggabi isinilang ng bagong taon noong 1994 ang aking anak. Na-murublema ako ng isilang siya dahil inisip ko kung paano siyang bubuhayin. Mag-isa lang kase ako. Iniisip ko kung papaano naman ang kanyang kinabukasan. Labandera pa rin ako matapos ko siyang ipanganak. Pero nag-isip ako kung papaano ko haharapin ang buhay, hindi yata ito maganda na habambuhay akong labandera. Kaya noong mag-iisang taon ang anak ko, sinikap kong makapag-trabaho, at naging Quality Controller ako sa isang pabrika. Pero sapat lang talaga ang kinikita ko para mabuhay kami. Napag-isip-isip kong kaya kong magtrabaho sa labas ng bansa at kumita ng medyo malaking pera. Naglakas loob akong lumapit sa aking mga magulang upang makautang para sa aking planong pangingibang bansa. Sa awa ng Diyos, nakaalis po ako noong 1998.
Noong unang dalawang taon, sadyang napakahirap, masama masyado ang aking mga amo, pero tiniis ko iyon at tinapos ko ang 2 taon para sa anak ko. Mabilis na lumaki ang bata, kaya na-miss ko talaga iyon, kaya nagtagal pa ako ng isang taon sa Pinas bago ako muling umalis. Nagbalik ulit ako sa Kuwait, pero this time sa ibang amo na. Masuwerte namang makatagpo ng mabait at maunawaing amo. Napakabuti po nila sa akin. Ako ang pinagkakatiwalaan nila sa bahay. Masaya ang mga magulang ko dahil mula ng umalis ako sa Pinas, sila ang nagsilbing mga magulang ng anak ko. Natutuwa rin silang matalino ang anak ko at dahil diyan, sila ang laging nagsasabit ng mga medalyang nakukuha ng anak ko.
Sa ngayon kuya Ben, bata pa naman ako, masaya kung tutuusin na ako na lamang mag-isa, pero pagkaminsan, iniisip ko pa ring mag-asawa kung mayroon akong magugustuhang lalaki. Okay lang ba iyon? Kasal kami ng dati kong asawa, pero mayroon na ring mga pamilya iyon. Ano po ang gagawin ko?

Gumagalang at Nagpapasalamat,
Ange


Salamat ng marami sa pagbabahagi mo ng iyong kasaysayan. Ang ganda ng iyong kasaysayan, ikaw ang babaeng hindi natakot at sumusuko sa laban ng buhay. Nakita namin kung papaano kang nagpursige sa buhay. Sabi mo nga, noong buntis ka pa lang, naglabada ka, pero na-feel mong mayroon pang mas-magandang buhay na maibibigay sa anak, kaya nagsumikap ka para makahanp ng trabaho. Yun nga nakakuha ka ng trabaho sa pabrika, sapat man iyon, pero inisip mong mas-mayroon pang magandang kinabukasan kung mag-aabroad ka, kaya, nag-isip kang mag-trabaho sa labas ng bansa. Ganyan po talaga ang tao, nagsusumikap para maibigay ang tama sa kanyang mga anak. Kaya hindi rin ako magtataka, kung isang araw, maghahanap ka ng totoong tao na makakasama mo habang buhay. Pero kung tatanungin mo ang ibang babae, sasabihin nila sayo na huwag na lang. Anyway mayroon ka nang anak na magbabantay sayo once na ikaw ay tumanda na. Pero hindi mo pa rin talaga maipagpapalit ang taong puede mong makasama habambuhay. Nasa sa iyo, kung gusto mong mag-asawa muli, ayusin ninyo ang annulment. Piho namang magiging madali iyan dahil sabi mo nga mayroon nang sariling pamilya ang dati mong asawa. Baka hindi rin sila kasal dahil una ka nang naikasal sa kanya. Hindi mo nabanggit kung pumirma ka ng papel noon sa paghihiwalay ninyo. Kung mayroon baka, legal na ang separation ninyo at malaya ka nang muling mag-asawa. Ang aking panalangin para sa'yo, hari nawa ang lalaking makikita mo ay hindi yung paluluhain ka lang muli at pahihirapan pa sa buhay. Kaya pag-isipan mong mabuti iyan, kung mayroon kang lalaki na sa tingin mo seryoso sa buhay at seryoso sa pagmamahal sayo, why not give your love life another chance.