Paa regalo ng amo sa anak ko

FB/FT accounts: Gamit ng kaibigan sa pansariling interest


(Sagot sa liham kasaysayan ni Mila)

Ang liham ni Mila ay idinulog ko po sa ilang mga taong mayroong alam at least sa batas lalo na sa internet. Ang makabagong teknolohiyang nagpapaikot ngayon sa mundong ating ginagalawan. Makabago. Kung kaya nga marami pa rin sa ngayon ay nangangapa sa tamang paraan ng pag-gamit nito. Minsan, nasosobrahan at nakakalimutan ang sarili. Kung ating babalikan ang history ng internet; ang emailing system, computer games, mga social networking tulad ng Friendster, Facebook, Twitter at kung anu-ano pa. Nagsimula lamang po iyan mga ilang taon pa lamang ang nakakaraan. Although ang emailing ay nagsimula iyan mga dekada 70 pa, pero hindi pa gamit ng publiko noon. Sa ngayon ay gamit na ng public. Lahat ng iyan ay malaking tulong sa ating lahat. Pero malaking responsibilidad ang nakaatang sa balikat ng mga gumagamit nito. Sana lang talaga ay gamitin sa tama. Ang mundo natin o henerasyong kinabibilangan ay tunay ngang nag-evolve drastically, lalo na sa pag-pasok ng makabagong computer.
Kung tatanungin mo ang mga kabataan ngayon, kahit na yung 4, 5 years old lamang, alam na nila ang computer. Alam nila ang pasikot-sikot sa mundo ng internet. Noong kabataan namin, wala pa iyang internet. Kung bakit ko iyang binabanggit dahil ang gusto kong ipoint-out dito... bago po ito. Sa ibang mga bansa wala pang mga batas na sasaklaw sa mga krimen may-kaugnayan sa internet. In fact sa Pilipinas, sinimulang pag-usapan ang pagsasabatas ng internet crimes noong 2008 lamang. Mayroon nang mga regulations pero para icriminalized ang internet crimes, umusad lamang po iyan mula noong 2008. Dininig at pinag-usapan noong 2009, hindi pa rin natapos ang debate hanggang sa pumasok ang January 2010 kung saan pinal naisabatas sa Pilipinas ang tinawag nilang Cybercrime bill.
Ito ang listahang kasama sa krimen may-kaugnayan sa internet. Kung ang isang gumagamit ay illegal na-nakapasok o naka-acces sa'yong personal accounts, illegal interception, data interference, system interference at misuse of devices. Covered din sa batas na ito ang mga related offenses tulad ng computer forgery, computer-related fraud, cybersex, child pornography, unsolicited commercial communications such as aiding or abetting the commission of cybercrimes. Sa Pilipinas iyan. Kung sa atin, nitong taon lamang nagkaroon ng batas sa cyber crimes, hindi malayong ang ibang bansa ay ganun din. In fact sa Kuwait sa pagkakaalam ko, wala pang masasabing batas na tutugis sa mga lumalabag sa karapatan ng gumagamit nito. Habang mayroon silang mahigpit na mga panuntunan o patakarang sinusunod dito, pero iyon ay puro inter-agencies regulations pa lamang at hindi pa tuluyang naisasabatas tulad ng ginawa sa Pilipinas.
Dahil sa bago pa lamang ito, marami pang mga testing's o pag-aaral (trial and error stages). Kaya kung mayroong batas, hindi pa iyan gaanong nasusubukan. Aminado ang mga nasa gobyerno ng ibat-ibang bansa na kahit na nga mayroon nang batas ukol sa internet crimes, nahihirapan pa rin talaga silang kontrolin ang paglaganap ng krimen gamit ang internet.
Kung nagbabasa kayo ng mga balita, ang pinakabagong krimen ngayon na na-naglalagablab at mainit na pinag-uusapan ay ang wikileaks. Ang pag-leak ng mga classified information galing sa US State Department. Yung mga impormasyong pang-pribado or confidential ay unti-unti na ngayong lumalabas sa publiko. Katakot-takot ang ginawang pagpipigil dito ng US para hindi mailabas o mailantad sa publiko, pero wala silang nagawa dahil ang gamit ay internet. Lumabas ang mga classified information at isa ito sa dambuhalang usapin sa international scene sa ngayon.
So, ito ngang ganitong klaseng impormasyon, na kung tutuusin ay puedeng gawan ng paraan ay hindi pa napigilan, e yung mga bagay pa kaya na personal na hindi naman tayo ang may-control? Na-aalala nyo ba ang eskandalong hindi mabilang sa Pilipinas dahil sa internet? Nariyan ang Hayden Kho scandal, mga litrato ng hubad na larawan ng mga artista, maging ang ating presidente noon na si Pangulong Arroyo ay hindi nakaligtas diyan. Sa ngayon, nakagawa na rin ng batas ang Pilipinas laban diyan, pero wala pa ring malinaw sa solusyon o mas-mabilis na aksyon para labanan ang krimen gamit ang internet. Naalala niyo ba ang 'LoveBug' virus na rumagasa sa buong mundo noong 2003? Umano ang creator nun ay isang Filipino student. Bilyong dolyar 'lang' naman ang halaga ng mga nasirang computer files at pinasok maging ang pinakamakapangyarihang US State Department (Pentagon). Hindi naparusahan ang istudyante.
Kung kaya, isang payo ang gusto kong ibigay sa inyo. Kung ikaw ay pribadong tao, mag-ingat sa pagamit ng internet. Kung gagamit ng internet, tanggaping ang medium na iyan ay mayroong kapalit, puedeng ma-hack. Kapalit ang hindi natin minsan puedeng kontrolin.
Walang masama sa technology, dapat natin iyang yakapin at bigyang halaga.
Ang technology mga kabayan ay patuloy na mag-iivolve. Ang mga goyerno sa ibat-ibang panig ng mundo ay trial and error ang estado sa ngayon. Kasi, hindi pa completely well-defined kung papaanong haharapin ang makabagong teknolohiyang ito. Pero darating din ang panahon na magkakaroon ng mas-maliwanag na batas ukol dito. Mayroong mga existing rules and guidelines ang mga networking sites, mayroong mga batas na ngayon na puedeng sumaklaw sa krimen may-kaugnayan sa mass-communication na ito; pero hindi pa well-tested and well-crafted ang mga iyan. Maaaring magbago o patuloy na mag-inog. Kaya hinay-hinay lang muna. Mayroong mga paraan ang mga web-servers kung papaano labanan ang mga crimes sa internet. Mayroon silang mga kanya-kanyang paraan, tulad halimbawa sa hotmail, yahoo, facebook, gmail, twitter at friendster kung saan sila mismo ang nag-si-set ng implementing rules para sa kanilang mga users.
In fact Mila, yung sa Friendster mo ay pina-block at delete abuse na po iyan sa network provider ng FS. So under investigation na ngayon iyan ayon kay Demetrius Reyes, isang kaibigan na nagmagandang loob para matulungan ka sa problemang mong iyan. Ukol sa Facebook, ginagawan din niya iyan ng paraan para tuluyang maipa-block ang account gamit ang pangalan at ang sarili mong profile.
Gusto ko lamang iparating sayo Mila, na, malabo pa ang paghahabol mo ng katarungan ukol sa ganyang uri ng krimen. Puede mo iyang ireport sa pulis at maaaring subaybayan ang taong gumagamit ng account mo. Puede mo rin namang kasuhan siya, pero willing ka ba na gumastos ng malaking halaga para ipaglaban ang karapatan mo? Isa pang tanong willing ka ba na mag-hintay ng mahabang panahon para sa ikalulutas ng problema mong iyan?
Dahil sa ang krimen ay naganap sa Kuwait ang law ng Kuwait ang dapat umiral. Pero tulad ng sinabi ko, sa Kuwait, hindi pa rin po well-defined ang batas nila dito sa internet crimes. Sila mismo ay struggle sa kung papaanong mapipigilan ang pag-laganap nito. Marami-rami na ring mga locals nila, ibig kong sabihin mga Kuwaitis ang nakukulong dahil sa involvement nila sa internet crimes, pero, eventually napapalaya din dahil sa hindi pa nga ganuon kalinaw ang batas ukol sa krimen gamit ang internet.
Mayroon akong lawyer na pinadalhan ng liham mo Mila, ayaw na niyang magpabanggit ng pangalan sapagkat wala siya dito sa Kuwait, ito ang kanyang komento: 1. Dapat alamin muna ang applicable Kuwait laws dahil ang pangyayari happened in Kuwait. The applicable laws are those of Kuwait. 2. Dapat ding sabihin na may kasalanan din si Mila dahil ipinagamit nya ang kanyang account sa iba, (in your case pinagkatiwalaan ang kaibigan mo). Hindi ito ninakaw o patago na ginamit, alam mo ang ginagawa niya. Kusa mo itong ipinagamit, kaya magdusa ka sa kahinatnan nito. 3. Hindi mo mapapatunayan na ang naninira ay si Linda dahil account niya (account mo) ang ginagamit ni Linda.
Ang magandang gawin dito ay pumunta sa Embassy baka puede siyang matulungan doon ng Labor Attache o kung hindi man ay ang Welfare Officer ninyo diyan. Lumagay lang sa ayos para hindi kahiya-hiya sa bandang huli.
Iyan po ay komentong padala sa akin ng isang kilalang lawyer na ayaw nang magpangaggit pa ng kanyang pangalan. Maraming salamat sa tiwala Mila.

(Puede n'yo pong balikan ang kanyang estorya sa blogsite na nakapost sa itaas na bahagi ng portiong ito. Sorry doon sa mga nagbigay opinion at hindi napasama ngayong araw. Hayaan ninyo't bibigyan daan ko po iyan next week. Kung nais maging laman ng Buhay at Pag-asa column, makipag-uganayan po sa Tel 97277135)
Editor's Note: Magbabalik po ang Embahada at Ako sa susunod na Linggo. Kung mayroon kayong mga tanong ukol sa SSS, mangyaring ipadala through SMS sa number na iyan na makikita sa itaas. Ukol po sa mga usapin sa SSS ang isusunod nating paksa. Abangan!